6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 39 uncu maddesi ile bazı haberleşme hizmetleri özel iletişim vergisinin kapsamına alınmıştır. Verginin mükellefi, 406 sayılı Kanun uyarınca Telekomünikasyon Kurumuyla görev ve imtiyaz sözleşmesi imzalamak veya bu kurumdan ruhsat veya genel izin almak suretiyle telekomünikasyon alt yapısı kurup işleten veya telekomünikasyon hizmeti sunan işletmecilerdir. Verginin matrahı katma değer vergisi matrahını teşkil eden unsurlardan oluşmaktadır.
Öte yandan, sözü edilen 39 uncu maddenin 5 inci fıkrasında, maddede hüküm bulunmayan hallerde 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.
Bu hüküm çerçevesinde, özel iletişim vergisinde indirim, istisna ve iade uygulamasına ilişkin olarak aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek duyulmuştur.
1. İndirim
Özel iletişim vergisi mükelleflerinin bu vergiye tabi hizmetleri dolayısıyla yüklendikleri özel iletişim vergisi, bu vergiye ait beyannamede indirim konusu yapılabilecektir. İndirim hakkı aşağıdaki şekilde kullanılacaktır.
1.1. Özel iletişim vergisine tabi işlemlerde doğrudan kullanılan hizmetlere ait özel iletişim vergisi indirim konusu yapılabilecektir.
Örnek :
(A) işletmecisi Telekomünikasyon Kurumundan genel izin almak suretiyle internet hizmeti sunmaktadır. (A), bu hizmeti aynı Kurumla imtiyaz sözleşmesi imzalamak suretiyle telekomünikasyon alt yapısı kurup işleten (B) firmasından hat kiralamak suretiyle yürütmektedir. (A)’ nın internet hizmeti ve (B)’ nin hat kiralama hizmeti özel iletişim vergisine tabidir. (A), hat kiralama hizmeti ile ilgili faturada gösterilen özel iletişim vergisini bu vergiye ait beyannamede indirim konusu yapabilecektir.
Öte yandan (A), adına kayıtlı sabit ve mobil telefonları ile ilgili haberleşme hizmetlerini de doğrudan özel iletişim vergisi mükelleflerinden almakta ve firma adına düzenlenen faturalarda özel iletişim vergisi ayrıca gösterilmektedir. Ancak, bu haberleşme hizmeti, internet hizmetinin meydana getirilmesi ile doğrudan ilgili olmadığından telefon kullanımı nedeniyle düzenlenen faturalarda gösterilen özel iletişim vergisi indirim konusu yapılamayacaktır.
1.2. Özel iletişim vergisinin indirim konusu yapılabilmesi için hizmetin doğrudan özel iletişim vergisi mükelleflerinden satın alınması, hizmet faturasında özel iletişim vergisinin ayrıca gösterilmesi, faturanın işletme adına düzenlenmesi ve takvim yılı aşılmamak şartıyla kanuni defterlere kaydedilmesi gerekmektedir. Özel iletişim vergisi mükelleflerinden satın alınmayan hizmetlerin bünyesine önceki aşamalarda giren vergi tutarlarının indirim konusu yapılması mümkün değildir.
1.3. Özel iletişim vergisi, sadece bu vergiye ait beyannamede indirim konusu yapılabilecektir. Bu verginin, katma değer vergisi veya başka bir vergiye ait beyannameye indirim olarak ithal edilmesi mümkün değildir.
1.4. İlgili dönemde indirim ve iade yoluyla telafi edilemeyen özel iletişim vergisi tutarları özel iletişim vergisi beyannamesinin "Sonraki Döneme Devreden ÖİV" satırına (26. satır) yazılacaktır.
1.5. Defter kayıtlarında, indirim hakkı tanınan özel iletişim vergisi tutarlarını gösteren hesapların kullanılması, bu hesapların, ilgili dönemde indirim yoluyla telafi edilemeyip sonraki dönemlere devreden vergi tutarlarının izlenmesine de imkan verecek şekilde düzenlenmesi gerekmektedir.
2. İstisna Uygulaması
Katma Değer Vergisi Kanununda yer alan istisnalar, prensip olarak, özel iletişim vergisi bakımından da geçerlidir. Ancak, katma değer vergisinin çok safhalı, özel iletişim vergisinin tek safhalı olması, özel iletişim vergisinin teslim işlemlerinde uygulanmaması ve iki vergi arasındaki mahiyet ve yapı farklılıkları Katma Değer Vergisi Kanunundaki bazı istisnaların özel iletişim vergisinde uygulanmasına imkan vermemektedir. Bu nedenle, istisna kapsamında işlem yapmak isteyen özel iletişim vergisi mükelleflerinin Sirküler veya Genel Tebliğlerde istisna kapsamına girdiği açıkça belirtilmeyen işlemler hakkında Gelir İdaresi Başkanlığından görüş almaları gerekmektedir.
İstisna kapsamına giren işlemler dolayısıyla düzenlenen faturalarda özel iletişim vergisi hesaplanmayacaktır. Bu faturada ayrıca, "6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 39 ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun …. nci maddesi hükmü gereğince özel iletişim vergisi hesaplanmamıştır." açıklamasına yer verilecektir. Üç nokta ile gösterilen boşluğa istisnanın düzenlendiği Katma Değer Vergisi Kanunundaki madde numarası (varsa fıkra ve bent de belirtilerek) yazılacaktır.
İstisna uygulamasında 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 30/a ve 32 nci maddelerinde yer alan hükümlerin göz önünde tutulması gerekmektedir. 3065 sayılı Kanunun 32 nci maddesinde sayılmayan istisnalar "kısmi istisna" mahiyetindedir. Bu işlemlerin bünyesine giren özel iletişim vergisi tutarları indirim konusu yapılamayacaktır. 32 nci maddede sayılan ve "tam istisna" kapsamına giren işlemler ile ilgili olarak yüklenilen özel iletişim vergisi tutarları ise indirim konusu yapılabilecek, indirim yoluyla telafi edilemeyen kısım nakden veya mahsuben iade edilebilecektir.