(1) Bu Tebliğin amacı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (Merkez Bankası) nezdinde bulundurulacak zorunlu karşılıklara ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
(1) Bu Tebliğin amacı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (Merkez Bankası) nezdinde bulundurulacak zorunlu karşılıklara ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
(1) Serbest bölgelerde faaliyette bulunanlar dâhil Türkiye’de kurulmuş veya şube açmak suretiyle Türkiye’de faaliyet gösteren bankalar ile finansman şirketleri bu Tebliğ hükümlerine tabidir.
(1) Serbest bölgelerde faaliyette bulunanlar dâhil Türkiye’de kurulmuş veya şube açmak suretiyle Türkiye’de faaliyet gösteren bankalar ile finansman şirketleri bu Tebliğ hükümlerine tabidir.
(2) Münhasıran kıyı bankacılığı yapan bankalar, İller Bankası, Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. ve Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. ile 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu gereğince iradi tasfiyeye giden bankalar tasfiyenin ilân edildiği tarihten itibaren, temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna devredilen kredi kuruluşları devir tarihinden itibaren bu Tebliğ hükümlerine tabi değildir.
(2) Münhasıran kıyı bankacılığı yapan bankalar, İller Bankası, Türkiye Kalkınma Bankası A.Ş. ve Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. ile 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu gereğince iradi tasfiyeye giden bankalar tasfiyenin ilân edildiği tarihten itibaren, temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonuna devredilen kredi kuruluşları devir tarihinden itibaren bu Tebliğ hükümlerine tabi değildir.
(1) Bu Tebliğ, 14/1/1970 tarihli ve 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 40 ıncı maddesinin (II) numaralı fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
(1) Bu Tebliğ, 14/1/1970 tarihli ve 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 40 ıncı maddesinin (II) numaralı fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
(1) Bankaların ve finansman şirketlerinin, tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt düzeni esas alınarak, yurt dışı şubelerinin yükümlülükleri dâhil, Merkez Bankasına, Hazineye, yurt içi bankalara ve uluslararası anlaşmayla kurulmuş olan bankaların Türkiye’deki merkez ve şubelerine olan yükümlülükleri hariç olmak üzere, aşağıda belirtilen bilanço kalemleri zorunlu karşılığa tabi Türk lirası ve yabancı para yükümlülüklerini oluşturur.
(1) Bankaların ve finansman şirketlerinin, tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt düzeni esas alınarak, yurt dışı şubelerinin yükümlülükleri dâhil, Merkez Bankasına, Hazineye ve uluslararası anlaşmayla kurulmuş olan bankaların Türkiye’deki merkez ve şubelerine olan yükümlülükleri ile bankaların yurt içi bankalara olan yükümlülükleri hariç olmak üzere, aşağıda belirtilen bilanço kalemleri zorunlu karşılığa tabi Türk lirası ve yabancı para yükümlülüklerini oluşturur.
a) Mevduat/katılım fonu (3/2/2007 tarihli ve 26423 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mevduat ve Katılım Fonlarının Vadeleri ve Türleri Hakkında Tebliğ (Sayı:2007/1) kapsamındaki resmî kuruluşlar ile 7/3/2019 tarihli ve 810 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla yürürlüğe konulan Kamu Haznedarlığı Yönetmeliği kapsamındaki kurumlardan kabul edilenler ile esasları Merkez Bankasınca belirlenen yabancı para mevduat/katılım fonundan vadeli Türk lirası mevduat/katılma hesabına dönüşen tutarlar hariç).
a) Mevduat/katılım fonu (3/2/2007 tarihli ve 26423 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mevduat ve Katılım Fonlarının Vadeleri ve Türleri Hakkında Tebliğ (Sayı:2007/1) kapsamındaki resmî kuruluşlar ile 7/3/2019 tarihli ve 810 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla yürürlüğe konulan Kamu Haznedarlığı Yönetmeliği kapsamındaki kurumlardan kabul edilenler ile esasları Merkez Bankasınca belirlenen yabancı para mevduat/katılım fonundan vadeli Türk lirası mevduat/katılma hesabına dönüşen tutarlar hariç).
b) Repo işlemlerinden sağlanan fonlar (Borsa İstanbul piyasalarından sağlananlar hariç).
b) Repo işlemlerinden sağlanan fonlar (Borsa İstanbul piyasalarından sağlananlar hariç).
c) Kullanılan krediler (Hazine garantisiyle sağlananlar hariç).
c) Kullanılan krediler (Hazine garantisiyle sağlananlar hariç).
ç) İhraç edilen menkul kıymetler (net).
ç) İhraç edilen menkul kıymetler (net).
d) Sermaye hesaplamasına dâhil edilmeyen borçlanma araçları.
d) Sermaye hesaplamasına dâhil edilmeyen borçlanma araçları.
e) Yurt dışı merkeze yükümlülükler (net).
e) Yurt dışı merkeze yükümlülükler (net).
f) Kredi kartı ödemelerinden borçlar.
f) Kredi kartı ödemelerinden borçlar.
g) Müstakrizlerin fonları.
g) Müstakrizlerin fonları.
(2) Yukarıda sayılan bilanço kalemleri toplamından, yurt dışı şubelerce bankalar ve kredi vermeye yetkili diğer kuruluşlar hariç olmak üzere yurt dışı yerleşiklere kullandırılan kredi tutarı kadar indirim yapılabilir. Bu indirim, en kısa vadeli diğer yükümlülüklerden başlayarak yapılır.
(2) Yukarıda sayılan bilanço kalemleri toplamından, yurt dışı şubelerce bankalar ve kredi vermeye yetkili diğer kuruluşlar hariç olmak üzere yurt dışı yerleşiklere kullandırılan kredi tutarı kadar indirim yapılabilir. Bu indirim, en kısa vadeli diğer yükümlülüklerden başlayarak yapılır.
(3) Bankaların ve finansman şirketlerinin, tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt düzeni esas alınarak, esasları Merkez Bankasınca belirlenen Türk lirası cinsinden nakdi krediler zorunlu karşılığa tabi varlıkları oluşturur.
(1) Zorunlu karşılığa tabi yükümlülükler iki haftada bir cuma günleri itibarıyla hesaplanır. Cuma gününün resmi tatil gününe rastlaması halinde, yükümlülüklerin hesaplanmasında bir önceki iş günü esas alınır.
(1) Zorunlu karşılığa tabi yükümlülükler iki haftada bir cuma günleri itibarıyla hesaplanır. Zorunlu karşılığa tabi varlıklar ise usul ve esasları Merkez Bankasınca belirlenen hesaplama yöntemine göre dört haftada bir cuma günleri itibarıyla hesaplanır. Cuma gününün resmi tatil gününe rastlaması halinde, hesaplamada bir önceki iş günü esas alınır.
(2) Repo işlemlerinden sağlanan zorunlu karşılığa tabi fonlar iki yükümlülük hesaplama tarihi arasındaki günlerin bakiyelerinin ortalaması alınarak hesaplanır.
(2) Repo işlemlerinden sağlanan zorunlu karşılığa tabi fonlar iki hesaplama tarihi arasındaki günlerin bakiyelerinin ortalaması alınarak hesaplanır.
(3) Merkez Bankası, yapılan denetim ve incelemeler sonucunda zorunlu karşılık yükümlülüklerinden kaçınmak için işlem yaptığı tespit edilen bankalardan ve finansman şirketlerinden, yükümlülüklerini iki yükümlülük hesaplama tarihi arasındaki günlerin bakiyelerinin ortalamasını alarak hesaplamalarını isteyebilir.
