3763 sayılı kanunun 6 ncı maddesine tevfikan İktisad, Dahiliye ve Millî Müdafaa Vekilliklerince müştereken tanzim olunarak Millî Müdafaa Vekilliğinin 4/4/1940 tarih ve 40433 sayılı tezkeresile teklif ve Devlet Şûrasınca tetkik edilerek 5/7/1940 tarih ve 14556 sayılı tezkere ile tevdi olunan ilişik (Türkiyede harp silâh ve mühimmatı yapan hususî sanayi müesseselerin kontrolu hakkındaki nizamname) nin meriyete konulması; İcra Vekilleri Heyetince 17/7/1940 tarihinde kabul olunmuştur.
Türkiye'de Harp Silâh ve Mühimmatı Yapan Hususî Sanayi Müesseselerinin Kontrolu Hakkında Nizamname
Kısmen veya tamamen her türlü harp silâh ve mühimmatı ile her nevi bomba ve tahrib malzemesi yapmak üzere tesis edilen, işletilen ve yeniden kurulacak olan hususî sanayi müesseseleri bu nizamname, hükümleri dahilinde kontrola tâbidir.
Kontrola tâbi harp silah ve mühimmatı sanayiinin nelerden ibaret olduğu, her senenin Ocak ayında Milli Savunma Bakanlığı tarafından tespit ve ilan olunur.
Harp silâh ve mühimmatı ile bomba ve tahrib malzemesi yapabilecek olan hususî sanayi müesseselerinin kurulması veya işletilmesi, Millî Müdfaa Vekâletinden müsaade almağa bağlıdır. Bunun için bu müesseseleri kurmak veya işletmek isteyenlerin, aşağıda yazılı hususları havi (bir istida ile mezkûr vekâlete müracaat eylemeleri lâzımdır:
I - Mevcud ve muattal bir fabrikanın işletilmesine müsaade almak için verilecek istidalarda:
a) Fabrika sahiblerinin adı ve sanı ve fabrikanın kurulu olduğu yer.
b) Fabrikayı işletecek olanlarla sermaye sahiplerinin açık hüviyetleri ve bu iş için koyacakları mütedavil sermaye yekûnları,
c) Fabrikada çalıştırılacak işçilerin azamî mikdarı,
ç) İmal edilecek her madde ayrı ayrı gösterilmek üzere bunların senelik asgarî ve azamî istihsal mikdarları,
d) Bu mamulâtın ve ibtidaî malzemenin - varsa- stok mikdarları,
e) Fabrikanın deposu, satış merkezi ve satış şubeleri ile idare merkezinin ve bürolarının bulunacağı yerler,
f) Fabrikanın inşa ve tesisi hususunda, imal edilecek malzemenin icab ettirdiği emniyet tertibatının nazara alındığına ve temin edildiğine dair vesaik ve malûmat,
g) Fabrika bir şirket tarafından işletilecek ise esas mukavele sureti.
II- Bir fabrikanın yeniden kurulup işletilmesine müsaade almak için verilecek istidalarda:
a) Fabrikayı kuracak ve işletecek olanlar ile sermaye sahiplerinin açık hüviyetleri ve bu iş için koyacakları tesis sermayesi ile mütedavil sermaye yekûnlarından,
b) Fabrikanın kurulacağı, deposunun, satış merkez ve şubelerile idare merkezinin ve bürolarının bulunacağı yerlerden başka yukarıda mevcud fabrikalar hakkında c, ç, e, f, g fıkralarında işaret olunan hususlar.
Bu müracaat ve taleb üzerine Millî Müdafaa Vekâleti, Dahiliye ve İktisad Vekâletlerinin mütalealarını aldıktan sonra, lüzum gördüğü tedkikleri yaparak, fabrikanın kurulmasına ve işletilmesine müsaade edilip edilmiyeceğini nihayet iki ay içinde istida sahiplerine tebliğ eder ve netice hakkında adı geçen Vekâletlere de malûmat verir.
Yukarıki madde mucibince kurulmasına veya işletilmesine müsaade edilen fabrikanın faaliyete geçip imalâta başladığı tarih, bir ay içinde Millî Müdafaa, Dahiliye ve İktisad Vekâletlerine bildirilecek ve aynı zamanda, fabrikayı tesis edenlerin ve sermaye sahiblerinin hüviyetleri ve bu iş için konulan tesis sermayesi ve mütedavil sermaye yekûnları ve fabrikada imal edilecek her maddenin ayrı ayrı senelik azamî istihsal ve var ise stok mikdarları hakkında da Dahiliye ve İktisad Vekâletlerine malûmat verilecektir.
Gerek mevcud bulunan gerek kurulacak ve işletilecek olan fabrikaları kuran ve işletenler ile sermaye sahiplerinin hüviyetlerinde, fabrikaların tesis sermayesi ve mütedavil sermaye mikdarlarında, kurulduğu veya kurulacağı yerlerde ve emniyet tertibat ve inşaatında her hangi bir değişiklik yapılması, yine Millî Müdafaa Vekâletinin müsaadesine bağlıdır. Müsaade alınmadıkça bu değişiklikler yapılamaz.
Fabrikaların depo, satış merkezi ve satış şubeleri ile idare merkezinde ve bürolarında ve işçilerin azamî mikdarında bir değişiklik vukuu takdirinde derhal ve imal edilen maddelerin istihsal ve stok mikdarlarında değişiklik vukuunda altı ay içinde, keyfiyet sahipleri tarafından yine Millî Müdafaa Vekâletine bildirilir.
Yukarıda yazılı değişikliklerden, fabrikaları tesis edenler ile sermaye sahiplerinin hüviyetlerine, mütedavil sermayelerine, senelik azamî istihsal ve stok mikdarlarına aid olanlar hakkında sahipleri tarafından Dahiliye ve İktisad Vekâletlerine de ayrıca malûmat verilir.
EN
TR
