EN
TR
GENEL HÜKÜMLER
Türkiye dahilinde faaliyette bulunan bütün sivil uçuş teknisyenleri (Flight Engineer or Flight Mechanic) 1 Ocak 1973 tarihine kadar, bu Yönetmelik hükümlerine göre, muteber bir Uçuş Teknisyeni Lisansına sahip olmaları ve Ulaştırma Bakanlığınca tescil olunmaları mecburidir. Bu tarihten sonra lisansı olmayanların bu görevde çalışmasına müsaade edilmez.
Ulaştırma Bakanlığı, Türkiye’de çalışacak uçuş teknisyenlerinin lisanslarını verir ve tescil işlemlerini yapar.
Müracaat şekli ve lisans verilmesi :
a) Uçuş Teknisyeni Lisansı almak için müracaatçı «Uçuş Teknisyen Lisansı Müracaat Formu» nu (FORM SHD: T-43) doldurur.
b) Müracaatçı, yetkili kılınan bir hastaneden, sağlık şartlarının Milletlerarası Havacılık Teşkilâtının (İCAO) yayınlamış bulunduğu Ek : 1 de (ANNEX : 1) ki sağlık şartlarına uyduğunu gösterir ve karar hanesinde «Uçuş Teknisyeni olur» ifadesini taşıyan bir sağlık kurulu raporunu adı geçen müracaat formunun 9 uncu maddesinde belirtilen hususlarla birlikte Ulaştırma Bakanlığına verir.
c) Müracaat sahibi, nazarî ve amelî sınavları için, bu Yönetmelik hükümlerine göre, Ulaştırma Bakanlığı tarafından yetkili kılınmış bulunan Türk Hava Yolları A. O. Genel Müdürlüğüne gönderilir. Sınav masrafları müracaatçıya aittir. Sınav neticeleri, sınavı yapan müessese tarafından resmî bir rapor halinde Ulaştırma Bakanlığına gönderilir.
d) Yukarıdaki «a» ve «b» maddeleri hükümlerini yerine getiren ve «c» maddesindeki sınavlarda başarı gösterenlerin durumu Ulaştırma Bakanlığınca nihaî bir tetkike tabi tutulduktan sonra uygun görüldüğü takdirde kendilerine lisans ve tip sertifikaları verilir.
e) Şayet istenilen tip sertifikasının hususiyeti dolayısile bu sertifikaya esas teşkil edecek olan sınavı yapmağa yetkili bir müessese memleketimizde yoksa müracaat sahibinin ICAO azası bir Devletin sivil havacılık otoritesi tarafından mevzubahis sınavı yapmağa yetkili kılınmış bir müessesede yapılan sınavda muvaffak olduğuna dair alacağı belge tip ilâvesi için sınav raporu yerine kaim olur.
f) Müracaat sahibinin, en az Sanat Enstitüsü, Hava Bakım Teknik veya Uçuş Okulu veya Lise Öğrenimine sahip olmaları mecburidir.
Müracaat sahibi, en az yirmi bir (21) yaşında olmalıdır.
Lisans almak için yapılacak sınavlar,
a) Nazarî sınav ve
b) Tatbikî (amelî) sınav,
olmak üzere iki kısımdır. Tatbikî sınava girebilmek için :
(I) ICAO Ek-1 e göre, sağlık raporuna sahip olmak,
(II) Yazılı sınavda muvaffak olmak,
(III) En az beş (5) saatlik uçuş eğitimi görmek lâzımdır.
Nazarî ve tatbikî sınavlarda muvaffak olmak için, her sınavdan yüz (100) not üzerinden asgarî yetmiş (70) not almak şarttır.
Sınavlardan herhangi bir tanesinde muvaffak olamayan müracaat sahipleri, çalışma imkânı bulmak için en az bir ay sonra tekrar sınava girebilir.
Lisans sahibi, lisans ile birlikte en az bir tip üzerinde sertifika almak mecburiyetindedir.
