EN
TR
Uluslararası Hava Taşımalarına İlişkin Bazı Kuralların Birleştirilmesi Hakkındaki Sözleşme’yi değiştiren ve 8/5/1991 tarihli, 3736 sayılı Kanunla onaylanması uygun ilişik “Guatemala City Protokolü (1971)”, “3 sayılı Montreal Ek Protokolü bulunan “4 sayılı Montreal Protokolü (1975)”nün onaylanması; Dışişleri Bakanlığı’ın 2/2/1993 tarihli ve UKDHI/113-591 sayılı yazısı üzerine, 31/5/1963 tarihli ve 244 sayılı Kanunun 3 üncü maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 15/2/1993 tarihinde kararlaştırılmıştır.
4 SAYILI MONTREAL PROTOKOLÜ (1975)
28 Eylül 1955’te Lahey’de Yapılan Protokelle Tadil Edilen 12 Ekim 1929’de Varşova’da İmzalanan Uluslararası Hava Taşımalarına İlişkin Bazı Kuralların Birleştirilmesi Hakkındaki Sözleşmeyi Değiştiren 4 Sayılı Protokol
23 EYLÜL 1975’TE MONTREAL’DE İMZALANMIŞTIR
AŞAĞIDA İMZASI BULUNAN HÜKÜMETLER
28 Eylül 1955’te Lahey’de yapılan Protokelle tadil edilen 12 ekim 1929’da Varşova’da imzalanan uluslararası hava taşımalarına ilişkin bazı kuralların birleştirilmesi hakkındaki Sözleşmeyi değiştirmeye istekli olunmasına dikkate alarak,
Aşağıdaki gibi ANLAŞMIŞLARDIR:
FASIL I
SÖZLEŞMEDEKİ DEĞİŞİKLİKLER
Bu fasıli ile tadil edilen Sözleşme hükümleri, 1955’te Lahey’de değiştirilen Varşova Sözleşmesi hükümleridir.
Sözleşmenin 2. maddesinde -
2. paragraf çıkartılacak ve yerine aşağıdaki konulacaktır.
“2. Posta maddelerinin taşınmasında, taşıyıcı, taşıyıcı ile Posta İdareleri arasındaki ilişkilerde uygulanabilir kurallara göre, sadece ilgili Posta, idaresine karşı sorumlu olacaktır.
3. Bu maddenin 2. paragrafında belirtilenler dışında, bu Sözleşmenin hükümleri posta maddeleri taşımasına uygulanmayacaktır.
Sözleşmenin II. Faslında-
Bölüm III (5. maddeden 16. maddeye kadar) çıkartılacak ve yerine aşağıdaki konulacaktır.
“Bölüm III
Yüke İlişkin Belgeleme
MADDE 5
1. Yük taşıması ile ilgili olarak bir hava yük senedi verilecektir.
2. Yapılacak taşımaya ilişkin bilgilerin kaydını ihtiva eden her türlü diğer vasıta göndericinin rızası ile hava yük senendi yerine ikame olunabilir. bu gibi diğer vasıtalar kullanıldığı takdirde, gönderilen malın teşhisinde izin veren bir alındı verir ve bu gibi diğer vasıtalarla kaydedilmiş bilgilere girişini sağlar.
3. Yukarıda 2. paragrafta belirtilen taşımaya ilişkin bilgilerin kaydını ihtiva eden diğer vasıtaları transit ve varış noktalarında kullanmanın imkansızlığı taşıyıcıya taşıma için yükün kabulünü red hakkını vermez.
MADDE 6
1. Hava yük senedi gönderici tarafından üç asıl nüsha olarak düzenlenecektir.
2. Birinci nüsha üzerine “taşıyıcı için” yazılacak, gönderici tarafından imzalanacaktır. İkinci nüsha üzerine “alıcı için” yazılacak, gönderici ve taşıyıcı tarafından imzalanacaktır. Üçüncü nüsha taşıyıcı tarafından imzalanacak, yük kabul edildikten sonra göndericiye verilecektir.
3. Taşıyıcının ve göndericinin imzaları matbu olarak yazılabilir veya damga şeklinde basılabilir.
4. Göndericinin isteği üzerine hava yük senedini taşıyıcı düzenlenmişse, aksi isbat edilmedikçe, bunu gönderici adına yapmış olduğu kabul edilecektir.
MADDE 7
Birden fazla paket olması halinde:
a) Yükün taşıyıcısı göndericiden ayrı hava yük senetleri düzenlemesini isteme hakkına sahiptir:
b) 5. maddenin 2. paragrafında öngörülen diğer vasıtaların kullanıldığı hallerde gönderici taşıyıcıdan ayrı alındılar düzenlemesini isteme hakkına sahiptir.
MADDE 8
Hava yük senedi ve yük alındısı aşağıdakileri içerecektir:
a) Hareket ve varış yerlerini gösteren bir bilgi:
b) Bir veya birden fazla kararlaştırılmış duraklama yeri başka bir Devletin ülkesinde olmak üzere, hareket ve varış yerleri ile bir tek Yüksek sözleşen Taraf ülkesi içinde ise, bu duraklama yerlerinden en az birini gösteren bir bilgi;
c) Göndericinin ağırlığına ilişkin bilgi.
