Bilindiği üzere, 3418 sayılı Kanunla, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 11. maddesine eklenen hüküm ile tevkif yoluyla ödenen vergiler için müteselsil sorumluluk esası getirilmiştir. Söz konusu maddede, zirai ürünlerin alım ve satımı dolayısıyla vergi tevkifatı yapmak ve tevkif edilen vergileri vergi dairelerine yatırmak zorunda olanların, bu yükümlülüklerini yerine getirmemeleri halinde, verginin ödenmemesinden; alım-satıma taraf olanların tümünün müteselsilen sorumlu olacakları belirtilmiştir.
Ayrıca, aynı madde ile zirai ürünlerin alımında yapılacak vergi tevkifatının, hangi safhada yapılacağını belirleme konusunda Bakanlığımıza yetki verilmiştir.
Bakanlığımızca bu yetkiye dayanılarak çıkartılan ve 16/8/1988 gün ve 19901 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 153 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ve 7/3/1989 gün ve 20101 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 155 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde gerekli açıklamalar yapılarak uygulama, bu Tebliğlerde yer alan esaslara göre yönlendirilmiştir.
Ancak, sözkonusu Tebliğlerde yer alan esaslar yanında; tarımsal ürün ihraç eden ihracatçıların satın aldıkları zirai ürünlerle ilgili olarak yapacakları gelir yergisi tevkifatı, bu Tebliğin Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdiği tarihten itibaren zorunlu hale getirilmiştir.
Buna göre, bundan böyle ihracatçılar gerek çiftçi, gerekse çiftçi dışındaki kişi, kurum ve kuruluşlardan (destekleme alımı yapan kamu kurum ve kuruluşları ile zirai ürün alımında bulunan kamu kurum ve kuruluşlarından satın alınanlar hariç) satın aldıkları zirai ürünler için (işlenmiş olanlar dahil) gelir vergisi tevkifati yapmak zorundadırlar.
Tarımsal ürün ihraç eden ihracatçıların aynı zamanda imalatçı olması halinde de (zirai ürünün işlenmesi, mesela mercimeğin elekten geçirilip paketlenmesi gibi) yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde işlem yapılacaktır.
Tarımsal ürün ihraç eden ihracatçıların, destekleme alımı yapan kamu kurum ve kuruluşlar ile zirai ürün alımında bulunan kamu kurum ve kuruluşlarından zirai ürün satın almaları halinde ise, sözkonusu ihracatçılar bu ürün bedellerinden vergi tevkifatı yapmayacaklar ve bu alımları nedeniyle de müteselsil sorumlu olmayacaklardır.
ÖRNEK :
Gerçek·usulde vergiye tabi ihracatçı (A) ihraç etmek üzere, (B) çiftçisinden 10 ton buğday, (C) tacirinden 20 ton kırmızı mercimek, Toprak Mahsulleri Ofisi'nden de 50 ton yeşil mercimek satın almış, (C) tacirinden satın aldığı mercimeği temizleterek paketlemiştir.
İhracatçı (A), hem çiftçiden hem de tacirden satın aldığı buğday ve kırmızı mercimekle ilgili olarak gelir vergisi tevkifatını yapacak ve tevkif ettiği bu vergiyi ilgili vergi dairesine beyan ederek yatıracaktır. Toprak Mahsülleri Ofisi'nden satın aldığı yeşil mercimek için gelir vergisi tevkifatı yapmayacağı gibi, tevkifatın yapılmaması dolayısiyle müteselsil sorumluluğu da olmayacaktır.
Bu Tebliğde belirtilen hususlar dışında kalan konularda, 153 ve 155 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğlerinin hükümleri aynen yürürlüktedir.
Tebliğ olunur.