6005163 18/06/2018 Tarihli, 6005163 Sayılı ve 7103 Sayılı Kanun ile Emeklilik Mevzuatında Yapılan Düzenlemeler Konulu Genel Yazı

7103 sayılı Kanunun; 66 ncı maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 34 üncü maddesinin birinci fıkrasına cümle, 72 nci maddesi ile 5510 sayılı Kanuna geçici 74 üncü madde eklenmiş, 71 inci maddesi ile 5510 sayılı Kanunun geçici 66 ncı maddesinin beşinci fıkrası değiştirilmiş olup, 5510 sayılı Kanunda yapılan söz konusu düzenlemeler nedeniyle emeklilik mevzuatında meydana gelen değişiklikler aşağıda açıklanmıştır.

1- Ölüm Sigortasında Çocukların Hak Sahibi Olma Koşullarında Yapılan Düzenleme

7103 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanunun ölüm aylığının hak sahiplerine paylaştırılmasına ilişkin 34 üncü maddesinin birinci fıkrasına 27/3/2018 tarihinden geçerli olmak üzere, “Ancak, hak sahibi çocuklardan 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayanların, bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmaları, bunlara aylık bağlanmasına engel oluşturmaz.” cümlesi eklenmiş ve ölüm aylığı alan hak sahibi çocuklardan 5510 sayılı Kanunda belirtilen yaş koşullarını doldurmamış olan ve öğrencilik nitelikleri devam edenlerin hizmet akdine tabi çalışmaları durumunda da aylık hakkından yararlandırılması imkânı sağlanmıştır.

27/3/2018 tarihinden önce hak sahibi olanlar hakkında yapılacak işlemlere ilişkin ise 7103 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanuna geçici 74 üncü madde eklenmiş olup, söz konusu madde;

“Bu maddenin yürürlük tarihinden önce ilgili kanunlarına göre gelir veya aylık bağlanan hak sahibi çocuklardan 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmayanların bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılmaları, ödenmekte olan gelir ve aylıklarının kesilmesini gerektirmez.

Bu maddenin yürürlük tarihinden önce çalışmaları nedeniyle ilgili kanunlarına göre gelir veya aylıkları kesilen ve bu Kanunun 34 üncü maddesinin birinci fıkrasının son cümlesinde belirtilen şartları taşıyanlardan, gelir veya aylık bağlanması için yazılı istekte bulunanların gelir ve aylıkları, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihi takip eden ay başından itibaren başlatılır ve bağlanan gelir ve aylıklar için geriye yönelik herhangi bir ödeme yapılmaz.”

hükmünü amirdir.

1.1-27/3/2018 Tarihinden İtibaren Çocukların Hak Sahibi Olmasına İlişkin Koşullar

5510 sayılı Kanunun 34 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince, 5 inci maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (e) bentleri hariç 5510 sayılı Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışılmaması veya kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanılmamış olması, ölüm aylığına hak kazanma şartları yönünden çocuklar için ortak koşul olup, maddede öngörülen diğer koşulların da oluşması halinde çocuklara ölüm aylığı bağlanmaktadır.

Ancak, 7103 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanunun 34 üncü maddesinde yapılan değişiklik sonucunda maddenin yürürlük tarihi olan 27/3/2018 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlanması talebinde bulunan çocuklardan 4/1-(a) kapsamında sigortalı sayılanlara; 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurana kadar aylık bağlanacaktır. Aylık almakta iken 4/l-(a) kapsamında sigortalılığa tabi çalışmaya başlayan hak sahibi çocukların da Kanunda belirtilen yaş ve öğrencilik nitelikleri devam ettiği sürece bağlanan aylıkları kesilmeyecektir.

27/3/2018 tarihinden önce gelir/aylık bağlanması talebinde bulunup, henüz işlemleri tamamlanmayan ve yapılan değişikliğe göre hak sahibi olduğu tespit edilen çocukların gelir/aylıkları da Kanunun yürürlük tarihini takip eden ay başından itibaren başlatılacaktır. 27/3/2018 tarihinden önce Kanunda öngörülen yaş ve öğrenim koşullarım taşımalarına rağmen 4/1-(a) kapsamında çalışmaları nedeniyle talepleri reddedilenlerin yeniden talepte bulunmaları halinde aylık başlangıç tarihleri zaman aşımı hükümleri de dikkate alınarak Kanunun yürürlük tarihine göre belirlenecektir.

Hak sahibi çocukların yabancı ülke mevzuatına, Kanunun 4/1-(b) ve 4/l-(c) bentlerine tabi çalışmaları ya da kendi sigortalılıkları nedeniyle gelir ve aylık almaları halinde ise mevcut uygulamaya devam edilerek aylık bağlanmayacak, bağlanan aylıkları ise kesilecektir. Ancak, aynı anda Kanunun 4/l-(a) ve 4/l-(b) bentlerinde yer alan sigortalılık statülerine tabi olacak şekilde çalışan ve Kanunun 53 üncü maddesi uyarınca 4/l-(a) bendi kapsamında sigortalı sayılan ve 4/l-(b) bendi kapsamındaki sigortalılıkları da devam eden hak sahibi çocukların aylıkları kesilecektir.