75935942-050.01.04 - [01/29] TFRS 9 Finansal Araçlar

Bölüm 2 Kapsam

2.1 Bu Standart tüm işletmeler tarafından, aşağıdakiler hariç her türlü finansal araca uygulanır:

(a) TFRS 10 Konsolide Finansal Tablolar, TMS 27 Bireysel Finansal Tablolar veya TMS 28 İştiraklerdeki ve İş Ortaklıklarındaki Yatırımlar'a göre muhasebeleştirilen bağlı ortaklıklardaki, iştiraklerdeki ve iş ortaklıklarındaki paylar. Ancak, bazı durumlarda TFRS 10, TMS 27 veya TMS 28; bağlı ortaklıktaki, iştirakteki veya iş ortaklığındaki payların bu Standardın hükümlerinden bazılarının veya tamamının uygulanarak muhasebeleştirilmesini zorunlu tutar veya buna izin verir. Bu Standart ayrıca, TMS 32 Finansal Araçlar: Sunum'da yer alan işletmenin kendi özkaynak aracı tanımını karşılamadığı sürece, bağlı ortaklık, iştirak veya iş ortaklığındaki payları konu alan türev ürünlere de uygulanır.

(b) TFRS 16 Kiralamalar'ın uygulandığı kiralama işlemlerindeki hak ve mükellefiyetler.

Ancak:

(i) Kiraya veren tarafından finansal tablolara alınan finansal kiralama (örneğin, finansal kiralamadaki net yatırımlar) ve faaliyet kiralaması alacakları, bu Standardın finansal tablo dışı bırakma ve değer düşüklüğüne ilişkin hükümlerine tabidir,

(ii) Kiralayan tarafından finansal tablolara alınan kira yükümlülükleri, bu Standardın 3.3.1 paragrafındaki finansal tablo dışı bırakma hükümlerine tabidir,

(iii) Kiralama işlemlerindeki saklı türev ürünler, bu Standardın saklı türev ürünlerle ilgili hükümlerine tabidir.

(c) TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar'a göre, çalışanlara sağlanan fayda planlarındaki işveren hak ve mükellefiyetleri.

(d) İşletme tarafından ihraç edilen ve TMS 32’de yer alan özkaynak aracı tanımını karşılayan (opsiyonlar ve varantlar dâhil) veya TMS 32’nin 16A - 16B veya 16C - 16D paragraflarına göre özkaynak aracı olarak sınıflandırılması gereken finansal araçlar. Diğer taraftan, bu finansal araçlar (a) bendinde yer alan istisna kapsamında olmadığı sürece, söz konusu finansal araçların hamili bu Standardı uygular.

(e) TFRS 17 Sigorta Sözleşmeleri’nde tanımlanan sigorta sözleşmelerinden ya da TFRS 17 kapsamındaki isteğe bağlı katılım özelliği bulunan yatırım sözleşmelerinden kaynaklanan hak ve mükellefiyetler. Ancak bu Standart aşağıdakilere uygulanır:

(i) TFRS 17 kapsamındaki bir sözleşmede saklı türev ürünlerin kendilerinin TFRS 17 kapsamında olmaması durumunda söz konusu türev ürünlere,

(ii) TFRS 17’nin kapsamına giren sözleşmelerden yatırım bileşenlerinin ayrıştırılmasını gerektirdiği durumlarda, isteğe bağlı katılım özelliği bulunan yatırım sözleşmesi olmaması kaydıyla, ayrıştırılan yatırım bileşenlerine,

(iii) İhraççının finansal teminat sözleşmesi tanımını karşılayan sigorta sözleşmeleri kapsamında ortaya çıkan hak ve mükellefiyetlerine. Ancak finansal teminat sözleşmesi ihraççısının bu tür sözleşmeleri sigorta sözleşmesi olarak dikkate aldığını daha önce açık bir biçimde beyan etmesi ve sigorta sözleşmeleri için geçerli olan bir muhasebeleştirme yöntemini kullanmış olması durumunda, ihraççı bu tür finansal teminat sözleşmelerine bu Standardı ya da TFRS 17’yi uygulamayı tercih edebilir (bakınız: B2.5-B2.6 paragrafları). İhraççı, söz konusu tercihi her bir sözleşme için ayrı ayrı yapabilir, ancak herhangi bir sözleşme için yaptığı tercihten geri dönemez.

(iv) Sigorta sözleşmesi tanımını karşılamakla birlikte TFRS 17’nin 7(h) paragrafının TFRS 17’nin kapsamı dışında bıraktığı, işletme tarafından düzenlenen kredi kartı sözleşmeleri ya da kredi veya ödeme planı sunan benzer sözleşmeler kapsamında ortaya çıkan finansal araç niteliğindeki işletmenin hak ve mükellefiyetlerine. Ancak işletme, sigorta teminatının bu tür bir finansal aracın sözleşme şartı olması durumunda, söz konusu bileşeni ayrıştırır ve bu bileşene TFRS 17’yi uygular (bakınız: TFRS 17’nin 7(h) paragrafı).

(v) Sigorta konusu olaylara ilişkin tazminatı aksi halde poliçe hamilinin sözleşmeden ortaya çıkan mükellefiyetini yerine getirmesini gerektirecek tutarla sınırlandıran düzenlediği sigorta sözleşmelerine işletmenin TFRS 17’nin 8A paragrafı uyarınca TFRS 17 yerine TFRS 9’u uygulamayı seçmiş olması durumunda, bu tür sözleşmeler kapsamında ortaya çıkan finansal araç niteliğindeki hak ve mükellefiyetlere.

(f) Edinen işletme ile paylarını satan hissedar arasında, edinilen bir işletmeyi almak veya satmak üzere yapılan ve gelecekteki bir edinme tarihinde TFRS 3 İşletme Birleşmeleri kapsamında bir işletme birleşmesi sonucunu doğuracak herhangi bir forward sözleşmesi. Forward sözleşmesinin vadesi, gerekli onayların alınması ve işlemin tamamlanması için normal şartlarda gerekli olan makul süreyi aşmamalıdır.