2009/17 Kuzey Kore'ye Yönelik Yaptırımlar ile İlgili 2009/17 Sayılı Başbakanlık Genelgesi (mülga)

Ülkemiz açısından da bağlayıcı niteliği bulunan söz konusu Kararın tüm ilgili kurum ve kuruluşlarımız tarafından uygulanması ve yapılan işlemlerden Dışişleri Bakanlığı’na bilgi verilmesi gerektiği ilgi genelge ile duyurulmuştur.

Kuzey Kore’nin 5 Nisan 2009’daki füze denemesi ve 25 Mayıs 2009’daki nükleer denemesi üzerine, BM Güvenlik Konseyi 12 Haziran 2009 tarihinde aldığı 1874 sayılı yeni bir kararla, Kuzey Kore’ye yönelik yaptırımları genişleterek derinleştirmiştir. Söz konusu kararın uygulanmasına ilişkin çalışmalar tüm ilgili kurum ve kuruluşlarımız tarafından, genelgenin yayım tarihinden itibaren 30 gün içerisinde, Dışişleri Bakanlığına bildirilecektir.

Bu itibarla, ikinci bir talimata kadar;

1 - İlgi genelgenin 1(b) fıkrasında, Kuzey Kore’den tedarik edilmesi ve bu ülkeye ihraç edilmesi yasaklanan mal/hizmet listesine, tüm silah ve ilgili malzemenin transferi ve bu transferlerle ilgili mali işlemler, teknik eğitim, danışmanlık hizmetleri ve söz konusu silahların tedariki, üretimi, bakımı ve kullanımı ile ilgili yardımlar dahil edilmiştir.

2 - Kuzey Kore’ye uygulanan silah ithalatı yasağı kapsamında, küçük ve hafif silahların (KHS), Kuzey Kore’ye transferi durumunda en az 5 gün önceden ülkemizce BM Yaptırımlar Komitesi’nin dikkatine getirilme yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu nedenle, KHS’nin Kuzey Kore’ye transferinde temkinli hareket edilerek gerçekleştirilecek olası bir KHS transferinden Dışişleri Bakanlığına ivedilikle bilgi verilecektir.

3 - Kuzey Kore orijinli veya bu ülkeye gönderilen tüm kargo, ilgi genelgenin 1(a), 1(b) ve 1(c) fıkraları ile bu Genelgenin 1 ve 2 nci maddeleri kapsamına giren kalemlerin mevcudiyetine ilişkin geçerli şüphe bulunması durumunda, ulusal ve uluslararası hukuka uygun olarak, liman ve havalimanları da dahil olmak üzere gerekli tesis ve mekanlarda ilgili kurum ve kuruluşlarımızca denetim yapılacaktır.

4 - Bayrak devletinin rıza göstermesi şartıyla, ambargo kapsamına giren kalemleri taşıdığından şüphelenilen üçüncü ülke gemilerinin de açık denizde, ilgili kurum ve kuruluşlarımız tarafından arama işlemi gerçekleştirilecektir.

5 - Bayrak devletinin açık denizde yapılacak denetime rıza göstermediği durumlarda, gerekli denetimin gerçekleştirilebilmesini teminen, söz konusu gemi, ilgili kurum ve kuruluşlarımız tarafından, bayrak devletinin rıza göstereceği bir limana sevk edilecektir.

6 - İlgili kurum ve kuruluşlarımızca, bu genelgenin 3, 4 ve 5 inci maddelerince yapılacak denetimler sonucunda, ilgi genelgenin 1(a), 1(b) ve 1(c) fıkraları veya bu genelgenin 1 ve 2 nci maddeleriyle yasaklanan kalemlerin tedarik, satış veya transferinin söz konusu olduğu anlaşıldığı takdirde, ilgili kalemlere el konularak imha edilecektir. Söz konusu el koyma ve imha işlemi, ülkemizin, 1540 (2004) sayılı BM Güvenlik Konseyi Kararı ve bu çerçevede uygulanabilir diğer BM  Güvenlik Konseyi Kararları, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması (NPT), Kimyasal Silahların Geliştirilmesi, Üretilmesi, Depolanması ve Kullanımının Yasaklanması ile İmhasına İlişkin Sözleşme (CWC) ve Biyolojik ve Zehirleyici Silahların Geliştirilmesi, Yapımı ve Stoklanması ve Bunların İmhasına İlişkin Sözleşme (BTWC) hükümlerinden kaynaklanan yükümlülükleriyle uyumlu olarak uygulanacaktır.

7 - İlgili kurum ve kuruluşlarımız, bu genelgenin 3, 4 ve 5 inci maddeleri çerçevesinde yapılan denetimin ve 6 ncı maddesi çerçevesindeki el koyma ve imha etme işleminin ayrıntılı raporunu, ülkemiz tarafından Birleşmiş Milletler Yaptırımlar Komitesine rapor edilmek üzere, ivedilikle Dışişleri Bakanlığına bildireceklerdir.

8 - Bu genelgenin 4 ve 5 inci maddelerinde bahse konu denetime ilişkin, bayrak devletinin işbirliği yapmadığı durumlarda, ülkemiz tarafından BM Yaptırımlar Komitesi’ne rapor edilmek üzere Dışişleri Bakanlığına ivedilikle bilgi verilecektir.

9 - Ambargo kapsamına giren kalemleri taşıdığına ilişkin geçerli şüphe bulunması durumunda, Kuzey Kore gemilerine, insani amaçlı hizmetler dışında, lojistik destek hizmeti verilmeyecektir.

10 - Yurt dışındaki şubeler dahil olmak üzere, ilgili kurum ve kuruluşlarımızca, Kuzey Kore’nin nükleer silah ve balistik füze programı faaliyetlerine destek sağlayabilecek mali hizmet ve kaynak transferinde bulunulmayacaktır.

11 - Kamu kurum ve kuruluşlarımız, insani ve sivil halkın kalkınmasına yönelik durumlar hariç tutulmak kaydıyla, Kuzey Kore’ye yönelik yeni hibe, imtiyazlı kredi ve mali destek taahhüdünde bulunmayacaklardır.