(3) Merkez Bankası, yapılan denetim ve incelemeler sonucunda zorunlu karşılık yükümlülüklerinden kaçınmak için işlem yaptığı tespit edilen bankalardan ve finansman şirketlerinden, yükümlülüklerini iki hesaplama tarihi arasındaki günlerin bakiyelerinin ortalamasını alarak hesaplamalarını isteyebilir.
(4) Yabancı para yükümlülükler;
(4) Yabancı para yükümlülükler;
a) Merkez Bankasınca alım satımı yapılan dövizler için yükümlülüklerin hesaplandığı tarihte Resmî Gazete’de ilan edilen döviz alış kurları,
a) Merkez Bankasınca alım satımı yapılan dövizler için yükümlülüklerin hesaplandığı tarihte Resmî Gazete’de ilan edilen döviz alış kurları,
b) Merkez Bankasınca alım satımı yapılmayan dövizler için yükümlülüklerin hesaplandığı tarihten bir gün önce Merkez Bankasının internet sitesinde yayımlanan bilgi amaçlı döviz kurları,
b) Merkez Bankasınca alım satımı yapılmayan dövizler için yükümlülüklerin hesaplandığı tarihten bir gün önce Merkez Bankasının internet sitesinde yayımlanan bilgi amaçlı döviz kurları,
c) Kıymetli madenler için yükümlülüklerin hesaplandığı tarihte İstanbul Altın Borsasında oluşan ağırlıklı ortalama kıymetli maden fiyatları, fiyat oluşmaması halinde uluslararası piyasalarda oluşan ve İstanbul Altın Borsası tarafından ilan edilen fiyatlar,
c) Kıymetli madenler için yükümlülüklerin hesaplandığı tarihte İstanbul Altın Borsasında oluşan ağırlıklı ortalama kıymetli maden fiyatları, fiyat oluşmaması halinde uluslararası piyasalarda oluşan ve İstanbul Altın Borsası tarafından ilan edilen fiyatlar,
esas alınarak Türk lirası cinsinden hesaplanır.
esas alınarak Türk lirası cinsinden hesaplanır.
(1) Zorunlu karşılık oranları Türk lirası yükümlülükler için aşağıdaki gibidir:
(1) Zorunlu karşılık oranları Türk lirası yükümlülükler için aşağıdaki gibidir:
| Mevduat/katılım fonu (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu hariç) | |
| a) Vadesiz, ihbarlı, 1 aya kadar ve 3 aya kadar (3 ay dâhil) vadeli | %8 |
| b) 6 aya kadar (6 ay dâhil) vadeli | %6 |
| c) 1 yıla kadar vadeli | %4 |
| ç) 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli | %3 |
| Müstakrizlerin fonları | %8 |
| Diğer yükümlülükler (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu dâhil) | |
| a) 1 yıla kadar (1 yıl dâhil) vadeli | %8 |
| b) 3 yıla kadar (3 yıl dâhil) vadeli | %5,5 |
| c) 3 yıldan uzun vadeli | %3 |
| Mevduat/katılım fonu (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu hariç) | |
| a) Vadesiz, ihbarlı, 1 aya kadar ve 3 aya kadar (3 ay dâhil) vadeli | %8 |
| b) 6 aya kadar (6 ay dâhil) vadeli | %6 |
| c) 1 yıla kadar vadeli | %4 |
| ç) 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli | %3 |
| Müstakrizlerin fonları | %8 |
| Diğer yükümlülükler (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu dâhil) | |
| a) 1 yıla kadar (1 yıl dâhil) vadeli | %8 |
| b) 3 yıla kadar (3 yıl dâhil) vadeli | %5,5 |
| c) 3 yıldan uzun vadeli | %3 |
(2) Zorunlu karşılık oranları yabancı para yükümlülükler için aşağıdaki gibidir:
(2) Zorunlu karşılık oranları yabancı para yükümlülükler için aşağıdaki gibidir:
| Mevduat/katılım fonu (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu ve kıymetli maden depo hesapları hariç) | |
| a) Vadesiz, ihbarlı, 1 aya kadar, 3 aya kadar, 6 aya kadar ve 1 yıla kadar vadeli | % 25 |
| b) 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli | % 19 |
| Kıymetli maden depo hesapları | |
| a) Vadesiz, ihbarlı, 1 aya kadar, 3 aya kadar, 6 aya kadar ve 1 yıla kadar vadeli | % 26 |
| b) 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli | % 22 |
| Müstakrizlerin fonları | % 25 |
| Diğer yükümlülükler (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu dâhil) | |
| a) 1 yıla kadar (1 yıl dâhil) vadeli | % 21 |
| b) 2 yıla kadar (2 yıl dâhil) vadeli | % 16 |
| c) 3 yıla kadar (3 yıl dâhil) vadeli | % 11 |
| ç) 5 yıla kadar (5 yıl dâhil) vadeli | % 7 |
| d) 5 yıldan uzun vadeli | % 5 |
| Mevduat/katılım fonu (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu ve kıymetli maden depo hesapları hariç) | |
| a) Vadesiz, ihbarlı, 1 aya kadar, 3 aya kadar, 6 aya kadar ve 1 yıla kadar vadeli | % 25 |
| b) 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli | % 19 |
| Kıymetli maden depo hesapları | |
| a) Vadesiz, ihbarlı, 1 aya kadar, 3 aya kadar, 6 aya kadar ve 1 yıla kadar vadeli | % 26 |
| b) 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli | % 22 |
| Müstakrizlerin fonları | % 25 |
| Diğer yükümlülükler (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu dâhil) | |
| a) 1 yıla kadar (1 yıl dâhil) vadeli | % 21 |
| b) 2 yıla kadar (2 yıl dâhil) vadeli | % 16 |
| c) 3 yıla kadar (3 yıl dâhil) vadeli | % 11 |
| ç) 5 yıla kadar (5 yıl dâhil) vadeli | % 7 |
| d) 5 yıldan uzun vadeli | % 5 |
(3) Finansman şirketleri için birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen zorunlu karşılık oranları yüzde 0 olarak uygulanır.
(3) Zorunlu karşılığa tabi varlıklar için zorunlu karşılık oranı yüzde 10 olarak uygulanır.