Uçak sınıf ve tip sertifikaları:
a) Piston motorlu uçaklar,
b) Turbopomp motorlu uçaklar,
c) Turbojet motorlu uçaklar,
Lisansına, daha sonra yeni bir tip ilâvesini isteyen müracaatçı;
a) İlâvesini istediği tip üzerinde yapılacak nazari ve ameli sınavı kazanması, veya
b) Yetkili görülen bir eğitim müessesesinde o tip ile ilgili uçuş teknisyeni kursunda başarı göstererek, alacağı belgeyi ibraz etmesi gereklidir.
Müracaatçıda aranılacak bilgi:
a) Müracaatçının aşağıda belirtilen konuları ihtiva eden yazılı bir sınavda başarı göstermesi gereklidir;
(I) Uçuş teorisi ve aerodinamik konularında bilgi sahibi olmak,
(II) Gövde, motor ve teçhizatın görevleri ile bunların bakımları konularında genel prensipleri bilmek,
(III) Uçuşta küçük onarım, ayar ve parça değiştirmelerin, uçak üzerinde tesirleri ve bunlarla ilgili metotlar,
(IV) Sürat tahditlerine göre uçak performansları ve bir veya daha fazla motor arızaları karşısında yapılacak işleri bilmek,
(V) Yükleme, ağırlık merkezinin hesaplanması, performans, yakıt sarfiyatı, motor gücü ve verim tablosu ve eğrisi; motor çıkış gücünün kontrolü ve değişen meteorolojik şartların uçak üzerindeki etkisi,
(VI) Uçuş teknisyenliği ile ilgili sivil havacılık yönetmelikleri hakkında bilgi sahibi olmak.
b) Lisansına ilk olarak veya yeni bir uçak tipi ilâve ettirmek isteyen müracaatçı aşağıdaki konularda yapılacak olan nazarî ve amelî sınavlarda başarı göstermesi lâzımdır;
(I) Uçuş öncesi yapılacak işlemler,
(II) Uçak teçhizatı,
(III) Uçak sistemleri,
(IV) Uçak yükleme,
(V) Tahditlere göre, uçak ve motor işletme usulleri,
(VI) Normal çalıştırma usulleri,
(VII) Kritik (emergency) durumlarda tatbik edilecek usuller, (VIII) Motor çalışma ve yakıt sarfiyatı ile ilgili matematik hesaplar.
c) Müracaatçı yazılı sınava girebilmesi için 12 nci maddenin en az bir bölümünde belirtilen tecrübeye sahip olduğunu tevsik etmesi gereklidir.
d) Müracaatçı amelî sınava girebilmesi için yazılı sınavı son yirmi dört (24) ay içinde başarı ile bitirmesi gerekir. Ancak, bu husus, yazılı sınavı verip de ondan sonra devamlı olarak büyük uçak işletmelerinde bakım, uçuş teknisyenliği veya pilot eğitimi gibi işlerde çalışmış müracaatçılara tatbik edilmez.
e) Uçuş teknisyenliği için eğitim programları kifayetli görülüp yetkili kılınan herhangi bir uçak işletmesinden alınacak kurs belgeleri yeni tip ilâvesi için esas teşkil edebilir.
Müracaatçıda aranılacak havacılık tecrübesi :
a) Müracaatçının, uçuş teknisyeninde bulunması lâzım gelen uçaklar üzerinde yeteri kadar uçuş tecrübesine sahip olması veya en az 800 beygirlik üç (3) motorlu veya bunların gücüne eşit olan jet motorlu uçaklarda uçması gereklidir. Uçuş teknisyeni lisansı almak için, müracaatçı aşağıdaki maddelerde belirtilen tecrübelerden en az bir tanesine sahip olması ve bu durumunu tevsik etmesi zorunludur:
(1) En az üç (3) yıl uçak ve uçak motor bakımları üzerinde çeşitli tecrübe sahibi bulunmak (Bu üç yıldan bir yılı en az herbiri 800 beygirlik pistonlu motorları olan veya bu motorların eşiti güçte jet motorları olan uçaklar üzerinde olacak). Buna ilâveten en az beş (5) saatlik uçuş teknisyenliği görevi ile ilgili uçuş eğitimi yapmak.
