OLAY
Aşağıdaki olayların her biri birbirinden bağımsız değerlendirilmelidir:…
Mirasbırakan (M) öldüğünde oğlu (S), (S)’nin kızı (P), kendinden önce ölen oğlu (Y)’nin…
SORULAR/CEVAPLAR
1. Mirasbırakan (M)’nin yasal mirasçılarını ve miras paylarını belirleyiniz.
Kan hısımlarının mirasçılığı MK m.495 ve MK m.498 arasında düzenlenmiştir. Somut olayda Mirasbırakan (M)’nin kan hısımları: Oğlu (S), (S)’nin kızı (P), (Y)’nin kızı (Z), (M)’nin annesi (A) ve babası (B)’dir. (T)’nin eşi (D) ise (M)’nin kan hışmı değildir, bu nedenle mirasçı olamaz.
MK m.495 ve MK m.496 ile zümrenin önceliği ilkesi uyarınca birinci zümredeki altsoyun varlığı ikinci zümrede bulunan anne ve babanın mirasçılığını engeller. Bu nedenle ikinci zümrede bulunan (A) ve (B), (M)’nin mirasından pay alamazlar. (Zümrenin önceliği ilkesi)
(M)’nin oğlu olan (S) hayatta olduğu için (S)’nin kızı (P) de mirasçı olamaz. (Kök başlarının önceliği ilkesi)
(M)’nin kızı (T), (M)’den önce ölmüş olduğu için mirasçı olamaz.
(M)’nin oğlu (Y) (M)’den önce ölmüş olduğu için mirasçı olamaz. Ancak MK m.495, f.3 uyarınca onun yerini alt soyu olan (Z) alır.
Sonuç olarak, mirasbırakan (M)’nin mirası (S) ve (Z)’nin yasal miras payları eşit ve ½ oranındadır.
2. Miras bırakan (M) öldüğünde; eşi (E), (E)’nin önceki evliliğinden olan çocuğu (A), (M)’nin annesi (A), (M)’nin kardeşi (K1), M’nin kendisinden önce ölmüş kardeşi (K2)’nin çocukları (Ç1) ve (Ç2) ve (K2)’nin evlatlığı (D), (M)’nin annesinin annesi (S) hayattadır.
Bu halde mirasbırakan (M)’nin yasal mirasçılarını ve miras paylarını tespit ediniz.
Somut olayda (M) öldüğü sırada alt soyu bulunmamaktadır. Ayrıca (M) ile eşi (E)’nin önceki evliliğinden olan çocuğu (A) arasında soy bağı da kurulmamıştır.
MK m.499 uyarınca mirasbırakanın eşinin sağ bulunduğu ihtimalde eşinin yasal miras payı hangi zümreyle birlikte mirasçı olduğuna göre değişmektedir. Buna göre sağ kalan eş;
- Mirasbırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte biri
- Mirasbırakanın ana ve baba zümresi ile birlikte mirasçı olursa, mirasın yarısı,
- Mirasbırakanın büyük ana ve büyük babaları ve onların çocukları ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte üçü,
bunlar da yoksa mirasın tamamı eşe kalır.
Somut olayda mirasbırakan (M)’nin altsoyu bulunmadığından ve zümrenin önceliği ilkesi uyarınca ikinci zümredekilerin varlığı bir sonraki zümre olan üçüncü zümrede bulunanların mirasçılığını engelleyeceğinden; sağ kalan eş (E)’nin ikinci zümre ile birlikte mirasçılığı söz konusu olacaktır. Bu durumda (M)’nin üçüncü zümrede bulunan annesinin annesi (S) de mirasçı olamayacaktır.
İkinci zümre ile birlikte mirasçı olan (E)’nin miras payı MK m.499, b.2 uyarınca 1/2’dir. Bu doğrultuda geriye kalan 1/2 payın ikinci zümre içerisinde paylaşılması gerekir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus mirasın her bir kola eşit şekilde dağıtılacağıdır. Şöyle ki, (M)’nin annesi bir kol, babası bir diğer kolda yer alır. Bu nedenle, zümre başında yer alan anne (A), geriye kalan1/2’lik payın yarısını alacağından miras payı 1/4’tür. Geriye kalan 1/4’lük pay ise, M’nin kendisinden önce ölmüş babasına halef olmaları sebebiyle (K1) ve (K2) arasında paylaşılacak ve sayılanlardan her birine düşen miras payı 1/8 olacaktır. Ancak (K2) miras bırakandan önce ölmüş olması sebebiyle kendine düşen miras payı halefiyet gereği (Ç1) ve (Ç2)’ye geçecek, bunların her birine 1/16 miras payı düşecektir.
(K2)’nin evlat edindiği (D) ise mirasbırakan (M)’ye mirasçı olamaz. Zira MK m.500 uyarınca evlatlık yalnızca kendisini evlat edinen kişiye mirasçı olabileceğinden, (M)’nin mirası üzerinde bir paya sahip olamayacaktır.
3. Mirasbırakan (M) ölümünden önce, kendisinden önce ölmüş olan oğlu (O)’nun çocukları (A) ve (B)’den (B)’yi evlat edinmiştir. (A) ve (B)’nin miras paylarını hesaplayınız.
(M)’nin ölümünde (A) ve (B) öncelikle mirastan 1/2 , 1/2 şeklinde eşit pay alacaklardır. Ancak (O)’nun payının da paylaştırılması gerekir. Zira (B), MK m.500 gereğince hem evlat edinen (M)’ye hem de biyolojik babası (O)’ya mirasçı olacaktır. Bu durumda (M)’nin kendisinden önce ölen oğlu (O)’nun payı da (A) ve (B) arasında 1/2/2=1/4 şeklinde dağıtılmak gerekir. Son aşamada (B)’nin yasal miras payı 1/2 +1/4= 3/4; (A)’nın yasal miras payı ise 1/4 olacaktır.
4. Mirasbırakan (M)’nin anne ve babası kendisinden önce ölmüştür. Mirasbırakan (M)’nin iki kardeşi (A) ve (B) ise mirasbırakan (M)’nin ölümünde sağ bulunmaktadır. Mirasbırakan (M) ölmeden önce kardeşi (A)’yı evlat edinmiş olsaydı, yasal miras paylarını nasıl hesaplamak gerekirdi?