(1) Türk lirası yükümlülükler için tesis edilecek Türk lirası zorunlu karşılık tutarı 6 ncı maddede öngörülen oranlar kullanılarak hesaplanır. Bu tutardan yurt dışı şubelerin yurt dışında tesis etmeleri gereken Türk lirası zorunlu karşılık tutarı indirilebilir. Türk lirası zorunlu karşılıklar, Merkez Bankası nezdinde açılan hesaplarda nakden ve ortalama olarak tesis edilir. Ancak, Türk lirası yükümlülükler için tutulması gereken zorunlu karşılıkların;
(1) Zorunlu karşılığa tabi Türk lirası kalemler için tesis edilecek Türk lirası zorunlu karşılık tutarı 6 ncı maddede öngörülen oranlar kullanılarak hesaplanır. Yükümlülükler için tesis edilecek Türk lirası zorunlu karşılık tutarından yurt dışı şubelerin yurt dışında tesis etmeleri gereken Türk lirası zorunlu karşılık tutarı indirilebilir. Türk lirası zorunlu karşılıklar, Merkez Bankası nezdinde açılan hesaplarda nakden, yükümlülükler için ortalama olarak ve varlıklar için bloke olarak tesis edilir. Ancak, Türk lirası yükümlülükler için tutulması gereken zorunlu karşılıkların;
a) En fazla yüzde 0’ı; tabloda belirtilen dilimlere denk gelen karşılıkların hizalarında gösterilen katsayılar ile çarpılmak suretiyle bulunan toplam tutarı üzerinden ABD doları ve/veya euro cinsinden,
a) En fazla yüzde 0’ı; tabloda belirtilen dilimlere denk gelen karşılıkların hizalarında gösterilen katsayılar ile çarpılmak suretiyle bulunan toplam tutarı üzerinden ABD doları ve/veya euro cinsinden,
| İmkân Dilimleri (%) | Katsayı |
| 0-0 | 1,0 |
| İmkân Dilimleri (%) | Katsayı |
| 0-0 | 1,0 |
b) En fazla yüzde 10’u; tabloda belirtilen dilimlere denk gelen karşılıkların hizalarında gösterilen katsayılar ile çarpılmak suretiyle bulunan toplam tutarı üzerinden standart altın cinsinden,
b) En fazla yüzde 10’u; tabloda belirtilen dilimlere denk gelen karşılıkların hizalarında gösterilen katsayılar ile çarpılmak suretiyle bulunan toplam tutarı üzerinden standart altın cinsinden,
| İmkân Dilimleri (%) | Katsayı |
| 0-10 | 1,6 |
| İmkân Dilimleri (%) | Katsayı |
| 0-10 | 1,6 |
c) En fazla yüzde 15’i; tabloda belirtilen dilime denk gelen karşılığın hizasındaki katsayı ile çarpılmak suretiyle bulunan toplam tutarı üzerinden kaynağı yurtiçi yerleşiklerden toplanan işlenmiş veya hurda altın olan standart altın cinsinden,
c) En fazla yüzde 15’i; tabloda belirtilen dilime denk gelen karşılığın hizasındaki katsayı ile çarpılmak suretiyle bulunan toplam tutarı üzerinden kaynağı yurtiçi yerleşiklerden toplanan işlenmiş veya hurda altın olan standart altın cinsinden,
| İmkân Dilimi (%) | Katsayı |
| 0-15 | 1,0 |
| İmkân Dilimi (%) | Katsayı |
| 0-15 | 1,0 |
bloke hesaplarda tesis edilebilir.
bloke hesaplarda tesis edilebilir.
(2) Türk lirası yükümlülükler için tesis edilen döviz ve standart altının Türk lirası karşılığının, birinci fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen katsayılar esas alınarak dönüştürülen tutarlarının bu bentlerde belirtilen limitleri aşan kısımları zorunlu karşılığa sayılmaz.
(2) Türk lirası yükümlülükler için tesis edilen döviz ve standart altının Türk lirası karşılığının, birinci fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen katsayılar esas alınarak dönüştürülen tutarlarının bu bentlerde belirtilen limitleri aşan kısımları zorunlu karşılığa sayılmaz.
(3) Bir tesis döneminde tutulması gereken Türk lirası zorunlu karşılıkların yüzde 5’ini aşmamak koşuluyla, eksik tutulan tutarlar bir sonraki dönemde tutulabilir, fazla tutulan tutarlar bir sonraki dönemde eksik tutulan tutarlara sayılır.
(3) Bir tesis döneminde tutulması gereken Türk lirası zorunlu karşılıkların yüzde 5’ini aşmamak koşuluyla, eksik tutulan tutarlar bir sonraki dönemde tutulabilir, fazla tutulan tutarlar bir sonraki dönemde eksik tutulan tutarlara sayılır.
(4) Yabancı para yükümlülükler için tesis edilecek yabancı para zorunlu karşılık tutarı 6 ncı maddede öngörülen oranlar kullanılarak hesaplanır. Bu tutardan yurt dışı şubelerin yurt dışında tesis etmeleri gereken yabancı para zorunlu karşılık tutarı indirilebilir. Yabancı para zorunlu karşılıklar, ABD doları yükümlülükler için ABD doları döviz cinsinden, ABD doları haricindeki yabancı para yükümlülükler için ABD doları veya euro döviz cinslerinden, Merkez Bankası nezdinde açılan hesaplarda nakden ve en fazla 8 puanlık kısmı ortalama olacak şekilde tesis edilir. Ancak, kıymetli maden depo hesapları için tutulması gereken zorunlu karşılıkların tamamına kadarı standart altın cinsinden bloke hesaplarda tesis edilebilir.
(4) Yabancı para yükümlülükler için tesis edilecek yabancı para zorunlu karşılık tutarı 6 ncı maddede öngörülen oranlar kullanılarak hesaplanır. Bu tutardan yurt dışı şubelerin yurt dışında tesis etmeleri gereken yabancı para zorunlu karşılık tutarı indirilebilir. Yabancı para zorunlu karşılıklar, ABD doları yükümlülükler için ABD doları döviz cinsinden, ABD doları haricindeki yabancı para yükümlülükler için ABD doları veya euro döviz cinslerinden, Merkez Bankası nezdinde açılan hesaplarda nakden ve en fazla 8 puanlık kısmı ortalama olacak şekilde tesis edilir. Ancak, kıymetli maden depo hesapları için tutulması gereken zorunlu karşılıkların tamamına kadarı standart altın cinsinden bloke hesaplarda tesis edilebilir.
(5) Kıymetli maden depo hesapları için tesis edilen altın tutarının, dördüncü fıkrada belirtilen tutarları aşan kısmı zorunlu karşılığa sayılmaz.
(5) Kıymetli maden depo hesapları için tesis edilen altın tutarının, dördüncü fıkrada belirtilen tutarları aşan kısmı zorunlu karşılığa sayılmaz.
(6) Standart altın, 18/11/2006 tarihli ve 26350 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kıymetli Maden Standartları ve Rafinerileri Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2006/1)’in 3 üncü maddesinde yer alan “kıymetli madenler” tanımında belirtilen altındır. Birinci fıkranın (c) bendinde belirtilen altının, 3/10/2016 tarihinden itibaren toplanıyor olması ve işlenmiş veya hurda altından bar veya külçe haline dönüştürüldüğünün düzenlenecek “Rafineri Tescil Belgesi” ile belgelenmesi gerekmektedir.
(6) Standart altın, 18/11/2006 tarihli ve 26350 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kıymetli Maden Standartları ve Rafinerileri Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2006/1)’in 3 üncü maddesinde yer alan “kıymetli madenler” tanımında belirtilen altındır. Birinci fıkranın (c) bendinde belirtilen altının, 3/10/2016 tarihinden itibaren toplanıyor olması ve işlenmiş veya hurda altından bar veya külçe haline dönüştürüldüğünün düzenlenecek “Rafineri Tescil Belgesi” ile belgelenmesi gerekmektedir.
(7) Türk lirası yükümlülükler için tesis edilen altın ile yabancı para yükümlülükler için tesis edilen döviz ve altın cinsinden zorunlu karşılık tutarları 5 inci maddenin dördüncü fıkrasında yer alan kur ve fiyatlar esas alınarak hesaplanır. Türk lirası yükümlülükler için tesis edilen döviz cinsinden zorunlu karşılık tutarlarının hesaplanmasında ise yükümlülük tarihi (dâhil) ile tesis tarihinden 3 iş günü öncesine (dâhil) kadar olan günlerde Resmî Gazete’de ilan edilen döviz alış kurlarının aritmetik ortalaması kullanılır.
(7) Türk lirası yükümlülükler için tesis edilen altın ile yabancı para yükümlülükler için tesis edilen döviz ve altın cinsinden zorunlu karşılık tutarları 5 inci maddenin dördüncü fıkrasında yer alan kur ve fiyatlar esas alınarak hesaplanır. Türk lirası yükümlülükler için tesis edilen döviz cinsinden zorunlu karşılık tutarlarının hesaplanmasında ise yükümlülük tarihi (dâhil) ile tesis tarihinden 3 iş günü öncesine (dâhil) kadar olan günlerde Resmî Gazete’de ilan edilen döviz alış kurlarının aritmetik ortalaması kullanılır.
(8) Merkez Bankası, ortalama olarak tutulan zorunlu karşılıkların bir kısmının veya tamamının bankalar ve finansman şirketleri itibarıyla belirli süreler için bloke olarak tutulmasını isteyebilir.
