Bu doküman Resmi Gazete dışında bir kaynakta yayınlanmıştır. Konsolide metin çalışmaları ilgili kaynak güncellendikçe sağlanabilmektedir.
1-) Uygulamanın Kanuni Dayanağı
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 81 inci maddesinin 2 nci fıkrası:
“Yalnız maddi hasar meydana gelen kazalarda, kazaya dahil kişilerin tümü, yetkili ve görevli kişinin gelmesine lüzum görmezlerse, bunu aralarında yazılı olarak saptamak suretiyle kaza yerinden ayrılabilirler.”
hükmüne göre sadece maddi hasara neden olan bir kazaya karışan taraflar kazanın görevlilerce tespitine gerek görmezlerse durumu belgeyle tespit ederek olay yerinden ayrılabilmektedirler.
Nitekim Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 152 nci maddesinin 2 nci fıkrasına göre bu şekilde yazılı bir anlaşma ile olay yerinden ayrılmış olan taraflar, meydana gelen zararın kendilerince doğrudan veya sigorta şirketince karşılanacağını kabul etmiş sayılmakta ve bu kişilerin yazılı tespit yapmış olsun veya olmasınlar sonradan yetkililerden kaza tespit tutanağı düzenlenmesini isteyemeyeceklerini öngörmektedir.
Söz konusu mevzuat uyarınca yalnız maddi hasarla sonuçlanan trafik kazalarında taraflarca düzenlenen yazılı belgeler kaza tespit tutanağı sayılmaktadır.
Kanun taraflara bu imkânı tanımış olup Hazine Müsteşarlığının 2007/27 sayılı Genelgesi ile bu hükme istinaden doldurulacak tutanaklarda ve bu tutanakların yorumlanmasında birlik sağlanması amaçlanmıştır.
2-) Tutanağın Doldurulabileceği Trafik Kazaları
Mevzuat uyarınca tutanak doldurulacak trafik kazaları sadece maddi hasarla sonuçlanan kazalar olarak tanımlanmıştır.
Genelge ile bu hususa açıklık getirilmiş ve tarafların tasarruf ehliyetlerinin bulunmadığı durumlar dikkate alınarak esaslar belirlenmiştir.
Buna göre;
- Sürücü belgesiz motorlu araç kullanılıyorsa veya yetersiz sürücü belgesi ile motorlu araç kullanılıyorsa,
- Sürücüde yaş küçüklüğü varsa,
- Sürücüde alkol veya akıl sağlığı şüphesi varsa,
- Kazaya karışan araçlardan biri veya daha fazlası kamu kurumlarına ait ise,
- Kamu kurumlarına ait eşyada zarar meydana gelmiş ise,
- Trafik Kazasında sadece 3 üncü kişilere ait eşyalara zarar gelirse,
- Kazaya karışan araçlardan birinin veya birkaçının trafik sigortası yok ise,
- Trafik kazası ölüm ve/veya bedeni zarar ile sonuçlanmışsa,
trafik kazası trafik kolluğu tarafından tespit edilecektir.
3-) Tutanak Doldurabilecek Kişiler
Tutanak doldurmak için aranan şart kazaya dahil olmaktır. Kazaya karışan kişinin aracın işleteni olması gerekmemektedir.
4-) Taraflar Anlaşacağı Hususlar
Uygulamada bu hususta yanlış anlamaların bulunduğu müşahede edilmektedir. Mevzuatın aradığı anlaşma kazaya karışan kişilerin kazanın her detayında özellikle kusur dağılımı konusunda değildir. Önemli olan tarafların kazanın aralarında dolduracakları tutanak ile tespiti konusunda anlaşmaları ve kazayı olduğu şekliyle tutanağa aktarmalarıdır.
5-) Sadece Kasko Sigortasının Bulunduğu Durumlar
Uygulamanın esasını Karayolu Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası) oluşturmaktadır. Bu itibarla Trafik Sigortası bulunmayan bir aracın karıştığı bir trafik kazası var ise tutanak trafik kolluğu tarafından tanzim edilecektir.
6-) Tutanak Formunun Bulunmaması Halinde Yapılacak İşlem
Tutanak formları kıymetli evrak değildir. Taraflar formda yer alan kaza tarihi, yeri, sürücü, araç, poliçeye ilişkin bilgiler ile çarpışma yerinin ve anının taslağı ile kaza hakkındaki görüşlerini herhangi bir belgeye aktarmak ve imzalamak koşuluyla da tutanak düzenleyebilirler.
7-) Tutanağın Şirketlere İletimi
Genelge uyarınca kazaya karışan kişilerden herhangi biri karşı tarafın Trafik Sigortası poliçesini düzenleyen şirkete veya dilerse kendi aracı için kasko poliçesi düzenleyen şirkete tutanak ve varsa resimlerle başvuracaktır. Başvurulan şirket bir iş günü içinde gerekli bilgileri girerek tutanağı ve resimleri Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi’ne (TRAMER) elektronik ortamda iletecektir.
Bu kapsamda görev şirketlere verilmiş olup şirketlerin bu faaliyet için bölge müdürlükleri, acente veya eksperleri yetkilendirmeleri mümkündür. Yetkilendirilmeyen kişi veya kuruluşlara başvuru halinde Genelge uyarınca aranan bir iş günlük süre başlamayacaktır. Bu kişi ve kurumlar şirkete veya yetkilendirdiği kişilere başvuru konusu evrakı mümkün olan iletişim vasıtalarıyla iletebileceklerdir.