2006/22 5072 Sayılı Kanunun Uygulanmasına İlişkin Genelge

Anılan kanunun 24. maddesinde, "22.01.2004 tarihli ve 5072 sayılı Kanunun geçici 1. maddesinde yer alan" Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içinde "ibaresi" 31.12.2005 tarihine kadar" şeklinde değiştirilmiş ve anılan kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

GEÇİCİ MADDE 2

Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulan dernek ve vakıfların kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili almış oldukları isimler ile tüzük ve senetlerindeki kamu görevlilerinin unvanlarını kullanma hakları saklıdır.

5072 ve 5234 Sayılı Kanunun 24. maddesine göre;

1- 5072 sayılı Kanun, kamu kurum ve kuruluşlarını kamu hizmetlerini veya personelini desteklemek üzere kurulan dernekler ve Türk Medeni Kanununa göre kurulan vakıflar ile bunların kamu kurum ve kuruluşları ile ilişkilerini düzenler ve kapsar. Kanunla kurulan dernek ve vakıflar, bu kanun kapsamı dışındadır. Anayasanın 135. maddesine göre, meslek kuruluşları doğrudan kamu kurumu değil, kamu kurumu niteliğinde kuruluşlar olduğundan, meslek kuruluşları 5072 sayılı Kanunun uygulamasında, kamu kurumu veya kuruluşu olarak değerlendirilmeyecektir.

2- 5072 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra kurulan vakıflar, hiç bir şekilde kamu kurum ve kuruluşlarının isimlerini alamazlar. Kamu görevlileri, vakıf organlarında görev unvanını kullanmadan ismen görev yapabilirler.

5234 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce kurulan, kamu kurum ve kuruluşlarının ismini almış olan ve senetlerinde Kamu görev unvanlarına yer veren vakıfların, senet hükümlerini değiştirmeleri zorunlu değildir.

5234 sayılı Kanundan önce yürürlüğe giren 5072 sayılı Kanun gereğince, kamu kurum ve kuruluşlarının isim ve görev unvanına yer veren senet hükümlerini değiştirmiş olan vakıflar, senet değişikliğine ilişkin hüküm kesinleşmiş olsa dahi, diğer mevzuata aykırı olmamak ve usulüne uygun olarak senet değişikliği yapmak suretiyle eski isimlerini yeniden kullanabilir ve vakıf organlarında senet değişikliğinden önce yer verilen kamu görev unvanlarına yeni senette yer verebilirler.

5072 sayılı Kanun ile 5234 sayılı Kanunun uygulanmasında, akademik unvanlar kamu görev unvanı sayılmaz.

Unvanını kullanmadan ismen de olsa, vakıf organlarında görev alan kamu görevlilerine hiç bir ad altında ücret ödenmeyecek, sadece vakıf için yaptıkları seyahatler için yolluk ve vakıf için yaptıkları belgeye dayanan zorunlu masraflar ödenebilecektir. Ulaşım, konaklama ve yemek parasını içeren yolluğun hesabında, basiretli bir idareci gibi davranılarak, vakfın zarara uğratılmaması ve kamu görevlilerine bu hususun ek gelir teşkil etmemesi sağlanacaktır.

3- 5072 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış olup da, halen sona ermemiş bir sözleşmeye dayanmadıkça bu kanun kapsamındaki vakıflar, kamu kurum ve kuruluşlarına ait hizmet binaları ve müştemilatı içinde faaliyet gösteremeyecek ve bu kuruluşlara ait araç ve gereçleri kullanamayacaklardır.

Ancak, zihinsel, bedensel ve benzeri engelli ve özel bakım, rehabilitasyon ve eğitime muhtaç çocuklara hizmet veren kamu kurum ve kuruluşlarına ait merkezlerde aynı amacı taşıyan vakıfların uzman ve gönüllülerine sadece bu hizmetleri yürütmek üzere yer ayrılması mümkündür. Ayrılan bu yerlerin vakfın bürosu veya birimi şeklinde kullanılmaması, bu yerlerde bağış ve yardım kabul edilmemesi ve ticari faaliyette bulunulmaması, vakıf organlarının bu alanda yer almaması gerekir.

4- Türk Medenî Kanununa göre kurulan vakıflar, kamu kurum ve kuruluşlarının sundukları hizmetlerle ilgili olarak gerçek ve tüzel kişilerden ücret, bağış, katkı payı ve benzeri adlar altında herhangi bir karşılık alamayacaklardır.

5- Bir kısım vakıfların, 5072 sayılı Kanunla vakıf amaçlarının uygulanmasında kısıtlama getirildiği düşüncesiyle faaliyetlerini durdurarak, personel çıkarma yoluna gittikleri öğrenilmiştir. 5072 sayılı Kanunda, vakıfta çalışan personelin işine son verilmesiyle ilgili bir hüküm bulunmamaktadır. Vakıflar, öz kaynakları ve gelirlerinin yeterli olması halinde amaçları doğrultusunda faaliyetlerini sürdürmeye devam edecekler ve bu kanun gerekçe gösterilerek personelin işine son verilmeyecektir.

6- Vakıflar, kendilerine ait araç, gereç her türlü demirbaş ve sarf malzemelerini vakıf senedi hükümlerine göre, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına bağışlayabilir veya bedelsiz olarak devredebilir, kullandırabilir.