Sayfa 262Dr. BİLGE ÖZTAN…
I. ATATÜRK'ÜN VASİYETNAMESİNİN METNİ…
Atatürk’ün vasiyetnamesinin metni şöyledir:…
Mâlik olduğum bütün nukut ve hisse senetleriyle Çankaya’daki menkul ve gayrimenkul…
1) Nukut ve hisse senetleri şimdiki gibi İş Bankası tarafından nemalandırılacakt…
2) Her seneki nemadan bana nisbetleri şerefi mahfuz kaldıkça yaşadıkları müddetçe…
3) Sabiha Gökçen’e bir ev de alınabilecek ayrıca para verilecektir.…
4) Makbule’nin yaşadığı müddetçe Çankaya’da oturduğu ev de emrinde kalacaktır.…
5) İsmet İnönü’nün çocuklarına yüksek tahsillerini ikmâl için muhtaç olacakları yardım…
6) Her sene nemadan mütebaki miktar yarı yarıya Türk Tarih ve Dil Kurumlarına tahsis…
İmza K. ATATÜRKSayfa 263…
II. CHP’NİN VE KURUMLARIN İŞ BANKASI HİSSE SENETLERİ ÜZERİNDEKİ HAKLARININ MAHİY…
Vasiyetname metninden anlaşılacağı üzere Atatürk, kendisine ait olan hisse senetlerini,…
Müşahade olunduğu üzere, vasiyetnamede CHP’ne hisse senetlerinin neması üzerinde…
Kurumların hakkı intifa hakkı olarak vasıflandırılırsa İş Bankası Genel Kurullarında…
Ancak intifa hakkı, tüzel kişilerde tesisinden 100 yıl sonra sona ereceğinden (MK.…
Türkiye İş Bankası’nın vasiyetnamede kendisine tevdi edilen «nemalandırma» görevinin…
III. CHP İLE KURUMLAR ARASINDAKİ ANLAŞMAZLIĞIN KONUSU…
Türkiye İş Bankası, Atatürk'ün vefatından sonra bir kaç defa ihtiyatlardan nakil…
Bu dâvaya çok benzeyen bir dâva (Messmann Schmid gegen Schmid) 20 Aralık 1920 tarihinde…
IV. FEDERAL MAHKEME KARARI…
Anonim şirket hisse senetleri üzerinde intifa hakkı: Karşılıksız hisse senedinin…
A. 27 Aralık 1914'de Luzern'de J.H. Schmid-Ruh ölmüştür. Terekesinden, davalılar,…
1918 yılında Aluminium Industrie Aktiengesellschaft’ın sermayesi 35 milyondan 42…
B. Her iki taraf, dâvacı altı hisse senedinin mâliki olarak ve dâvalı intifa…
Bidayet mahkemesi, yeni hisse senedinin karşılığını teşkil eden 1000 frankın işletmenin…
C. Kanton Yüksek Mahkemesi 7 Haziran 1920 tarihli kararıyla verilen kararı değiştirmiş, dâvacıya bedava verilen hisse senedi ile beştebir hissenin paraya çevrilmesinden hasıl olan meblâğın mülkiyetini tanımış, dâvalıya da herikisi üzerinde intifa hakkı vermiştir. Yüksek Mahkeme yeni çıkarılan hisse senedinin eski senetlerinin semeresi olarak telâkki edilemeyeceği esasını benimsemiş ve yeni çıkarılan hisse senetlerini, eskilerinin bünyesinde, cevherinde (Substanz) bir artış olarak kabul etmiştir. Bu suretle, karşılıksız çıkarılan yeni hisse senedinin mülkiyetinin, eski hisse senedinin
D. Yüksek Mahkemenin kararına karşı, dâvacı, Federal Mahkeme'ye Yüksek Mahkeme’nin…
Federal Mahkeme aşağıdaki hususları nazara almıştır :…
1) Hissedarlara saklı tutulan yeni çıkarılan hisse senetlerini alma hakkının, eski…
İsviçre hukuku için de mesele mahiyeti itibariyle aynıdır. Şu kadar ki, İsviçre hukuku…
Yeni hisse senedinin alınması hususundaki rüçhan hakkını «faiz» kavramına dahil etmek…
Bundan eski hissedarların tasfiye halindeki iştirak hissesinin azalması sonucu çıkar.…
Eski hisse senetlerinin gerçek değerine uygun bir ödeme yapılmaksızın, yeni hisse…
Nihayet idare yetkileri açısından yeni hisselere ilişkin hakların eskilerle devamlı…
Yeni hisse senetleri eski hisse senetlerinin sahiplerinin elinde kalırsa, münferit…
2) Yeni hisse alma hakkının esas itibariyle Art. 757 ZGB (MK 729) anlamında bir gelir…
Dâvalı, herşeyden önce istediği hakkın, şirket iştirak hakkı olarak 1917 senesinin…
Fakat herşeyden önce, dâvalı, hisse senedinin intifa hakkı sahibi olarak şirketin…
Yeni hisse senetlerinin karşılığının kârdan ayrılması şirket esas mukavelesine aykırı…
İlk derece mahkemesi, hisse senedi sahibiyle intifa hakkı sahibinin hakları arasındaki…
Durum daha ziyade genel kurulun bağlayıcı bir kararıyla 7 milyonu yedek akçe olarak…
3) Karşılıksız hisse senedinin, intifaa tabi hasılat olarak telâkki edilmesine karşı,…
Anonim şirketin, yıllık kârdan ayırdığı meblâğla, hissedarların kısmen ödedikleri…
4) Yukarıda belirtilen esaslara göre yeni çıkarılan karşılıksız hisse senetleri davacıya…
5) Buna mukabil dâvacı tarafından ileri sürülen, karşılıksız hisse senedi ve beştebir…
Bu iddiaya karşı, bedava hisse senedi ve beştebir pay üzerindeki hakkın iktisaden…
Buna göre Federal Mahkeme tarafından :…
Ana iddia ve buna ek iddia red ve 7 Haziran 1920 tarihli Lüzem Kanton Yüksek Mahkemesi'nin…
EN
TR
