3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun 12. maddesinin Maliye ve Gümrük Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak hazırlanan "Yeminli Mali Müşavirlerin Tasdik Edecekleri Belgeler, Tasdik Konuları, Tasdike İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" 02.01.1990 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan Yönetmeliğin 7-C/b maddesi ile iade hakkı doğuran işlem ve belgeler tasdik kapsamına alınmıştır.
Sözkonusu yetkiye istinaden, Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 13. maddesinde belirtilen araçlara ilişkin istisna işlemlerinden doğan iade ve/veya mahsupların yeminli mali müşavirlerce tasdiklerine ilişkin usul ve esaslar bu Tebliğle belirlenmiştir.
A- YETKİ :
Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 13/a,b maddesinde yeralan işlemler neticesinde doğan katma değer vergisi iadeleri ve/veya mahsupları teminat gösterilmeksizin yeminli mali müşavirlerin düzenleyecekleri tasdik raporuna dayanılarak yapılabilecektir.
B- YEMİNLİ MALI MÜŞAVİR TASDİK RAPORUNA GÖRE YAPILABİLECEK KATMA DEĞER VERGİSİ İADE VE/VEYA MAHSUPLARINA İLİŞKİN ESASLAR :
Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 13. maddesinin (a) ve (b) bentlerinde yer alan "Mükelleflere işletmelerinde kullanacakları deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların teslimleri ile bunların tadili, onarım ve bakımı şeklinde ortaya çıkan teslim ve hizmetler" ve "Deniz ve hava taşıma araçları İçin liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetlerde ilişkin istisna uyarınca yapılan işlemler nedeniyle, yüklenilip indirimle giderilemeyen katma değer vergisi, aynı Kanunun 32. maddesi gereğince ve Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin 53/3. maddesi çerçevesinde mükelleflere iade edilmektedir. İade ile ilgili hususlar Katma Değer Vergisi Genel Tebliğleri ile açıklanmaktadır.
İade ve/veya mahsup edilecek katma değer vergisi tutarının vergilendirme dönemleri itibariyle 4.000.000 lirayı aşmaması halinde iade ve/veya mahsup, teminat ve inceleme raporu aranmaksızın yapılabilmektedir.
Miktarı 4.000.000 lirayı aşan ve nakden talep edilen iade alacakları, aşan kısım için teminat gösterilmesi halinde inceleme sonucu beklenilmeden mükellefe avans olarak ödenebilmektedir.
Miktarı 4.000.000 lirayı aşan ancak nakden değil mahsuben ortaya Çıkan iade talepleri de aşan kısım için teminat gösterilmesi halinde, inceleme sonucu beklenilmeden yerine getirilebilmektedir. 28 seri no.lu K.D.V. Genel Tebliğinde mahsup uygulamasının şartları açıklanmaktadır. Buna göre; mahsubun mükellefin kendi vergi borçlan için talep edilmesi, vergi borcunun muaccel hale gelmiş olması, iade alacağı bakımından nakden iade şartlarının tekemmül etmesi gerekmektedir.
Araçlara ilişkin istisna kapsamında işlemi bulunan mükelleflerin 4.000.000 lirayı aşan ve nakden veya kendi vergi borçlarına mahsup şeklinde ortaya çıkan iade talepleri. Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporuna göre, teminat aranılmadan yerine getirilebilecektir. Ancak mahsup, Tasdik Raporunun vergi dairelerine intikal ettiği tarihte muaccel hale gelmiş vergi borçları için yapılabilecektir.
Haklarında sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlendiği konusunda tespit bulunan mükelleflere Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporuna göre iade yapılması mümkün değildir.
Haklarında sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullandığı konusunda tespit bulunan mükellefler ancak, ilgili Genel Tebliğlerdeki şartların yerine gelip normal teminat uygulamasına döndükleri takdirde Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporuna göre teminatsız iade uygulamasından yararlanabileceklerdir.
İade hakkı doğuran işlemi bulunan mükelleflerin iade ve/veya mahsup taleplerine ilişkisi ilgili dönem hesapları incelenmek üzere inceleme elemanına intikal etmediği veya intikal ettiği halde henüz incelemeye başlanılmadığı takdirde, bu mükelleflerin ibraz edecekleri Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporu uyarınca iade ve/veya mahsup talepleri yerine getirilecektir.
Diğer taraftan, idarece Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporlarında duraksamaya düşülen ve Yeminli Mali Müşavir ile yapılacak görüşme sonucunda düzeltilebilecek konularda gerekli düzeltme yaptırılarak, iade ve/veya mahsup işlemi gerçekleştirilebilecektir.
C- YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİR TASDİK RAPORLARINDA BULUNMASI GEREKLİ BİLGİLER:
Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 13. maddesinde mükelleflerin işletmelerinde kullanacakları deniz, hava ve demiryolu araçları ile yüzer tesis ve araçların;
a) Teslimi ile bu araçlara verilen tadil, onarım ve bakım hizmetleri,
b) Araçlara ilişkin olarak liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetler,
vergiden istisna edilmiştir.
Yeminli mali müşavirlerce yapılacak katma değer vergisi iade ve/veya mahsup incelemelerinde araçların işletmede kullanılıp kullanılmayacağının, Devlet Planlama Teşkilatı Müşteşarlığınca verilen teşvik belgesi, Turizm Bakanlığından alınmış izin yazısı veya ilgili vergi dairesinden alınacak yazı gibi belgelerle belgelenmesi gerekmektedir.