3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun 12. maddesinin Maliye ve Gümrük Bakanlığı'na verdiği yetkiye dayanılarak hazırlanan "Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konulan ve Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkındaki Yönetmelik" 2.1.1990 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan Yönetmeliğin 7-C/b maddesi ile ihracat teslimleri ve ihraç kaydıyla yapılan teslimlerden doğan katma değer vergisi iade ve mahsup işlemleri tasdik kapsamına alınmıştır.
Katma değer Vergisi Kanununa göre yapılacak iade ve mahsupların Yeminli Mali Müşavirlerce tasdiklerine ilişkin usul ve esaslar bu Tebliğle belirlemiştir.
A- YETKİ :
Katma Değer Vergisi Kanununun 11. maddesinde yer alan ihracat teslimleri ile ihraç kaydıyla tecil-terkin uygulaması kapsamında yapılan teslimlerden doğan katma değer vergisi iadelerinde vergilendirme dönemleri itibariyle 150.000.000 lirayı aşmayan iadeler ve mahsuplar teminat gösterilmeksizin Yeminli Mali Müşavirlerin düzenleyecekleri tasdik raporuna dayanılarak yapılabilecektir.
B- YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR TASDİK RAPORUNA GÖRE YAPILABİLECEK KATMA DEĞER VERGİSİ İADELERİNE İLİŞKİN ESASLAR :
Katma Değer Vergisi Kanununun 11. maddesi uyarınca yapılan ihraç işlemleri nedeniyle yüklenilip indirim konusu yapılmayan katma değer vergisi, aynı Kanunun 32. maddesi gereğince ve devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin 77. maddesi çerçevesinde mükelleflere iade edilmektedir. İade ile ilgili usul ve esaslar Katma Değer Vergisi Genel Tebliğleri ile açıklamaktadır.
İade edilecek katma değer vergisi tutarının vergilendirme dönemleri itibariyle 20.000.000.- lirayı aşmaması halinde iade, teminat ve inceleme raporu aranmaksızın yapılabilmektedir.
20.000.000.- lirayı aşan iade taleplerinde ise, 20.000.000.- liralık kısım teminat ve inceleme raporu aramaksızın, aşan kısım ise teminat gösterilmesi şartıyla iade edilmekte, bilahare olay incelemeye sevkedilerek düzenlenen rapor sonucuna göre işlemler yürütülmektedir.
Mükelleflerin teminat bulma konusundaki karşılaştıkları güçlüklerde gözönüne alınarak, bu tebliğin yayım tarihinden itibaren ihracat istisnası ile ihraç kaydıyla yapılan teslimlerden doğan katma değer vergisi iade tutarı vergilendirme dönemleri itibariyle 20-150 milyon lira arasında olan mükelleflerden dileyenlerin iadelerini teminat göstermeden Yeminli Mali Müşavir İnceleme Raporu sonucuna göre almaları imkanı getirilmiştir.
Bu uygulamadan yararlanmak isteyen mükelleflerin ilgili dönem beyannamelerine bir dilekçe ekleyerek, bu dilekçede;
- İadesini istedikleri katma değer vergisini, 20 milyon lirayı aşan kısmı için teminat göstermek suretiyle almak istediklerini,
veya
- İadesini istedikleri katma değer vergisini teminat göstermeden yeminli Mali Müşavir İnceleme Raporu sonucuna göre almak istediklerini,
belirtmeleri gerekmektedir.
Mükelleflerin iadesi gereken katma değer vergisinin kendilerinin veya kendilerine mal veya hizmet satan kişilerin vergi borçlarına mahsubunu talep etmeleri halinde veya sermayelerinin % 51 veya daha fazlası devlete ait olan kuruluşların iade taleplerinde teminat ve inceleme raporu aramamaktadır. Bu nedenle bu tür mükelleflerin beyannamelerine ayrıca bir dilekçe ekleyip tercih yapmalarına gerek bulunmamaktadır. Ancak mükelleflerin iadesini istedikleri katma değer vergisinin kendilerinin veya mal veya hizmet aldıkları kişiler dışındaki kişilerin vergi borçlarına mahsubunu talep etmeleri halinde, bu talep yukarıda belirtilen dilekçe ile yapılacak ve Yeminli Mali Müşavir İnceleme Raporu sonucuna göre yerine getirilecektir.
Haklarında sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği veya kullandığı konusunda rapor bulunan mükelleflerin, katma değer vergisi iadeleri ancak 4 kat teminat karşılığında veya Maliye ve Gümrük Bakanlığı inceleme elemanlarınca düzenlermiş vergi inceleme raporu sonucuna göre yapılacağından, bu mükelleflerin Yeminli Mali Müşavir Raporuna göre iade almaları kesinlikle söz konusu olmayacaktır. Bu uygulama haklarında rapor düzenlenen mükelleflerin kurdukları veya ortak oldukları şirketler ile bu mükelleflerin şahıs veya sermaye şirketi olmaları halinde bu şirketlerin ortakları için de geçerli olacaktır.
Ancak, haklarında sahte ve muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullandığı konusunda sadece bir vergilendirme dönemine ait inceleme raporu bulunan mükellefler, bilahare 5 dönem katma değer vergisi incelemelerinin olumlu sonuçlanması ve raporların vergi dairesine tevdi edilmesinden sonra % 100 teminat karşılığı katma değer vergisi iadesinden yararlanabileceklerinden, ancak bu duruma geldikten sonra vergilendirme dönemleri itibariyle 150 milyon lirayı aşmayan katma değer vergisi iadelerinin Yeminli Mali Müşavir Raporuna göre