(8) Merkez Bankası, ortalama olarak tutulan zorunlu karşılıkların bir kısmının veya tamamının bankalar ve finansman şirketleri itibarıyla belirli süreler için bloke olarak tutulmasını isteyebilir.
(1) Zorunlu karşılıkların tesis süresi 14 gündür. Bu süre yükümlülüklerin hesaplandığı tarihten iki hafta sonraki cuma günü başlar ve ikinci haftanın perşembe günü sona erer. Tesis süresinin ilk gününün resmî tatil gününe rastlaması halinde, bloke olarak tesis edilen kısımlara ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmesinde tatili izleyen ilk iş günü esas alınır.
(1) Yükümlülükler için zorunlu karşılık tesis süresi 14 gündür. Bu süre hesaplama tarihinden iki hafta sonraki cuma günü başlar ve ikinci haftanın perşembe günü sona erer.
(2) Varlıklar için zorunlu karşılık tesis süresi 28 gündür. Bu süre hesaplama tarihinden iki hafta sonraki cuma günü başlar ve dördüncü haftanın perşembe günü sona erer.
(3) Tesis süresinin ilk gününün resmî tatil gününe rastlaması halinde, bloke kısım tatili izleyen ilk iş günü tesis edilir.
(2) Merkez Bankası, zorunlu karşılık yükümlülüklerinin hesaplanma dönemi ile zorunlu karşılıkların tesis süresini önceden duyurmak koşuluyla değiştirebilir.
(4) Merkez Bankası, zorunlu karşılıkların hesaplanma dönemi ile zorunlu karşılıkların tesis süresini önceden duyurmak koşuluyla değiştirebilir.
(1) Zorunlu karşılığa tabi yükümlülükler, esasları Merkez Bankasınca tespit edilecek cetvellerle, yükümlülüklerin hesaplandığı tarihten iki hafta sonraki cuma günü saat 12:00’ye kadar Merkez Bankasına bildirilir.
(1) Zorunlu karşılığa tabi kalemler, esasları Merkez Bankasınca tespit edilecek cetvellerle, hesaplama tarihinden iki hafta sonraki cuma günü saat 12:00’ye kadar Merkez Bankasına bildirilir.
(1) Bankaların tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt düzeni esas alınarak Merkez Bankasınca belirlenen usul ve esaslara göre bankalarca hesaplanacak kaldıraç oranı bu maddede belirtilen aralıklarda bulunan bankalar, ilave olarak zorunlu karşılık tesis eder.
(1) Bankaların tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt düzeni esas alınarak Merkez Bankasınca belirlenen usul ve esaslara göre bankalarca hesaplanacak kaldıraç oranı bu maddede belirtilen aralıklarda bulunan bankalar, ilave olarak zorunlu karşılık tesis eder.
(2) Kaldıraç oranı, ana sermayenin aşağıda belirtilen kalemlerin toplamına bölünmesi suretiyle hesaplanır:
(2) Kaldıraç oranı, ana sermayenin aşağıda belirtilen kalemlerin toplamına bölünmesi suretiyle hesaplanır:
a) Pasif toplamı tutarı.
a) Pasif toplamı tutarı.
b) Gayri nakdi kredi ve yükümlülükler tutarı.
b) Gayri nakdi kredi ve yükümlülükler tutarı.
c) Cayılabilir taahhütlerin 0,1 katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutar.
c) Cayılabilir taahhütlerin 0,1 katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutar.
ç) Türev finansal araçlara ait taahhütlerin her birinin kendi kredi dönüşüm oranı ile çarpımı sonucu bulunacak toplam tutar.
ç) Türev finansal araçlara ait taahhütlerin her birinin kendi kredi dönüşüm oranı ile çarpımı sonucu bulunacak toplam tutar.
d) Cayılamaz taahhütler tutarı.
d) Cayılamaz taahhütler tutarı.
(3) Bu madde uyarınca zorunlu karşılık yükümlülüğü, üçer aylık dönemler itibarıyla aylık kaldıraç oranlarının basit aritmetik ortalamasına göre belirlenir.
(3) Bu madde uyarınca zorunlu karşılık yükümlülüğü, üçer aylık dönemler itibarıyla aylık kaldıraç oranlarının basit aritmetik ortalamasına göre belirlenir.
(4) Tüm vadelerdeki zorunlu karşılığa tabi Türk lirası ve yabancı para yükümlülükler için ayrı ayrı uygulanmak üzere;
(4) Tüm vadelerdeki zorunlu karşılığa tabi Türk lirası ve yabancı para yükümlülükler için ayrı ayrı uygulanmak üzere;
a) 2013 yılının son üç aylık dönemi ve 2014 yılının birinci, ikinci ve üçüncü üç aylık dönemleri için hesaplanan kaldıraç oranı yüzde 3’ün altında kalan bankalar ilave olarak 2 puan, yüzde 3 (3 dâhil) ile yüzde 3,25 arasında olan bankalar ilave olarak 1,5 puan, yüzde 3,25 (3,25 dâhil) ile yüzde 3,5 arasında olan bankalar ilave olarak 1 puan zorunlu karşılığı,
a) 2013 yılının son üç aylık dönemi ve 2014 yılının birinci, ikinci ve üçüncü üç aylık dönemleri için hesaplanan kaldıraç oranı yüzde 3’ün altında kalan bankalar ilave olarak 2 puan, yüzde 3 (3 dâhil) ile yüzde 3,25 arasında olan bankalar ilave olarak 1,5 puan, yüzde 3,25 (3,25 dâhil) ile yüzde 3,5 arasında olan bankalar ilave olarak 1 puan zorunlu karşılığı,
b) 2014 yılının son üç aylık dönemi ve 2015 yılının birinci, ikinci ve üçüncü üç aylık dönemleri için hesaplanan kaldıraç oranı yüzde 3’ün altında kalan bankalar ilave olarak 2 puan, yüzde 3 (3 dâhil) ile yüzde 3,5 arasında olan bankalar ilave olarak 1,5 puan, yüzde 3,5 (3,5 dâhil) ile yüzde 4 arasında olan bankalar ilave olarak 1 puan zorunlu karşılığı,
b) 2014 yılının son üç aylık dönemi ve 2015 yılının birinci, ikinci ve üçüncü üç aylık dönemleri için hesaplanan kaldıraç oranı yüzde 3’ün altında kalan bankalar ilave olarak 2 puan, yüzde 3 (3 dâhil) ile yüzde 3,5 arasında olan bankalar ilave olarak 1,5 puan, yüzde 3,5 (3,5 dâhil) ile yüzde 4 arasında olan bankalar ilave olarak 1 puan zorunlu karşılığı,
c) 2015 yılının son üç aylık döneminden itibaren (bu dönem dâhil) hesaplanan kaldıraç oranı yüzde 3’ün altında kalan bankalar ilave olarak 2 puan, yüzde 3 (3 dâhil) ile yüzde 4 arasında olan bankalar ilave olarak 1,5 puan, yüzde 4 (4 dâhil) ile yüzde 5 arasında olan bankalar ilave olarak 1 puan zorunlu karşılığı,
c) 2015 yılının son üç aylık döneminden itibaren (bu dönem dâhil) hesaplanan kaldıraç oranı yüzde 3’ün altında kalan bankalar ilave olarak 2 puan, yüzde 3 (3 dâhil) ile yüzde 4 arasında olan bankalar ilave olarak 1,5 puan, yüzde 4 (4 dâhil) ile yüzde 5 arasında olan bankalar ilave olarak 1 puan zorunlu karşılığı,
hesaplama dönemini izleyen 4 üncü takvim ayının ilk zorunlu karşılık tesis döneminden başlamak üzere 6 zorunlu karşılık tesis döneminde tesis eder.
hesaplama dönemini izleyen 4 üncü takvim ayının ilk zorunlu karşılık tesis döneminden başlamak üzere 6 zorunlu karşılık tesis döneminde tesis eder.
