Bulaşıcı Hastalıklar Sürveyans ve Kontrol Esasları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

30/5/2007 tarihli ve 26537 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bulaşıcı Hastalıklar Sürveyans ve Kontrol Esasları Yönetmeliğinin 17 nci maddesinin ikinci fıkrası, 19 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 29 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan “erken uyarı ve yanıt” ibareleri “erken uyarı ve cevap” olarak; Dördüncü Bölüm başlığında yer alan “Erken Uyarı ve Yanıt” ibaresi “Erken Uyarı ve Cevap” olarak; 19 uncu maddesinin başlığında yer alan “Erken uyarı ve yanıt” ibaresi “Erken uyarı ve cevap” olarak değiştirilmiştir.

Aynı Yönetmeliğin 1 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“c) Bulaşıcı hastalık açısından erken uyarı ve cevap sisteminde yer alan olaylar ile uyarı düzeylerinin tanımlanması,”

Aynı Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “13/12/1983 tarih ve 181 sayılı Sağlık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinin (b) ve (l) bentleri ile 43 üncü maddesine ve ” ibaresi “10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 361 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine ve 508 inci maddesine,” şeklinde değiştirilmiştir.

Aynı Yönetmeliğin 4 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 4

(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;

a) Bakanlık: Sağlık Bakanlığını,

b) Bildirim sistemi: Bu fıkranın (d), (e), (f), (g), (ğ), (h) ve (ı) bentlerinde belirtilen aktivitelerin gerçekleştirilmesine yönelik gerekli bilginin paylaşılması için oluşturulan sistemi,

c) Bulaşıcı hastalık: Enfekte olmuş bir kişi ile doğrudan temas yoluyla veya bir vektör, hayvan, ürün veya çevreye maruz kalma gibi dolaylı yollardan veya bulaşıcı madde ile kirlenmiş olan sıvı alışverişi yolu ile insandan insana bulaşan, bir mikroorganizma veya onun toksik ürünlerine bağlı olarak ortaya çıkan hastalığı,

ç) Bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalık: Ek-I’de yer alan bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıkları,

d) Bulaşıcı hastalıkların önlenmesi ve kontrolü: Bulaşıcı hastalıkların yayılmasını önlemek ve durdurmak amacıyla epidemiyolojik araştırmalar da dâhil olmak üzere alınan önlemlerin tümünü,

e) Erken uyarı ve cevap sistemi (EUCS): Biyolojik, çevresel, kimyasal, radyolojik ve nükleer etkenler ile kaynağı bilinmeyen ve salgın yapma potansiyeli taşıyan durum ve olaylarla ilgili, zamanında veri ve bilgi toplayan, analiz eden, entegre sürveyans ile yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası düzeydeki ani gelişen halk sağlığı tehditlerinin yayılmasını önleme ve kontrol etmeyi içeren faaliyetleri,

f) Göstergeye dayalı sürveyans: Hastalıklarla ilgili önceden belirlenmiş verilerin rutin bir şekilde toplandığı, analiz edildiği, yorumlandığı ve geri bildiriminin yapıldığı sürveyans yöntemini,

g) Olaya dayalı sürveyans: Hastalık kümelenmeleri, açıklanamayan ölümler gibi halk sağlığı olaylarının erken tespiti, bildirimi, doğrulanması, değerlendirilmesi ve raporlanması amacıyla akut halk sağlığı olayları ile ilgili verilerin hızlı bir şekilde toplanması, analiz edilmesi, yorumlanması ve geri bildiriminin yapıldığı sürveyans yöntemini,

ğ) Salgın: Belirli bir alanda, belirli bir grup insan arasında, belirli bir süre boyunca beklenenden daha fazla vaka görülmesi veya salgın potansiyeli olan ve epidemiyolojik olarak bağlantılı iki veya daha fazla vaka ya da yeni görülen/elimine edilmiş veya eradike edilmiş hastalığa ait tek bir vakanın görülmesini,

h) Sendromik sürveyans: Belirli bir hastalığa özgü olmayan tanı veya semptomlardan oluşan sağlık ile ilgili verilerin toplandığı, analiz edildiği, yorumlandığı ve geri bildiriminin yapıldığı sürveyans yöntemini,

