154 Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunun Uygulanması Hakkında Genelge

Ailenin korunması sadece aileyi ilgilendiren bir mesele değil, aynı zamanda toplumu da ilgilendiren bir konudur. Diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de aile kurumu risk altındadır. Bu yüzden ailenin korunması için gerekli önlemlerin alınması zorunluluğu her geçen gün artmaktadır.

Ayrıca, son yıllarda başta kadınlar olmak üzere kişilere karşı işlenen şiddet olayları toplumumuzu sarsan boyutlara ulaşmıştır. Her geçen gün yaşanan dayak, işkence ve cinayet gibi şiddet olayları görsel ve yazılı basında izlenmektedir. Bu olaylara daha çok kadınlar ve çocuklar maruz kalmaktadırlar.

Birleşmiş Milletler Kadına Yönelik Şiddetin Ortadan Kaldırılması Bildirgesinde kadına yönelik şiddet, “ister kamusal isterse özel yaşamda meydana gelsin, kadınlara fiziksel, cinsel, psikolojik acı veya ıstırap veren veya verebilecek olan cinsiyete dayalı bir eylem uygulamaya da bu tür eylemlerle tehdit etme, zorlama veya keyfi olarak özgürlükten yoksun bırakma” şeklinde tanımlanmaktadır.

Kişilere yönelik şiddetin bir insan hakkı ihlali olduğu gözetilerek bununla mücadelenin bir devlet politikası olarak kabul edilmesi, kadın erkek eşitliğinin sağlanması, şiddetin önlenmesi, kadınların, çocukların, aile bireylerinin ve tek taraflı ısrarlı takip mağduru olan kişilerin korunması amacıyla alınacak tedbirlere ilişkin ülkemizde de bu gerekçelerle düzenlemeler yapılmıştır.

Bilindiği üzere;

2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının "Ailenin korunması ve çocuk hakları" kenar başlıklı 41 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında; "Aile, Türk toplumunun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır.

Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması ve aile plânlamasının öğretimi ile uygulanmasını sağlamak için gerekli tedbirleri alır, teşkilâtı kurar",

5237 sayılı Türk Ceza Kanununun "Kasten yaralama" kenar başlıklı 86 ncı maddesinin üçüncü fıkrasının (a) bendinde; "Kasten yaralama suçunun; a) Üstsoya, altsoya, eşe veya kardeşe karşı, işlenmesi hâlinde şikâyet aranmaksızın, verilecek ceza yan oranında artırılır.",

Hükümleri yer almaktadır.

6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun'da ise; şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan kadınların, çocukların, aile bireylerinin ve tek taraflı ısrarlı takip mağduru olan kişilerin korunması ve bu kişilere yönelik şiddetin önlenmesi amacıyla alınacak tedbirlere ilişkin usul ve esasları düzenlenmektedir.

6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanuna İlişkin Uygulama Yönetmeliğinin “Tedbir kararının ilgili makamlara iletilmesi ve yerine getirilmesi" kenar başlıklı 35 inci maddesinde ise; tedbir kararlarının, kararın niteliğine göre Cumhuriyet başsavcılığına, kolluğa veya müdürlüğe gecikmeksizin en seri vasıtalarla bildirileceği, korunan kişinin geçici koruma altına alınmasına, gecikmesinde salanca bulunan hallerde barınma yeri sağlanmasına ilişkin koruyucu tedbir kararları ile şiddet uygulayan hakkında verilen önleyici tedbir kararlarının yerine getirilmesinden, hakkında koruyucu veya önleyici tedbir kararı verilen kişinin yerleşim yeri veya bulunduğu ya da tedbirin uygulanacağı yerdeki kolluk kuvvetlerinin görevli ve yetkili olduğu, tedbir kararlarına aykırılığın tespit edilmesi halinde ise bu hususun tutanakla tespit edilerek Cumhuriyet başsavcılığına gönderileceği ifade edilmiştir.

Öte yandan; 6284 sayılı Kanun, 5726 sayılı Tanık Koruma Kanununun “Tanık koruma tedbirleri” kenar başlıklı 5 inci maddesinin (d) bendine atıfta bulunmak suretiyle 5726 sayılı Kanun kapsamında bulunanlar hakkında uygulanabilecek tanık koruma tedbirlerinden kimlik ve ilgili diğer bilgi ve belgelerinin değiştirilmesi tedbirine dayalı olarak gerçekleştirilen gizlilik işlemlerinin, şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan kadınlar, çocuklar, aile bireyleri ve tek taraflı ısrarlı takip mağduru olan kişiler bakımından hayatî tehlikenin bulunması ve bu tehlikenin önlenmesi için diğer tedbirlerin yeterli olmayacağının anlaşılması hâlinde ve ilgilinin aydınlatılmış rızasına bağlı olarak uygulanabileceği yönünde düzenleme öngörmektedir.

Cumhuriyet Başsavcılıkları İle Adlî Yargı İlk Derece Ceza Mahkemeleri Kalem Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin “Ailenin korunması kararlarının kaydı” kenar başlıklı 21 inci maddesinde; 6284 sayılı Kanun uyarınca hâkim tarafından verilerek Cumhuriyet başsavcılığına gönderilen tedbir kararları ile zorlama hapsi kararlarının safahatını gösterir nitelikte kararların, infaz kaydından farklı olarak Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sisteminde (UYAP) ayrı bir bölüme kaydedilmekte olduğu belirtilmiştir.