(5) Bankalar kaldıraç oranını, hesaplama dönemini izleyen 3 üncü takvim ayındaki son zorunlu karşılık yükümlülük bildirim cetvelinin gönderim süresi bitimine kadar Merkez Bankasına bildirir.
(5) Bankalar kaldıraç oranını, hesaplama dönemini izleyen 3 üncü takvim ayındaki son zorunlu karşılık bildirim cetvelinin gönderim süresi bitimine kadar Merkez Bankasına bildirir.
(1) Bankaların tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt düzeni esas alınarak, dövize endeksli krediler ile mali kuruluşlara kullandırılan krediler hariç Türk lirası cinsi standart nitelikli ve yakın izlemedeki nakdi kredileri toplamı üzerinden Merkez Bankasınca belirlenen usul ve esaslara göre Tüketici Fiyat Endeksiyle düzeltilmiş üç aylık ortalama değerler kullanılarak bankalarca hesaplanacak;
(1) Bankaların tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt düzeni esas alınarak, dövize endeksli krediler ile mali kuruluşlara kullandırılan krediler hariç Türk lirası cinsi standart nitelikli ve yakın izlemedeki nakdi kredileri toplamı üzerinden Merkez Bankasınca belirlenen usul ve esaslara göre Tüketici Fiyat Endeksiyle düzeltilmiş üç aylık ortalama değerler kullanılarak bankalarca hesaplanacak;
a) Yıllık kredi büyüme oranı yüzde 15,00’in üzerinde olup, 5 yıl ve daha uzun vadeli konut kredilerindeki ve Ek-1’de yer alan selektif sektörlere kullandırılan 2 yıldan uzun vadeli kredilerdeki yıllık değişimin tamamı büyüme oranının pay kısmından düşülerek hesaplanacak uyarlanmış yıllık kredi büyüme oranı yüzde 15,00’ten (15,00 dâhil) küçük olan bankaların ve
a) Yıllık kredi büyüme oranı yüzde 15,00’in üzerinde olup, 5 yıl ve daha uzun vadeli konut kredilerindeki ve Ek-1’de yer alan selektif sektörlere kullandırılan 2 yıldan uzun vadeli kredilerdeki yıllık değişimin tamamı büyüme oranının pay kısmından düşülerek hesaplanacak uyarlanmış yıllık kredi büyüme oranı yüzde 15,00’ten (15,00 dâhil) küçük olan bankaların ve
b) Yıllık kredi büyüme oranı yüzde 15,00’in (15,00 dâhil) altında olup, 5 yıl ve daha uzun vadeli konut kredileri harici tüketici kredilerindeki ve bireysel kredi kartlarındaki yıllık değişimin yüzde 75’i ile yabancı para nakdi kredilerin erken kapatılması veya vadesinden önce yapılandırılması amacıyla 9/3/2020 tarihinden itibaren kullandırılan Merkez Bankasınca belirlenen Türk lirası kredilerin tamamı büyüme oranının pay kısmından düşülerek hesaplanacak uyarlanmış yıllık kredi büyüme oranı yüzde 5,00’ten (5,00 dâhil) büyük olan bankaların
b) Yıllık kredi büyüme oranı yüzde 15,00’in (15,00 dâhil) altında olup, 5 yıl ve daha uzun vadeli konut kredileri harici tüketici kredilerindeki ve bireysel kredi kartlarındaki yıllık değişimin yüzde 75’i ile yabancı para nakdi kredilerin erken kapatılması veya vadesinden önce yapılandırılması amacıyla 9/3/2020 tarihinden itibaren kullandırılan Merkez Bankasınca belirlenen Türk lirası kredilerin tamamı büyüme oranının pay kısmından düşülerek hesaplanacak uyarlanmış yıllık kredi büyüme oranı yüzde 5,00’ten (5,00 dâhil) büyük olan bankaların
Türk lirası yükümlülükleri için aşağıdaki zorunlu karşılık oranları uygulanır:
Türk lirası yükümlülükleri için aşağıdaki zorunlu karşılık oranları uygulanır:
| Mevduat/katılım fonu (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu hariç) | |
| a) Vadesiz, ihbarlı, 1 aya kadar ve 3 aya kadar (3 ay dâhil) vadeli | %4 |
| b) 6 aya kadar (6 ay dâhil) vadeli | %4 |
| c) 1 yıla kadar vadeli | %2 |
| d) 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli | %1 |
| Müstakrizlerin fonları | %4 |
| Diğer yükümlülükler (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu dâhil) | |
| a) 1 yıla kadar (1 yıl dâhil) vadeli | %4 |
| b) 3 yıla kadar (3 yıl dâhil) vadeli | %3,5 |
| c) 3 yıldan uzun vadeli | %1 |
| Mevduat/katılım fonu (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu hariç) | |
| a) Vadesiz, ihbarlı, 1 aya kadar ve 3 aya kadar (3 ay dâhil) vadeli | %4 |
| b) 6 aya kadar (6 ay dâhil) vadeli | %4 |
| c) 1 yıla kadar vadeli | %2 |
| d) 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli | %1 |
| Müstakrizlerin fonları | %4 |
| Diğer yükümlülükler (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu dâhil) | |
| a) 1 yıla kadar (1 yıl dâhil) vadeli | %4 |
| b) 3 yıla kadar (3 yıl dâhil) vadeli | %3,5 |
| c) 3 yıldan uzun vadeli | %1 |
(2) Kredi büyüme oranları bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen koşulları sağlayan bankaların yabancı para yükümlülükleri için aşağıdaki zorunlu karşılık oranları uygulanır:
(2) Kredi büyüme oranları bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen koşulları sağlayan bankaların yabancı para yükümlülükleri için aşağıdaki zorunlu karşılık oranları uygulanır:
| Mevduat/katılım fonu (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu ve kıymetli maden depo hesapları hariç) | |
| a) Vadesiz, ihbarlı, 1 aya kadar, 3 aya kadar, 6 aya kadar ve 1 yıla kadar vadeli | %17 |
| b) 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli | %13 |
| Kıymetli maden depo hesapları | |
| a) Vadesiz, ihbarlı, 1 aya kadar, 3 aya kadar, 6 aya kadar ve 1 yıla kadar vadeli | %22 |
| b) 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli | %18 |
| Müstakrizlerin fonları | %17 |
| Diğer yükümlülükler (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu dâhil) | |
| a) 1 yıla kadar (1 yıl dâhil) vadeli | %21 |
| b) 2 yıla kadar (2 yıl dâhil) vadeli | %16 |
| c) 3 yıla kadar (3 yıl dâhil) vadeli | %11 |
| ç) 5 yıla kadar (5 yıl dâhil) vadeli | %7 |
| d) 5 yıldan uzun vadeli | %5 |
| Mevduat/katılım fonu (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu ve kıymetli maden depo hesapları hariç) | |
| a) Vadesiz, ihbarlı, 1 aya kadar, 3 aya kadar, 6 aya kadar ve 1 yıla kadar vadeli | %17 |
| b) 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli | %13 |
| Kıymetli maden depo hesapları | |
| a) Vadesiz, ihbarlı, 1 aya kadar, 3 aya kadar, 6 aya kadar ve 1 yıla kadar vadeli | %22 |
| b) 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli | %18 |
| Müstakrizlerin fonları | %17 |
| Diğer yükümlülükler (yurt dışı bankalar mevduatı/katılım fonu dâhil) | |
| a) 1 yıla kadar (1 yıl dâhil) vadeli | %21 |
| b) 2 yıla kadar (2 yıl dâhil) vadeli | %16 |
| c) 3 yıla kadar (3 yıl dâhil) vadeli | %11 |
| ç) 5 yıla kadar (5 yıl dâhil) vadeli | %7 |
| d) 5 yıldan uzun vadeli | %5 |
(3) Bankalar, serbest bölgelerde faaliyette bulunanlar dâhil Türkiye’de kurulmuş veya şube açmak suretiyle Türkiye’de faaliyet gösteren bankalarda yabancı para nakdi kredi bakiyesi bulunan müşterilerinden Merkez Bankasınca belirlenen Türk lirası kredilerin kullandırımı esnasında kredinin yabancı para kredinin erken kapatılması veya vadesinden önce yapılandırılması amacıyla kullanılıp kullanılmadığına dair beyan alır.
