Ankara Anlaşması’nın Taraflara Sunduğu İşbirliği İmkânları

iii. Ankara Anlaşması madde 25/I’de Ortaklık Konseyi’ne sunulan bir uyuşmazlığın karar yoluyla çözülebileceği ifade edilmektedir. Burada lafzi yorum ile kastedilenin tarafların uyuşmazlığın çözümüne ilişkin öncelikle yargı-dışı yöntemlere (görüşme, dostça girişim, arabuluculuk, soruşturma komisyonları, uzlaştırma); bu yöntemlerden sonuç alınamaması halinde ise ikinci aşamada yargısal yöntemlere (uluslararası mahkemeler, tahkim) başvurabilecekleri ileri sürülmektedir. Yargısal yöntemlere başvurulabilmesi için ise yetki anlaşmasının ya da tahkimnamenin düzenlenmesi gerekmektedir. Bu yönde bir irade uyuşmasının Ortaklık Konseyi kararı şartına bağlanması, Ortaklık Konseyi’nin karar almaması ya da alamaması durumunda süreci tıkayabilir. Ancak kanımızca Ankara Anlaşması madde 25/II hükmünde yer alan “…; keza…” ifadesi (Anlaşma’nın İngilizce metinde “also”…

iv. Siyasi yöntemlere başvurulması sonucu alınan kararın uygulanabilmesi için madde 25/III uyarınca taraflar gerekli tedbirleri almakla yükümlüdürler. Ancak ABAD veya sair yöntemlere başvurulması halinde, mahkeme hükümlerinin uygulanmasına ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak bu konuda ahde vefa ilkesinin devletler tarafından dikkate alınması gerektiği ifade edilmektedir.…

v. Ortaklık Mevzuatı’nın içerdiği konular ve 1/95 sayılı Gümrük Birliği Kararı gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri de muhatap almaktadır. Buna rağmen, Ortaklık Mevzuatı’ndaki uyuşmazlıkları çözme yöntemlerine başvuru yetkisi doğrudan devletlere tanınmıştır. Gerçek kişilerin ve özel hukuk tüzel kişilerinin bu mevzuattan kaynaklanan hak ihlallerinden doğan mağduriyetlerinin giderilmesi ya da bu kişilere karşı söz konusu mevzuat ihlali nedeniyle Ankara Anlaşması madde 25’teki yöntemlerin işletilebilmesi mümkün gözükmemektedir. Dolayısıyla bu konuda da ilgili hüküm adaletin sağlanmasında veya adaletin zamanında sağlanmasında işlevsel olmadığı savunulmaktadır(20).…