Türkiye Finansal Raporlama Standardı 4
Sigorta Sözleşmeleri
Amaç
1 Bu TFRS'nin amacı; Kurul, sigorta sözleşmelerine ilişkin projesinin 2’nci bölümünü tamamlayana kadar, sigorta sözleşmesi düzenleyen herhangi bir işletmenin (bu TFRS’de sigortacı olarak tanımlanan) sigorta sözleşmelerine ilişkin finansal raporlamasını belirlemektir. Bu TFRS, özellikle aşağıdaki hususları gerekli kılar:
(a) Sigorta sözleşmeleri muhasebesine ilişkin sigortacıların yapması gereken sınırlı sayıdaki iyileştirmeleri.
(b) Sigortacının finansal tablolarındaki sigorta sözleşmelerinden kaynaklanan tutarları belirleyen ve açıklayan ve sigorta sözleşmelerinden doğan gelecekteki nakit akımlarının tutarını, zamanlamasını ve belirsizliğini bu finansal raporların kullanıcılarının anlamasına yardımcı olan açıklamaları.
Kapsam
2 İşletme, bu TFRS’yi aşağıdakilere uygular:
(a) Düzenlediği sigorta sözleşmeleri (reasürans sözleşmeleri dahil) ve aldığı reasürans sözleşmelerine.
(b) İhraç ettiği isteğe bağlı katılım özellikli finansal araçlara (bakınız: 35’inci paragraf). TFRS 7 Finansal Araçlar: Açıklamalar, bu tür özelliklere sahip olanlar da dahil, finansal araçlara ilişkin açıklama yapılmasını gerekli kılar.
3 Bu TFRS, aşağıdaki paragraflar hariç olmak üzere, sigortacılar tarafından elde tutulan finansal varlıkların ve sigortacılar tarafından ihraç edilen finansal yükümlülüklerin muhasebeleştirilmesi gibi sigortacılara ilişkin diğer muhasebe konularını ele almaz (bakınız: TMS 32 Finansal Araçlar: Sunum, TFRS 7 ve TFRS 9 Finansal Araçlar):
(a) 20A paragrafı, belirli kıstasları karşılayan sigortacıların TFRS 9’a ilişkin geçici muafiyetten yararlanmasına izin verir,
(b) 35B paragrafı, tanımlanan finansal varlıklar için sigortacıların örtülü yaklaşımı uygulamasına izin verir ve
(c) 45’inci paragraf, belirli koşullarda sigortacıların finansal varlıklarının bir kısmını ya da tamamını yeniden sınıflandırmasına ve böylece söz konusu varlıkların gerçeğe uygun değer değişimi kâr veya zarara yansıtılarak ölçülmesine izin verir.
4 İşletme bu TFRS’yi aşağıdakilere uygulamaz:
(a) Üretici, aracı veya perakendeci tarafından doğrudan ihraç edilen ürün sertifikaları (bakınız: TFRS 15 Müşteri Sözleşmelerinden Hasılat ile TMS 37 Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar).
(b) İşverenin çalışanlara sağlanan faydalar kapsamındaki varlık ve borçları (bakınız: TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar ve TFRS 2 Hisse Bazlı Ödemeler) ile tanımlanmış fayda emeklilik planlarında ifade edilmiş emeklilik fayda yükümlülükleri (bakınız: TMS 26 Emeklilik Fayda Planlarında Muhasebeleştirme ve Raporlama).
(c) Finansal olmayan bir kalemin kullanım hakkı veya gelecekteki kullanımına bağlı olan, sözleşmeye dayalı hak veya mükellefiyetler (örneğin bazı lisans ücretleri, telif hakları, değişken kira ödemeleri ve benzer kalemler) ile bir kiralama işleminde yer alan, kiracının garanti edilen kalıntı değeri (bakınız: TFRS 16 Kiralamalar, TFRS 15 Müşteri Sözleşmelerinden Hasılat ve TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar).
(d) İhraççının finansal teminat sözleşmelerini sigorta sözleşmesi olarak kabul ettiğini ve sigorta sözleşmelerine uygulanan muhasebe esaslarını kullandığını daha önce açıkça beyan etmiş olmaması durumunda finansal teminat sözleşmeleri. Bu durumda ihraç eden bu tür finansal teminat sözleşmelerine TMS 32, TFRS 7 ve TFRS 9’u ya da bu TFRS’yi uygulamayı seçebilir. İhraç eden bu seçimi sözleşme bazında yapabilir ancak sözleşme bazında yapılan bu seçim değiştirilemez.
(e) İşletme birleşmesinde borç veya alacakların koşulluğu durumu (bakınız: TFRS 3 İşletme Birleşmeleri)
(f) İşletmenin taraf olduğu doğrudan sigorta sözleşmeleri (yani, işletmenin sigortalı olduğu doğrudan sigorta sözleşmeleri). Ancak, sedan işletme, bu TFRS’yi reasürans sözleşmelerine uygular.
5 Referans kolaylığı sağlaması için, bu TFRS, hukuken veya denetim açısından sigortacı kabul edilsin veya edilmesin, sigorta sözleşmesi düzenleyen her işletmeyi sigortacı olarak tanımlar. 3(a)-3(b), 20A-20Q, 35B- 35N, 39B-39M ve 46-49 paragraflarında sigortacıya yapılan tüm atıflar, isteğe bağlı katılım özelliği içeren bir finansal araç ihraç edenlere de yapılmış gibi değerlendirilir.
6 Reasürans sözleşmesi sigorta sözleşmesinin bir türüdür. Dolayısıyla, bu TFRS içindeki sigorta sözleşmelerine ilişkin bütün düzenlemeler aynı zamanda reasürans sözleşmelerine de uygulanır.
Saklı türev ürünler
7 TFRS 9, işletmenin, bazı saklı türev ürünlerini esas sözleşmeden ayrıştırıp gerçeğe uygun değeri üzerinden ölçmesini ve bunların gerçeğe uygun değerlerindeki değişimleri kâr veya zarara dâhil etmesini zorunlu kılar. TFRS 9, saklı türev ürünün kendisi bir sigorta sözleşmesi olmadığı sürece, sigorta sözleşmesi içindeki saklı türev ürünlere uygulanır.