94/6293 Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar'ın Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Karar

Ekli “Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar’ın Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Karar”ın yürürlüğe konulması; Devlet Bakanlığı’nın 12/10/1994 tarihli ve 71613 sayılı yazısı üzerine, 20/2/1930 tarihli ve 1567 sayılı Kanunun değişik 1 inci maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 17/10/1994 tarihinde kararlaştırılmıştır.

Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararın Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Karar

Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar’ın 2 nci maddesinin (j)-i ve ii bentleri aşağıdaki şekilde, değiştirilmiş ve bu maddeye aşağıdaki (u) bendi eklenmiştir.

“j) Kıymetli Madenler: Her tür ve şekilde altın ve platini,

i - İşlenmemiş altın: En az 995/1000 saflıkta, nitelikleri Müsteşarlıkça belirlenen barlar veya külçeler halindeki altını,

ii - İşlenmiş altın: 995/1000’den daha düşük saflıkta, gerek bir işçilik uygulanarak ziynet veya süs eşyası haline dönüştürülmüş, gerekse içine ilave madde katılarak veya katılmaksızın alım-satım yapılan altını,”

“u) Kıymetli Maden Aracı Kuruluşları: Kıymetli Madenler Borsaları ile ilgili mevzuat çerçevesinde faaliyet izni alan yetkili müesseseler, kıymetli maden aracı kurumları ve bankaları,”

Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar’ın 4 üncü maddesinin (b) ve (d) fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“b) Türkiye’de yerleşik kişilerin beraberlerinde döviz bulundurmaları, bankalar, özel finans kurumları, yetkili müesseseler, PTT ile kıymetli maden aracı kuruluşlarından döviz satın almaları, dövizleri bankalarda açacakları döviz hesaplarında tutmaları, efektif olarak kullanmaları, bankalar ve özet fînans kurumları vasıtasıyla yurt içinde ve yurt dışında tasarruf etmeleri serbesttir.”

“d) Dışarıda yerleşik kişiler; bankalar, özel finans kurumları, yetkili müesseseler, PTT ve kıymetli maden aracı kuruluşlarından döviz satın alabilirler.”

Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar’ın 6 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

‘‘Dövize ilişkin işlemler

MADDE 6

Dövize ilişkin işlemler Merkez Bankasınca belirlenen konvertibl dövizler üzerinden Merkez Bankası, bankalar, özel finans kurumları, yetkili müesseseler ve kıymetli maden aracı kuruluşlarınca, yabancı sermaye mevzuatına göre yurda getirilecek dövizlerin alışı ise bankalarca yapılır. Konvertibl olmayan dövizlerin alış ve satışında uyulacak esaslar Merkez Bankasınca belirlenir ve ilan edilir. Bankalar ve kıymetli maden aracı kuruluşları, vadeli döviz alım satımı yapabilirler. Merkez Bankası vadeli döviz alım satımına ilişkin düzenlemeleri yapmaya yetkilidir.

PTT, Bakanlıkça uygun görülecek esaslar çerçevesinde dövize ilişkin işlemler yapabilir.

Bankalar, özel finans kurumları, yetkili müesseseler, PTT ve kıymetli maden aracı kuruluşları; döviz mevcutlarını, Bakanlıkça tesbit edilecek oran ve esaslar çerçevesinde Merkez Bankasına devrederler.

Merkez Bankasına olan döviz yükümlülüklerini tamamiyle yerine getiren anılan kuruluşlar (PTT hariç), Merkez Bankasınca öngörülen diğer şartları da yerine getirmek kaydıyla, Merkez Bankası bünyesinde kurulan döviz ve efektif piyasalarına katılarak, dövize ve efektife ilişkin her türlü işlemi Merkez Bankasınca belirlenecek kurallar dahilinde yapabilirler.

Bankalar, özel finans kurumları, yetkili müesseseler, PTT ve kıymetli maden aracı kuruluşları döviz mevcutlarını bu Karara ve Merkez Bankasınca belirlenecek esaslara uymak kaydıyla bankacılık teamüllerine göre, öncelikle ülke ihtiyaçlarının karşılanmasında olmak üzere, serbestçe kullanabilirler."

Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar’ın 7 nci maddesinin (a) ve (d) fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“a) Kıymetli madenler, taşlar ve eşyaların Dış Ticaret Rejimi esasları dahilinde Türkiye’ye ithali ve ihracı serbesttir. Ancak, işlenmemiş altının ithal ve ihracında gümrük idarelerine beyan verilmesi esas olup, İthalat ve İhracat Rejim Karar ve Yönetmelikleri uygulanmaz. İşlenmemiş altının ithali, Merkez Bankası ile Kıymetli Madenler Borsası üyesi kıymetli maden aracı kuruluşları tarafından yapılır, Ancak, Kıymetli Madenler Borsası üyesi aracı kuruluşlar ithal ettikleri işlenmemiş altınları üç gün içinde İstanbul Altın Borsasına teslim etmek zorundadır.”

“d) Merkez Bankası ve kıymetli maden aracı kuruluşları ithal ettikleri işlenmemiş altınların yurt içindeki alım satım işlemlerini sadece İstanbul Altın Borsası’nda yaparlar.”

Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar’ın 21 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Denetim

MADDE 21

Kambiyo denetimine yetkili elemanlar ile kambiyo müdürlükleri (kambiyo murakabe mercileri) tarafından yapılan denetlemelerde bu Kararda öngörülen işlemleri ifa eden kişilerden, işlemlerinde Karara aykırılıklar tesbit edilenler hakkında Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu’nun zabıt ve aramaya dair hükümleri uygulanır.”

Devlet daire ve müesseseleri ile Türkiye'deki gerçek ve tüzel kişiler (özel kanun ve anlaşmalar gereğince dokunulmazlıkları tanınanlar hariç) bu Karar konusuna giren işlerin murakabesi için yukarıda yazılı yetkili denetim elemanlarının ve mercilerin yazılı olarak isteyecekleri bilgileri vermeye, evrak ve defterleri ibraz etmeye mecburdurlar. Bakanlık, bu kişilerin faaliyetlerini kısmen veya tamamen, geçici veya sürekli olarak durdurmaya veya müteakip işlemleri teminata bağlamaya, gerektiğinde bu teminatları kısmen veya tamamen Hazine'ye gelir yazmaya veya haklı mücbir sebeplerin mevcudiyeti halinde teminatı kaldırmaya yetkilidir.

Bankalar, özel finans kurumları, yetkili müesseseler, kıymetli maden aracı kuruluşları ve ilgili diğer kuruluşlar Merkez Bankasınca istenecek döviz işlemlerine ilişkin her türlü istatistiki bilgileri belirlenen sürelerde vermekle yükümlüdürler. Merkez Bankası, bu kuruluşlarda konuyla ilgili incelemeler yapmaya yetkilidir.

Kambiyo mevzuatına olan aykırılıkları ya da bu Kararda belirtilen yükümlülükleri yerine getirmediği tesbit edilen bankalar, özel finans kurumları, yetkili müesseseler, PTT ve kıymetli maden aracı kuruluşlarının dövize ilişkin işlemlere aracılık etme yetkisi Bakanlıkça kısmen veya tamamen kaldırılabilir.”

Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar’ın 23 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Döviz alım ve satım belgeleri ile Türk lirası transfer belgeleri

MADDE 23

Bu Karar ve bu Karara ilişkin işlemlerde bankalar, özel finans kurumları, yetkili müesseseler, PTT ve kıymetli maden aracı kuruluşları tarafından döviz alım satım belgeleri ile Türk lirası transfer belgeleri düzenlenir ve bu belgelerle ilgili usul ve esaslar Merkez Bankasınca belirlenir.”

Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karara aşağıdaki geçici 2 nci madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 2

İstanbul Altın Borsası faaliyete geçinceye kadar bankalar, yetkili müesseseler, özel finans kurumları ve kıymetli madenler borsası aracı kuruluşlarından Merkez Bankasına döviz yükümlülüklerini tamamıyle yerine getirenler Merkez Bankasınca öngörülen diğer şartları da yerine getirmek kaydıyla, Merkez Bankası bünyesinde kurulan döviz ve efektif piyasalarında, Merkez Bankasınca belirlenecek esaslar dahilinde döviz ve Türk lirası karşılığında altın alım satımı yapabilirler.”

Bu Karar yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Bu Kararı Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakan yürütür.