ı) Sürveyans: Herhangi bir hastalık, durum veya olay ile ilgili olarak uygun koruyucu ve karşı önlemlerin önerilmesi, alınması ve uygulanması amacıyla, verilerin, sürekli ve sistematik bir şekilde toplanması, analiz edilmesi, yorumlanması ve ilgili taraflarla paylaşılmasını,

i) Topluluk ağı: Bulaşıcı hastalıkların sürveyansı ve kontrolü ağı olarak adlandırılan ve Avrupa Parlamentosu ve Konseyinin 22 Ekim 2013 tarihli ve 1082/2013/EU kararında bahsi geçen faaliyetlerin gerçekleştirilmesine yönelik gerekli bilginin paylaşılması için oluşturulan sistemi,

j) Vaka: Sürveyans amaçları veya salgın için yapılmış bir vaka tanımı ile uyumlu bir hastalığa ya da sağlık sorununa sahip kişiyi,

k) Vaka tanımı: Belli bir hastalığın bildirimi, sürveyansı veya salgın araştırma amaçları için bir bireyin “vaka” olarak tanımlanabilmesinde bir arada bulunması gereken tanısal kriterler setini,

l) Vaka sınıflaması: Kriterlerin destekleme derecesine göre “vaka” olma olasılığının derecelendirilmesini,

m) Şüpheli vaka: Genellikle laboratuvar kriterleri ya da epidemiyolojik kriterler olmadan klinik tanımlamaya uyan vakayı,

n) Olası vaka: Genellikle klinik tanımlamaya uyan, epidemiyolojik bağlantılı veya bazı hastalıklarda destekleyici laboratuvar kriterleri de kullanılan vakayı,

o) Kesin vaka: Genellikle klinik tanımlamaya uyan, epidemiyolojik bağlantılı ve/veya doğrulayıcı laboratuvar kriterlerini karşılayan, yüksek düzeyde seçici olan hastalığa spesifik vakayı,

ö) Klinik tanımlama: Klinik kriterlerden birisi ve/veya birkaçının tek başına ya da birlikte verilmesi ile hastalığın tarif edilmesini,

p) Klinik kriter: Vakayı açıklamak için kullanılan klinik ölçütleri,

r) Laboratuvar kriteri: Bir vakanın kesin tanısının konması için gereken bir ya da birden fazla laboratuvar yöntemini,

s) Epidemiyolojik kriter: Epidemiyolojik bağlantının kurulabildiği durumlarda hastalıkla ilgili olarak kullanılan ve hastalığın bazı epidemiyolojik özelliklerini açıklamak için kullanılan kriterleri,

ş) Epidemiyolojik bağlantı: Hastalık için bilinen inkübasyon dönemi içinde, her hastalık için değişebilmekle birlikte; insandan insana bulaş, hayvandan insana bulaş, ortak bir kaynağa maruziyetle bulaş, kontamine olmuş gıda ya da içme suyu ile bulaş, çevresel bir etkene maruziyet ile bulaş ve laboratuvar maruziyeti ile bulaş yollarından birisi veya birkaçının bulunmasını,

t) Yerel sağlık birimi: Bakanlığın taşra teşkilatını,

ifade eder.”

Aynı Yönetmeliğin İkinci Bölüm başlığı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Bulaşıcı Hastalıkların Sürveyansı ve Kontrolünün Genel Esasları, İl Bulaşıcı Hastalık Danışma Komisyonu ve Ulusal Odak Noktası”

Aynı Yönetmeliğin 5 inci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Bulaşıcı hastalıkların sürveyansı ve kontrolünün genel esasları

MADDE 5

(1) İhbar ve bildirimlerin düzenlenmesi, takip edilmesi ve gerektiğinde bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalık tanısı alan vakalar için sürveyans çalışmalarını yürütmek üzere 100 veya daha fazla yatak kapasitesine sahip tüm yataklı tedavi kurumlarında hekim sorumluluğunda sürveyans birimi oluşturulur. Daha az yatak kapasitesine sahip yataklı tedavi kurum ve kuruluşlarında bu işlemler sürveyans sorumluları tarafından yürütülür.

(2) Tüm gerçek ve tüzel kişiler bulaşıcı hastalıkların sürveyansı ve kontrolü çalışmalarında görevli personele gerekli destek ve kolaylığı sağlamak zorundadır.”

Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“İl bulaşıcı hastalık danışma komisyonu

MADDE 6

(1) İlde görülen bulaşıcı hastalıkları izlemek, bu konuda yürütülen çalışmaları değerlendirmek, gerekli durumlarda yapılacak müdahalelere yönelik önerilerde bulunmak ve koordinasyonu sağlamak üzere il sağlık müdürlüklerinde İl Bulaşıcı Hastalık Danışma Komisyonu oluşturulur.

(2) İl Bulaşıcı Hastalık Danışma Komisyonunun teşkili ile çalışma usul ve esasları Bakanlık tarafından belirlenir.”

Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Ulusal odak noktası

MADDE 8

(1) Uluslararası Sağlık Tüzüğü kapsamında uluslararası önemi haiz halk sağlığı acil durumlarında ülke adına Dünya Sağlık Örgütü ve diğer üye ülkelerin ulusal odak noktaları ile haberleşmek üzere Bakanlıkça ulusal odak noktası belirlenir.”

Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 9

(1) Bildirime esas bulaşıcı hastalıklar ile diğer bulaşıcı hastalıklarla veya halk sağlığı tehdidi oluşturabilecek durumlar ile ilişkili göstergeye dayalı sürveyans, olaya dayalı sürveyans ve sendromik sürveyansa dair bilgi akış sistemi Bakanlık tarafından belirlenir.”

Aynı Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin ikinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“a) Bildirime esas bulaşıcı hastalıklar ile sürveyans sistemleri kapsamında yer alan diğer bulaşıcı hastalıklar ve olayları, bunlar için uygulanan kontrol önlemlerine dair bilgilerle birlikte bulaşıcı hastalık vakalarının görülmesi veya yeniden ortaya çıkışı ile ilgili bilgileri,

b) Bir salgının gelişmekte olduğunu düşündüren her türlü uyarı ve/veya bilgiyi,”

Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Kişisel veriler, 24/3/2016 tarihli ve 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve diğer mevzuata uygun olarak korunur.”

Aynı Yönetmeliğin 17 nci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(1) Bakanlık, bulaşıcı hastalıkların sürveyansı kapsamında gelen bilgileri değerlendirir.”

Aynı Yönetmeliğin 20 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Erken uyarı ve cevap sistemi kapsamındaki olay ve durumlar

MADDE 20

(1) Halk sağlığı riski taşıyan ve EUCS kapsamında tespit edilen, değerlendirilen ve gerektiği durumda müdahale edilen ve paydaşlara bildirilmesi gereken olay ve durumlar şunlardır:

a) Yayılma potansiyeli olan, önemli hastalık yüküne veya ölümlere yol açabilecek kümelenme, salgın hastalık veya sağlıkla ilgili olaylar,

b) Yeni veya yeniden ortaya çıkan/çıkma olasılığı bulunan hastalık veya durumlar,

c) Ani olarak meydana gelen ve kısa sürede çok sayıda kişiyi etkileme olasılığı bulunan durumlar,

ç) Kişi, yer, zaman analizlerinde sıra dışı aktivite artışının görüldüğü durumlar,

d) Beklenenden fazla ölümlerin tespit edildiği durumlar,

e) Henüz insanda hastalık oluşturmamış ancak maruz kalmaya bağlı olarak hastalık yapma potansiyeli olan olaylar,

f) Olası sağlık etkileri bulunabilecek kitlesel insan hareketleri,

g) Halk sağlığını etkileme potansiyeli olan doğal afetler, beklenmedik hava olayları,

ğ) Kamuoyunu meşgul eden ve halk sağlığı riski olan diğer sağlık olayları,

h) Uluslararası önemi haiz halk sağlığı acil durumları.”

ynı Yönetmeliğin 21 inci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Erken uyarı düzeyi 0 ve erken uyarı düzeyi 1

MADDE 21

(1) 20 nci maddede yer alan olaylardan herhangi birinin bulunmadığı durum "Erken Uyarı Düzeyi 0" olarak tanımlanır.

(2) 20 nci maddede yer alan olaylardan herhangi birinin görülme olasılığının bulunması durumunda "Erken Uyarı Düzeyi 1" olarak tanımlanır ve Bakanlıkça belirlenen usule göre bilgi paylaşımını gerektirir.”

Aynı Yönetmeliğin 22 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 22

(1) 20 nci maddede yer alan olaylardan herhangi birinin kanıta dayalı veri/bilgiye göre meydana gelme, toplumu etkileme riskinin yüksek olasılık olduğu durum "Erken Uyarı Düzeyi 2" olarak tanımlanır ve potansiyel tehdit olarak adlandırılır.”

Aynı Yönetmeliğin 23 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 23

(1) 20 nci maddede yer alan olaylardan herhangi birinin ani gelişen halk sağlığı tehdidi ile sonuçlanması durumunda "Erken Uyarı Düzeyi 3" olarak tanımlanır ve kesin tehdit olarak adlandırılır.”

Aynı Yönetmeliğin 25 inci maddesi başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Erken uyarı düzeylerine göre alınacak önlemler

MADDE 25

(1) Ulusal düzeyde erken uyarı düzeyi ve uluslararası yayılma riski taşıyan tehditler Bakanlıkça belirlenir ve uluslararası kuruluşlarla bilgi paylaşılır.

(2) Bakanlık erken uyarı ve cevap sistemi kapsamında her bir erken uyarı düzeyinde alınacak önlemler ve sistemin işleyişine ilişkin düzenlemeleri yapar.”

Aynı Yönetmeliğe 30 uncu maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki 30/A maddesi eklenmiştir.

“Cezai hükümler

MADDE 30/A

(1) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 282 nci maddesi ile 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun Ek 11 inci maddesine göre işlem yapılır.”

Aynı Yönetmeliğin ekinde yer alan EK-I ve EK-III ekteki şekilde değiştirilmiştir.

Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Bu Yönetmelik hükümlerini Sağlık Bakanı yürütür.

Ek 1

Ek 3