(3) Bankalar, serbest bölgelerde faaliyette bulunanlar dâhil Türkiye’de kurulmuş veya şube açmak suretiyle Türkiye’de faaliyet gösteren bankalarda yabancı para nakdi kredi bakiyesi bulunan müşterilerinden Merkez Bankasınca belirlenen Türk lirası kredilerin kullandırımı esnasında kredinin yabancı para kredinin erken kapatılması veya vadesinden önce yapılandırılması amacıyla kullanılıp kullanılmadığına dair beyan alır.
(4) Kredi büyüme oranları bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen koşulları sağlayan bankalara, hesaplama dönemini izleyen ilk zorunlu karşılık tesis döneminden başlamak üzere altı zorunlu karşılık tesis dönemi boyunca birinci ve ikinci fıkralarda belirlenen zorunlu karşılık oranları uygulanır. Altı zorunlu karşılık tesis dönemi içerisinde birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen zorunlu karşılık oranlarının değişmesi durumunda kalan tesis dönemlerinde belirlenen yeni oranlar uygulanır.
(4) Kredi büyüme oranları bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen koşulları sağlayan bankalara, hesaplama dönemini izleyen ilk zorunlu karşılık tesis döneminden başlamak üzere altı zorunlu karşılık tesis dönemi boyunca birinci ve ikinci fıkralarda belirlenen zorunlu karşılık oranları uygulanır. Altı zorunlu karşılık tesis dönemi içerisinde birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen zorunlu karşılık oranlarının değişmesi durumunda kalan tesis dönemlerinde belirlenen yeni oranlar uygulanır.
(5) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun izni ile faaliyete başlayan bankalara, faaliyete başlama tarihinden itibaren iki yıl süresince bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkra hükümleri uygulanmaz.
(5) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun izni ile faaliyete başlayan bankalara, faaliyete başlama tarihinden itibaren iki yıl süresince bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkra hükümleri uygulanmaz.
(6) Bankalar birinci fıkrada belirtilen kredi büyüme oranları ve bu oranlara ilişkin verileri, hesaplama dönemine ait zorunlu karşılık yükümlülük bildirim cetvelinin gönderim süresi bitimine kadar Merkez Bankasına bildirir.
(6) Bankalar birinci fıkrada belirtilen kredi büyüme oranları ve bu oranlara ilişkin verileri, hesaplama dönemine ait zorunlu karşılık yükümlülük bildirim cetvelinin gönderim süresi bitimine kadar Merkez Bankasına bildirir.
(1) Mevduat ve katılım bankalarının tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt düzeni esas alınarak Merkez Bankasınca belirlenen usul ve esaslara göre bankalarca hesaplanacak gerçek kişi yabancı para mevduat/katılım fonundan vadeli Türk lirası mevduat/katılma hesabına dönüşüm oranına göre 6 ncı maddenin ikinci fıkrasındaki mevduat/katılım fonu ve kıymetli maden depo hesapları için belirlenen zorunlu karşılık oranlarına ilave olarak zorunlu karşılık tesis edilir.
(2) Gerçek kişi dönüşüm oranı yüzde 5,00’ın altında kalan bankalar ilave olarak 5 puan, yüzde 5,00 ile yüzde 10,00 arasında olan bankalar ilave olarak 3 puan zorunlu karşılığı hesaplama dönemini izleyen ilk zorunlu karşılık tesis döneminden başlamak üzere tesis eder. Gerçek kişi dönüşüm oranı hesaplanamayan bankalar için Merkez Bankasınca belirlenen usul ve esaslara göre hesaplanacak tüzel kişi dönüşüm oranı dikkate alınır.
(3) Mevduat ve katılım bankaları, dönüşüm oranını, hesaplama dönemine ait zorunlu karşılık bildirim cetveli gönderim süresi bitimine kadar Merkez Bankasına bildirir.
(1) Bankalarca ve finansman şirketlerince;
(1) Bankalarca ve finansman şirketlerince;
a) Zorunlu karşılıkların süresinde tesis edilmemesi veya eksik tesis edilmesi,
a) Zorunlu karşılıkların süresinde tesis edilmemesi veya eksik tesis edilmesi,
b) Zorunlu karşılık cetvellerinde yer alan yükümlülükler ile yapılacak incelemeler sonucu tespit olunacak yükümlülükler arasında fark oluşması nedeniyle, zorunlu karşılıkların eksik tesis edilmiş olması,
b) Yapılacak incelemeler sonucu zorunlu karşılıkların eksik hesaplandığının tespit edilmesi,
hâllerinde, eksik tesis edilen; Türk lirası zorunlu karşılıkların 2 katı tutarında Türk lirası cinsinden, yabancı para zorunlu karşılıkların 3 katı tutarında ABD doları cinsinden mevduat, Merkez Bankası nezdinde açılan bloke hesaplarda zorunlu karşılıkların eksik tesis edildiği süreler dikkate alınarak faizsiz olarak tutulur.
hâllerinde, eksik tesis edilen; Türk lirası zorunlu karşılıkların 2 katı tutarında Türk lirası cinsinden, yabancı para zorunlu karşılıkların 3 katı tutarında ABD doları cinsinden mevduat, Merkez Bankası nezdinde açılan bloke hesaplarda zorunlu karşılıkların eksik tesis edildiği süreler dikkate alınarak faizsiz olarak tutulur.
(2) Faizsiz mevduat tutulmaması halinde eksik tesis edilen tutarlara tesis süresi esas alınarak cezai faiz uygulanır. Yabancı para zorunlu karşılıklar için cezai faiz hesaplanmasında eksik tesis edilen tutarların Türk lirası cinsinden karşılıkları esas alınır.
(2) Faizsiz mevduat tutulmaması halinde eksik tesis edilen tutarlara tesis süresi esas alınarak cezai faiz uygulanır. Yabancı para zorunlu karşılıklar için cezai faiz hesaplanmasında eksik tesis edilen tutarların Türk lirası cinsinden karşılıkları esas alınır.
(3) Cezai faiz oranı, tesis döneminin bloke hesaplar için ilk günü, ortalama hesaplar için son günü Merkez Bankasının ilan ettiği en yüksek gecelik borç verme faiz oranının 1,50 katsayısıyla çarpımı sonucu hesaplanan orandır.
(3) Cezai faiz oranı, tesis döneminin bloke hesaplar için ilk günü, ortalama hesaplar için son günü Merkez Bankasının ilan ettiği en yüksek gecelik borç verme faiz oranının 1,50 katsayısıyla çarpımı sonucu hesaplanan orandır.
(4) Birinci fıkranın (b) bendi kapsamında eksik hesaplandığı tespit edilen yükümlülükler için zorunlu karşılık cetvelleri yeniden düzenlenerek Merkez Bankasına gönderilir. Ancak, bu fıkra kapsamında bir yükümlülük dönemine ilişkin olarak eksik hesaplanan zorunlu karşılığa tabi yükümlülüklerin, Türk lirası ve yabancı para için ayrı ayrı olmak üzere, yüz bin Türk lirasının altında kalması halinde düzeltilmiş cetvel gönderilmesi istenmez.