(2) En az iki (2) yıl uçak motorları üzerinde havacılık eğitimi görüp kurslardan belge almış olmak. (Bu iki yılın en az altı (6) ay’ı 800 beygirlik motorları olan çok motorlu uçakların veya bu motorların eşiti güçte jet motorlu uçakların bakım işlerinde çalışmış olmak. Buna ilâveten en az beş (5) saatlik uçuş teknisyenliği görevi ile ilgili uçuş eğitimi yapmak.
(3) Havacılık, elektrik veya makine ile ilgili olan Sanat Enstitülerinden, Hava Okullarından veya Üniversitelerden bir tanesinden mezun olmak ve en az altı (6) ay 800 beygirlik motorları olan uçakların veya bunların eşiti güçte jet motorları olan uçakların bakım işlerinde çalışarak tecrübe sahibi olmak. Bunlara ilâveten en az beş (5) saatlik uçuş teknisyenliği görevi ile ilgili uçuş eğitimi yapmak.
(4) Hava yolları nakliye işlerinde kullanılan uçaklarda veya bu uçakların eşiti ağırlık ve motor gücünde bulunan en az iki motorlu askeri uçaklarda iki yüz (200) saat birinci pilot olarak uçmak veya ikinci pilot olup da birinci pilotun nezaretinde birinci pilotluk görevi yapmak.
(5) Lisanslı bir uçuş teknisyeni nezaretinde en az yüz (100) saat uçuş teknisyeni görevinde bulunmak.
Müracaatçıda aranılan maharet:
(a) Müracaatçının, lisansına işletmek istediği uçak tipi üzerinde, madde 11, (a) ve (b) de açıklandığı gibi, uçuş teknisyeni olarak nazarî ve amelî uçuş sınavında muvaffak olması,
(b) 1. Müracaatçının uçuştan önce, uçuş esnasında ve uçuştan sonraki kontrol ve usullerin tatbikatında başarı göstermesi,
2. Uçuşta, uçak, motor ve pervaneler ile ilgili usulleri tatbik etmede, sistem ve aletleri normal olarak kullanmada yeterli olduğunu göstermesi,
3. Uçuş durumundaki bir simülâtörde veya uçuş teknisyeni için hazırlanmış bir eğitim aracında kritik hallerde (emergency) gerekli usulleri tatbik ederek, uçağın gövde, motor ve diğer sistemlerinde çıkan herhangi bir arızayı anlayıp gerekli müdahaleyi yapabileceğini göstermek.
Tekrar sınava girebilmek :
Gerek yazılı ve gerekse tatbikî sınavlarda başarı gösteremiyen müracaatçılar tekrar sınava girebilmek için :
(a) Son sınav tarihinden itibaren otuz (30) gün beklemesi, veya
(b) Yeteri kadar nazarî ve amelî (Uçuş, sentetik, yer veya karışık bir eğitim) ders alarak müteakip sınava iyi bir şekilde hazırlanması gereklidir.
Uçuş teknisyeni kursları :
Uçak işleticilerinin açacakları uçuş teknisyeni kursları, Ulaştırma Bakanlığınca tespit edilmiş şartlara uygun olması gereklidir. Bu kurslar açılmadan önce Bakanlıkça onaylanması için kurs programları ile bu kurslarla ilgili tesis, teçhizat, öğretmenler ve onların yetenekleri hakkında Ulaştırma Bakanlığına bilgi verilir ve bu kursların açılması için müsaade istenir. Konu ile ilgili durum yerinde kontrol edildikten sonra yeterli görüldüğü takdirde kursların açılması için yetki ve müsaade, müracaatçı uçak işleticisine verilir.
Lisansların yenilenmesi:
Uçuş teknisyeni lisansları, gerek teknik ve gerekse sağlık yönlerinden on iki (12) ay süre için geçerlidir. Lisansların yenilenmesi; lisans sahibinin teknik yönden, Türk Hava Yolları A.O. Genel Müdürlüğünde kontrole tabi tutulup, alacağı müspet bir rapor ve sağlık yönünden de yetkili kılınan Devlet hastanelerinden alacağı sağlık kurulu raporu ile tekrar on iki (12) ay süre için geçerli kılınır.
Bu Yönetmelik Ulaştırma Bakanlığı tarafından yürütülür.
Bu Yönetmelik yayınlandığı tarihten itibaren yürürlüğe girer.