2011/469 Tedbirler Yönetmeliğinin Uygulanmasına İlişkin MASAK Görüşleri Hakkında 2011/469 Sayılı Genel Mektup

Gereği için bilgilerinize sunarım.

Saygılarımla,

Konu : Elektronik transferler

TÜRKİYE SERMAYE PİYASASI ARACI KURULUŞLARI BİRLİĞİNE

İlgi : 16/02/2011 tarih ve 2011/283 sayılı yazınız

İlgide kayıtlı yazınızda belirtilen hususlara ilişkin Başkanlığımız görüşlerine aşağıda yer verilmiştir.

Şartlı virman işlemleri

27/12/2010 tarih ve 18216 sayılı Merkezi Kayıt Kuruluşuna hitaben düzenlenen yazımızda; menkul kıymetlerin piyasada alım satımına ve sonrasında kaydi olarak izlenmesine ve netleştirilmesine yönelik mesaj ve işlemlerin Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmeliğin (Tedbirler Yönetmeliği) 3 üncü maddesinde geçen elektronik transfer tanımı kapsamında olmadığı belirtilmiştir. Bu sebeple şartlı virman işlemleri de ancak alım satımdan kaynaklanması koşuluyla elektronik transfer tanımının ve Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin uygulamasının dışında bulunmaktadır. Bununla birlikte, alıcının belli olduğu transferlerde Yönetmeliğin 24 üncü maddesinde yer alan esaslara uygun işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

Yurt dışında yerleşik fınansal kuruluş adına emir veren gerçek kişilerin kimlik tespiti 5 Sıra Numaralı Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliğinin 2.2.1. bölümünde fınansal kuruluşların kendi aralarında gerçekleştirdikleri işlemlerde kimlik tespitinin usul ve esasları düzenlenmiştir. Buna göre; Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde tanımlanan fınansal kuruluşların kendi aralarında gerçekleştirdikleri işlemlerde, müşteri konumunda olan fınansal kuruluşa ilişkin olarak Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrasındaki bilgiler alınarak kaydedilir. Bu bilgilerin Yönetmeliğin anılan maddesi uyarınca teyidi zorunlu değildir.

Bu kapsamdaki müşterilerle ilgili olarak Yönetmeliğin 17 nci maddesinde geçen gerçek faydalanıcının tanınması ve tüzel kişilere özel dikkat gösterilmesi ile 19 uncu maddesinde geçen müşterinin durumunun ve işlemlerin izlenmesi yükümlülüklerinin uygulanması zorunluluğu bulunmamaktadır.

Türkiye’de yerleşik bir finansal kuruluşun müşterisinin yabancı ülkede yerleşik bir finansal kuruluş olması durumunda yukarıda bahsedilen basitleştirilmiş tedbirlerin uygulanabilmesi için, yabancı finansal kuruluşun aklama ve terörün finansmanıyla mücadele alanındaki uluslararası standartlara uygun düzenleme ve denetime tabi olan bir ülkede yerleşik olması gerekmektedir.

Öte yandan finansal kuruluşlar, elektronik ortamda yüz yüze gerçekleştirilmeyen işlemler bakımından güvenli iletişim ağlarının kullanılması, işlem talep eden veya talimat veren kişinin kimliğini ve yetkisini tespite ve doğrulamaya yarayan şifrelerin kullanılması da dahil gerekli tedbirleri almak zorundadırlar.

Tebliğde finansal kuruluşun müşterisinin yabancı ülkede yerleşik bir finansal kuruluş olması ve yüz yüze olmayan işlemler gerçekleştirilmesi durumunda, müşteri finansal kuruluşun Yönetmeliğin 7 nci maddesinde yer alan bilgilerinin alınması ve ayrıca bu işlemlerin güvenliğinin sağlanmasına ve işlem talep eden veya talimat veren kişinin kimliğinin ve yetkisinin tespit edilmesi ve doğrulanmasına yönelik tedbirlerin alınması öngörülmüştür. Bu kapsamda finansal kuruluşlar güvenli iletişim ağlarının kullanılması, işlem talep eden veya talimat veren kişinin kimliğini ve yetkisini tespite ve doğrulamaya yarayan şifrelerin kullanılması da dahil gerekli tedbirleri almak zorundadırlar.

Bu itibarla, müşteri olan finansal kuruluşa ilişkin olarak öncelikle Tedbirler Yönetmeliğinin 7 nci maddesinde yer alan bilgilerin alınması ve müşteri finansal kuruluş adına emir veren gerçek kişilerle ilgili olarak bunların kimliklerinin ve yetkilerinin tespiti ve doğrulanmasına yönelik olarak güvenli iletişim ağlarının ve şifrelerin kullanılması zorunludur. Bunlara ilave olarak, ilgi yazınızda belirtildiği üzere aracı kurum müşterisi olan finansal kuruluş adına emir veren gerçek kişilerin kimliklerinin ve yetkilerinin tespiti ve doğrulanması için müşteri finansal kuruluşun internet sitesinde yer alan emir vermeye yetkili kişilere ilişkin listeler ya da müşteri finansal kuruluş tarafından üyeniz aracı kurumlara iletilen müşteri temsilcisi listeleri de kullanılabilecektir.

Hisseleri borsaya kote edilmiş şirketler

5 Sıra Numaralı Mali Suçlan Araştırma Kurulu Genel Tebliğinin 2.2.8. bölümünde yer alan düzenlemeler dolayısıyla; hisseleri borsaya kote edilmiş şirketlere yönelik basitleştirilmiş tedbirlerin sadece hisseleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’na kote edilmiş şirketlerle sınırlı olarak uygulanması mümkündür.