(4) Birinci fıkranın (b) bendi kapsamında eksik hesaplandığı tespit edilen zorunlu karşılıklar için zorunlu karşılık cetvelleri yeniden düzenlenerek Merkez Bankasına gönderilir. Ancak, bu fıkra kapsamında bir döneme ilişkin olarak eksik hesaplanan zorunlu karşılığa tabi kalemlerin, Türk lirası ve yabancı para için ayrı ayrı olmak üzere, yüz bin Türk lirasının altında kalması halinde düzeltilmiş cetvel gönderilmesi istenmez.
(5) Merkez Bankası, zorunlu karşılık yükümlülüklerini sürekli olarak yerine getirmeyen bankalar ve finansman şirketleri hakkında gerekli idari tedbirleri alabilir.
(5) Merkez Bankası, zorunlu karşılık yükümlülüklerini sürekli olarak yerine getirmeyen bankalar ve finansman şirketleri hakkında gerekli idari tedbirleri alabilir.
(1) Zorunlu karşılıklara Merkez Bankasınca tespit edilen usul ve esaslara göre faiz ödenebilir.
(1) Zorunlu karşılıklara Merkez Bankasınca tespit edilen usul ve esaslara göre faiz ödenebilir.
(1) Mevduat veya katılım fonları olağanüstü çekilmekte olan bankaların eksiliş tutarını, eksilişe konu teşkil eden mevduat veya katılım fonunun vade ve türü ile eksilişin başladığı tarihi Merkez Bankasına yazılı olarak bildirmeleri halinde, tesis etmeleri gereken zorunlu karşılık tutarı olağanüstü eksilişe tekabül eden mevduat veya katılım fonları göz önüne alınarak yeniden hesaplanabilir.
(1) Mevduat veya katılım fonları olağanüstü çekilmekte olan bankaların eksiliş tutarını, eksilişe konu teşkil eden mevduat veya katılım fonunun vade ve türü ile eksilişin başladığı tarihi Merkez Bankasına yazılı olarak bildirmeleri halinde, tesis etmeleri gereken zorunlu karşılık tutarı olağanüstü eksilişe tekabül eden mevduat veya katılım fonları göz önüne alınarak yeniden hesaplanabilir.
(1) 16/11/2005 tarihli ve 25995 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2005/1) yürürlükten kaldırılmıştır.
(1) 16/11/2005 tarihli ve 25995 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2005/1) yürürlükten kaldırılmıştır.
(1) 3/1/2004 tarihli ve 25335 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankalar Kanununun 14 üncü Maddesinin (3) Numaralı Fıkrası Uyarınca Bankacılık İşlemleri Yapma ve Mevduat Kabul Etme İzni Kaldırılan T. İmar Bankası T.A.Ş. Nezdinde Bulunan Tasarruf, Ticari Kuruluşlar ve Diğer Kuruluşlar Mevduatının Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Ödenmesine İlişkin Esas ve Usuller Hakkında 29/12/2003 tarihli ve 2003/6668 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından T. İmar Bankası T.A.Ş. mudileri adına T.C. Ziraat Bankası A.Ş. nezdinde açılan vadesiz mevduat hesaplarındaki tutarlar bu hesaplarda kaldıkları sürece, vadeli mevduat hesaplarındaki tutarlar ise vadeleri sonuna kadar zorunlu karşılığa tabi değildir.
(1) 3/1/2004 tarihli ve 25335 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankalar Kanununun 14 üncü Maddesinin (3) Numaralı Fıkrası Uyarınca Bankacılık İşlemleri Yapma ve Mevduat Kabul Etme İzni Kaldırılan T. İmar Bankası T.A.Ş. Nezdinde Bulunan Tasarruf, Ticari Kuruluşlar ve Diğer Kuruluşlar Mevduatının Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunca Ödenmesine İlişkin Esas ve Usuller Hakkında 29/12/2003 tarihli ve 2003/6668 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından T. İmar Bankası T.A.Ş. mudileri adına T.C. Ziraat Bankası A.Ş. nezdinde açılan vadesiz mevduat hesaplarındaki tutarlar bu hesaplarda kaldıkları sürece, vadeli mevduat hesaplarındaki tutarlar ise vadeleri sonuna kadar zorunlu karşılığa tabi değildir.
(1) Bankaların yurt dışı şubeleri nezdinde izlenen kredilerden;
(1) Bankaların yurt dışı şubeleri nezdinde izlenen kredilerden;
a) 30/6/2009 tarihinden önce, bir sözleşmeye dayalı konsorsiyum ya da sendikasyon kredileri gibi, doğrudan banka yönetim kurulu ve genel müdürlük üst düzey yetkililerinin imzaları ile alınanlar dışındakiler,
a) 30/6/2009 tarihinden önce, bir sözleşmeye dayalı konsorsiyum ya da sendikasyon kredileri gibi, doğrudan banka yönetim kurulu ve genel müdürlük üst düzey yetkililerinin imzaları ile alınanlar dışındakiler,
b) 30/6/2009-8/1/2010 tarihleri arasında temin edilenler,
b) 30/6/2009-8/1/2010 tarihleri arasında temin edilenler,
vadeleri sonuna kadar zorunlu karşılığa tabi yükümlülükler arasına dâhil edilmez.
vadeleri sonuna kadar zorunlu karşılığa tabi yükümlülükler arasına dâhil edilmez.
(1) 4/10/2013 tarihli ve 28785 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2005/1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2013/13) ile zorunlu karşılığa tabi tutulan finansman şirketlerinin 4/10/2013 tarihi itibarıyla mevcut olan yurt dışından kullanılan kredileri, ihraç edilen menkul kıymetleri ve özkaynak hesabında dikkate alınmayan sermaye benzeri borçları vadeleri sonuna kadar zorunlu karşılığa tabi yükümlülükler arasına dâhil edilmez.
(1) 4/10/2013 tarihli ve 28785 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2005/1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2013/13) ile zorunlu karşılığa tabi tutulan finansman şirketlerinin 4/10/2013 tarihi itibarıyla mevcut olan yurt dışından kullanılan kredileri, ihraç edilen menkul kıymetleri ve özkaynak hesabında dikkate alınmayan sermaye benzeri borçları vadeleri sonuna kadar zorunlu karşılığa tabi yükümlülükler arasına dâhil edilmez.
(1) Bu Tebliğ ile yürürlükten kaldırılan 16/11/2005 tarihli ve 25995 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2005/1)’e ilişkin zorunlu karşılığa tabi yükümlülüklerden bu Tebliğ ile yükümlülük kapsamı dışına çıkarılanlar hakkında bu Tebliğin yürürlük tarihinden itibaren yapılacak denetim ve incelemelerde ortaya çıkan tespitler için 11 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi hükümleri uygulanmaz.
(1) Bu Tebliğ ile yürürlükten kaldırılan 16/11/2005 tarihli ve 25995 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2005/1)’e ilişkin zorunlu karşılığa tabi yükümlülüklerden bu Tebliğ ile yükümlülük kapsamı dışına çıkarılanlar hakkında bu Tebliğin yürürlük tarihinden itibaren yapılacak denetim ve incelemelerde ortaya çıkan tespitler için 11 inci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi hükümleri uygulanmaz.
(1) Yurt dışı şubelerin 29/5/2015 tarihi itibarıyla mevcut olan ve “Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2013/15)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2015/3)” ile ilk defa zorunlu karşılığa tabi tutulan yükümlülükleri vadeleri sonuna kadar zorunlu karşılığa tabi yükümlülükler arasına dâhil edilmez.
