Türkiye Muhasebe Standardı 41
Tarımsal Faaliyetler
Amaç
Bu Standardın amacı; tarımsal faaliyetlere ilişkin muhasebeleştirme yöntemlerini ve açıklamaları belirlemektir.
Kapsam
1 Bu Standart, aşağıda yer alan varlıkların tarımsal faaliyetle ilgili olmaları durumda, söz konusu varlıkların muhasebeleştirilmesinde uygulanır:
(a) Taşıyıcı bitkiler dışındaki canlı varlıklar;
(b) Hasat zamanındaki tarımsal ürünler ve
(c) 34-35 paragraflarında yer alan devlet teşvikleri.
2 Bu Standart aşağıdakilere uygulanmaz:
(a) Tarımsal faaliyetle ilgili arsa (bakınız: TMS 16 Maddi Duran Varlıklar ve TMS 40 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller).
(b) Tarımsal faaliyetle ilgili taşıyıcı bitkiler (bakınız: TMS 16). Ancak, bu Standart taşıyıcı bitkilerin ürünlerine uygulanır.
(c) Taşıyıcı bitkilerle ilgili devlet teşvikleri (bakınız: TMS 20 Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Devlet Yardımlarının Açıklanması).
(d) Tarımsal faaliyetle ilgili maddi olmayan duran varlıklar (bakınız: TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar).
(e) Tarımsal faaliyetle ilgili arazi kiralamasından kaynaklanan kullanım hakkı varlıkları (bakınız: TFRS 16 Kiralamalar).
3 Bu Standart, işletmenin canlı varlıklarından hasat edilen tarımsal ürününe, hasat anında uygulanır. Bunun sonrasında, TMS 2 Stoklar veya diğer uygun olan bir Standart uygulanır. Dolayısıyla bu Standart, hasat sonrası söz konusu ürünlerin işlenmesini düzenlemez (örneğin üzümü yetiştiren bir şarap tüccarının, söz konusu üzümü şaraba dönüştürmesi işlemi). Söz konusu işlemler tarımsal faaliyetin mantıklı ve doğal bir uzantısı ve gerçekleştirilen faaliyetler biyolojik dönüşüme benzerlik gösterir nitelikte dahi olsa, bu tür işleme faaliyetleri bu Standartta yer alan tarımsal faaliyet kapsamına alınmamıştır.
4 Aşağıdaki tabloda canlı varlıklar, tarımsal ürünler ve hasattan sonra işlenen diğer ürünlere ilişkin örneklere yer verilmiştir:
Canlı varlıklar |
Tarımsal ürün |
Hasattan sonra işlenme sonucu ortaya çıkan ürünler |
Koyun |
Yün |
Yün ipliği, halı |
Kerestelik ağaç korusundaki ağaçlar |
Kütük |
Kereste |
Mandıra Hayvanı |
Süt |
Peynir |
Sığır |
Gıda elde edilmek üzere kesilen sığır |
Sosis, pastırma |
Pamuk bitkisi |
Hasat edilmiş pamuk |
İplik, giysi |
Şeker kamışı |
Hasat edilmiş kamış |
Şeker |
Tütün bitkileri |
Toplanmış yapraklar |
İşlenmiş tütün |
Canlı varlıklar |
Tarımsal ürün |
Hasattan sonra işlenme sonucu ortaya çıkan ürünler |
Çay çalılığı |
Toplanmış yapraklar |
Çay |
Üzüm asmaları |
Toplanmış üzümler |
Şarap |
Meyve ağaçları |
Toplanmış meyve |
İşlenmiş meyve |
Palmiye ağaçları |
Toplanmış meyve |
Palmiye yağı |
Kauçuk ağaçları |
Hasat edilmiş lateks |
Kauçuk ürünler |
Çay çalılıkları, üzüm asmaları, palmiye ağaçları ve kauçuk ağaçları gibi bazı bitkiler genellikle taşıyıcı bitki tanımını karşılar ve TMS 16’nın kapsamında bulunur. Ancak taşıyıcı bitkiler üzerinde yetişen çay yaprağı, üzüm, palmiye ağacı meyvesi ve lateks gibi ürünler TMS 41’in kapsamına girer. |
Tanımlar
Tarımla ilişkili tanımlar
5 Bu Standartta geçen terimlerin anlamları aşağıdaki gibidir:
Tarımsal faaliyet: Satışa veya geri dönüştürülmeye konu canlı varlıkların tarımsal ürünlere veya farklı canlı varlıklara dönüştürülmesi ve hasat işlemlerinin bir işletme tarafından yönetimidir.
Tarımsal ürün: İşletmenin canlı varlıklarının hasadı yapılmış ürünüdür.
Taşıyıcı bitki: Aşağıdaki özelliklere sahip yaşayan bir bitkidir:
(a) Tarımsal ürünlerin üretimi veya temini için kullanılması,
(b) Bir hesap döneminden fazla ürün vermesinin beklenmesi ve
(c) Önemsiz kalıntı satışları dışında tarımsal ürün olarak satılma ihtimalinin çok düşük olması.
Canlı varlık: Yaşayan hayvan veya bitkidir.
Biyolojik dönüşüm: Canlı varlıklarda niteliksel ve niceliksel değişime yol açan büyüme, bozulma, üretim ve döllenme sürecidir.
Satış maliyetleri: Finansman maliyetleri ve gelir vergileri hariç olmak üzere, bir varlığın elden çıkarılmasıyla doğrudan ilişkilendirilebilen ek maliyetlerdir.
Canlı varlık grubu: Yaşayan hayvan veya bitki topluluğudur.
Hasat: Ürünün canlı varlıklardan ayrılması veya canlı varlığın yaşam sürecinin sona ermesidir.
5A Aşağıdakiler taşıyıcı bitki değildir:
(a) Tarımsal ürün olarak hasat edilmek için yetiştirilen bitkiler (örneğin, kereste olarak kullanılması için yetiştirilen ağaçlar),
(b) İşletmenin önemsiz kalıntı satışları dışında ayrıca bitkiyi tarımsal ürün olarak hasat edeceğine ve satacağına ilişkin çok düşük bir ihtimalin bulunması durumunda tarımsal ürün üretmek için yetiştirilen bitkiler (örneğin, hem meyve hem de kereste için yetiştirilen ağaçlar) ve