(1) Yurt dışı şubelerin 29/5/2015 tarihi itibarıyla mevcut olan ve “Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2013/15)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2015/3)” ile ilk defa zorunlu karşılığa tabi tutulan yükümlülükleri vadeleri sonuna kadar zorunlu karşılığa tabi yükümlülükler arasına dâhil edilmez.
(1) 28/8/2015 tarihi itibarıyla mevcut olan mevduat/katılım fonu dışı yabancı para yükümlülükler için zorunlu karşılık oranları vadeleri sonuna kadar aşağıdaki gibidir:
(1) 28/8/2015 tarihi itibarıyla mevcut olan mevduat/katılım fonu dışı yabancı para yükümlülükler için zorunlu karşılık oranları vadeleri sonuna kadar aşağıdaki gibidir:
| a) 1 yıla kadar (1 yıl dâhil) vadeli | %15 |
| b) 2 yıla kadar (2 yıl dâhil) vadeli | %9 |
| c) 3 yıla kadar (3 yıl dâhil) vadeli | %7 |
| ç) 5 yıla kadar (5 yıl dâhil) vadeli | %6 |
| d) 5 yıldan uzun vadeli | %5 |
| a) 1 yıla kadar (1 yıl dâhil) vadeli | %15 |
| b) 2 yıla kadar (2 yıl dâhil) vadeli | %9 |
| c) 3 yıla kadar (3 yıl dâhil) vadeli | %7 |
| ç) 5 yıla kadar (5 yıl dâhil) vadeli | %6 |
| d) 5 yıldan uzun vadeli | %5 |
(1) 20/8/2019 tarihli ve 30864 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2013/15)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2019/15)”e göre 29/11/2019 (dahil) yükümlülük hesaplama tarihine kadar kredi büyüme oranı yüzde 10,00 ile yüzde 20,00 aralığına girmiş olan bankalara bu aralığa girdikleri tarihe ilişkin tesis döneminden itibaren altı dönem boyunca 10/A maddesinin birinci fıkrasında belirtilen koşulları sağlayan bankalar için geçerli olan zorunlu karşılık oranları uygulanır.
(1) 20/8/2019 tarihli ve 30864 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2013/15)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2019/15)”e göre 29/11/2019 (dahil) yükümlülük hesaplama tarihine kadar kredi büyüme oranı yüzde 10,00 ile yüzde 20,00 aralığına girmiş olan bankalara bu aralığa girdikleri tarihe ilişkin tesis döneminden itibaren altı dönem boyunca 10/A maddesinin birinci fıkrasında belirtilen koşulları sağlayan bankalar için geçerli olan zorunlu karşılık oranları uygulanır.
(1) Kredi büyüme oranları 10/A maddesinin birinci fıkrasında belirtilen koşulları 27/12/2019 yükümlülük tarihinden önce sağlayan ancak 27/12/2019 yükümlülük tarihinden itibaren sağlamayan bankalara, 10/A maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen zorunlu karşılık oranları, koşulları sağlayıncaya kadar uygulanmaz.
(1) Kredi büyüme oranları 10/A maddesinin birinci fıkrasında belirtilen koşulları 27/12/2019 yükümlülük tarihinden önce sağlayan ancak 27/12/2019 yükümlülük tarihinden itibaren sağlamayan bankalara, 10/A maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen zorunlu karşılık oranları, koşulları sağlayıncaya kadar uygulanmaz.
(1) Ek-1’de yer alan selektif sektörlere kullandırılan 2 yıldan uzun vadeli kredilerdeki değişimin hesaplanmasında, 27/11/2020 yükümlülük tarihine kadar içinde bulunulan zorunlu karşılık dönemine ilişkin üç aylık ortalama ile 6/9/2019 - 15/11/2019 yükümlülük tarihleri arasındaki üç aylık ortalama dikkate alınır. 27/11/2020 yükümlülük tarihinden itibaren ise bu Tebliğin 10/A maddesi çerçevesinde yıllık değişim hesaplanır.
(1) Ek-1’de yer alan selektif sektörlere kullandırılan 2 yıldan uzun vadeli kredilerdeki değişimin hesaplanmasında, 27/11/2020 yükümlülük tarihine kadar içinde bulunulan zorunlu karşılık dönemine ilişkin üç aylık ortalama ile 6/9/2019 - 15/11/2019 yükümlülük tarihleri arasındaki üç aylık ortalama dikkate alınır. 27/11/2020 yükümlülük tarihinden itibaren ise bu Tebliğin 10/A maddesi çerçevesinde yıllık değişim hesaplanır.
(1) Yıllık kredi büyüme oranı yüzde 15,00’in üzerinde olup, bu Tebliğin 10/A maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında hesaplanan uyarlanmış yıllık kredi büyüme oranı yüzde 15,00’ten büyük olan bankalar, 25/12/2020 yükümlülük tarihine kadar bu Tebliğin 10/A maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirlenen koşulları sağlamış sayılır.
(1) Yıllık kredi büyüme oranı yüzde 15,00’in üzerinde olup, bu Tebliğin 10/A maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında hesaplanan uyarlanmış yıllık kredi büyüme oranı yüzde 15,00’ten büyük olan bankalar, 25/12/2020 yükümlülük tarihine kadar bu Tebliğin 10/A maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirlenen koşulları sağlamış sayılır.
(2) Bu maddenin birinci fıkrası kapsamındaki bankalara, 25/12/2020 yükümlülük tarihinden itibaren bu Tebliğin 10/A maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında belirlenen zorunlu karşılık oranlarının uygulanmaya devam edilebilmesi için 25/12/2020 yükümlülük tarihi itibarıyla aynı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirlenen tüm koşulların sağlanmış olması şarttır.
(2) Bu maddenin birinci fıkrası kapsamındaki bankalara, 25/12/2020 yükümlülük tarihinden itibaren bu Tebliğin 10/A maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında belirlenen zorunlu karşılık oranlarının uygulanmaya devam edilebilmesi için 25/12/2020 yükümlülük tarihi itibarıyla aynı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirlenen tüm koşulların sağlanmış olması şarttır.
(1) Tebliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan oran 17/9/2021 yükümlülük tarihine kadar tabloda belirtildiği şekilde yüzde 10 olarak uygulanır.
(1) Tebliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan oran 17/9/2021 yükümlülük tarihine kadar tabloda belirtildiği şekilde yüzde 10 olarak uygulanır.
| İmkân Dilimleri (%) | Katsayı |
| 0-10 | 1,0 |
| İmkân Dilimleri (%) | Katsayı |
| 0-10 | 1,0 |
(1) Tebliğin 4 üncü maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında belirlenen zorunlu karşılığa tabi varlıkların 31/5/2022 tarihi itibarıyla 31/12/2021 tarihine göre usul ve esasları Merkez Bankasınca belirlenen büyüme oranı yüzde 20,00’nin üzerinde olan bankaların 31/12/2021 ile 31/3/2022 tarihlerinde mevcut bakiyeleri arasındaki farkın yüzde 20,00’si oranında 10/6/2022 tarihinden 24/11/2022 tarihine kadar Türk lirası cinsinden zorunlu karşılık bloke olarak tesis edilir.
(2) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun izni ile 31/5/2022 tarihi itibarıyla son bir yıl içinde faaliyete başlayan bankalara bu maddenin birinci fıkra hükümleri uygulanmaz.
(1) Bu Tebliğ 17/1/2014 tarihinde yürürlüğe girer.
(1) Bu Tebliğ 17/1/2014 tarihinde yürürlüğe girer.
(1) Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı yürütür.
(1) Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı yürütür.
EN
TR