MADDE 9
5. maddeden 8. maddeye kadar olan madde hükümlerine uyulmaması taşıma anlaşmasının varlığını ve geçerliliğini etkilemeyecek, sorumluluğun sınırlandırılmasına ilişkin olanlar dahil, taşıma anlaşması aynı ölçüde Sözleşme kurallarına bağlı olacaktır.
MADDE 10
1. Gönderici, kendisi tarafından veya onun adına, yük ile ilgili olarak hava yük senedine dercedilen veya onun tarafından veya onun adına yük alındısına veya 5. maddenin 2. paragrafında öngörülen diğer vasıtalarla kaydedilmiş verilere girilmesi için taşıyıcıya beyan ve temin edilen husus ve bildirimlerin doğruluğundan sorumludur
2. Gönderici, kendisi tarafından veya onun adına beyan ve temin edilen husus ve bildirimlerin usulüne uygun, doğru veya tamam olmayışı nedeniyle, taşıyıcının kendisinin veya taşıyıcının sorumlu olduğu tüm diğer kişilerin uğrayacağı bütün zararları yüklenecektir.
3. Bu maddenin 1. ve 2. paragraf hükümleri saklı kalmak kaydıyle, yük alındısına veya 5. maddenin 2. paragrafında belirtilen diğer vasıtalarla kaydedilmiş verilere, taşıyıcı tarafından veya onun adına girilen hususların ve bildirimlerin usulüne uygun, doğru, veya tamam olmayışı nedeniyle, göndericinin kendisinin veya göndericinin sorumlu olduğu tüm diğer kişilerin uğrayacağı bütün zararları taşıyıcı yüklenecektir.
MADDE 11
1. Hava yük senedi veya yük alındısı, taşıma anlaşmasının akdedildiğine, yükün teslim alındığına ve orada belirtilen taşıma şartlarına, aksi sabit oluncaya kadar, geçerli delil teşkil edecektir.
2. Hava yük senedindeki veya yük alındısındaki bildirimlerden, yükün ağırlığı, boyutları ve ambalaj şekli ile paket adedine ilişkin olanlar, bu hususların doğruluğu hakkında aksi sabit oluncaya kadar geçerli delil teşkil edecektir; miktar, hacim ve yükün durumuna ilişkin bildirimler ise, sadece bunların taşıyıcı tarafından göndericinin önünde kontrol edildiği ve hava yük senedine kaydedildiği ölçüde veya eğer bu bildirimler yükün dış görünüşteki durumuna ilişkin ise, taşıyıcı aleyhine delil teşkil edecektir.
MADDE 12
1. Gönderici taşıma anlaşmasından doğan bütün yükümlülüklerini yerine getirmek şartıyla, yükü hareket veya varış alanlarında geri almak veya yol üzerindeki herhangi bir iniş yerinde bıraktırmak veya varış yerinde ya da yol üzerindeki bir yerde başlangıçta belirlenen alıcıdan başka birine teslimi istemek veya hareket alanına geri döndürmeyi talep etmek suretiyle, yük üzerinde, tasarruf hakkına sahip olacaktır. Ancak bu tasarruf hakkını, taşıyıcı veya diğer göndericileri zarara sokacak şekilde kullanamaz ve bu hakkını kullanmasından doğan bütün masrafları ödemek zorundadır.
2 Göndericinin emirlerini yerine getirmek olanağı, yoksa, taşıyıcı bu durumu kendisine derhal bildirmek zorundadır.
3. Hava yük senedi veya yük alındısının kendisine verilmiş olan nüshasının ibrazını istemeksizin yük üzerindeki tasarruf hakkına ilişkin göndericinin emirlerine taşıyıcı uyarsa, hava yük senedinin veya yük alındısını bu nüshasını hukuka uygun olarak elinde bulunduran kişinin bu yüzden uğrayabileceği herhangi bir zarardan, göndericiye rücu hakkı saklı kalmak üzere taşıyıcı sorumlu olacaktır.
4. “Göndericiye tanınmış olan hak 13. maddeye göre alıcının hakkının başladığı anda ortadan kalkacaktır. Bununla birlikte, alıcı yükü kabul etmeyi reddederse veya kendisiyle haberleşilemezse, gönderici tasarruf hakkını yeniden kazanacaktır.
MADDE 13
1. Göndericinin 12. maddedeki hakkını kullanması hali dışında, alıcı yükün varış yerine ulaştığı andan itibaren, doğmuş alacakları ödemesi ve taşıma şartlarını yerine getirmesi şartıyla, taşıyıcıdan yükü kendisine teslim etmesini istemeye yetkili olacaktır.
2. Aksi karalaştırılmadıkça, yük gelir gelmez alıcıya bildirmek taşıyıcının görevi olacaktır.
3. Taşıyıcı yükün kaybolduğunu kabul ederse veya yük varması gereken tarihten itibaren yedinci günün bitiminde varmamış olursa, alıcı taşıyıcıya karşı taşıma anlaşmasından doğan haklarını kullanma hakkına sahip olacaktır.
MADDE 14
Gönderici ve alıcı, taşıma anlaşması ile konan yükümlülüklerini yerine getirmek şartıyla, kendilerinin veya başkalarının menfaatlerine hareket ettiklerine bakılmaksızın, 12 ve 13. maddelerde verilen bütün hakları, her biri kendi adına kullanabilir.
MADDE 15
1. 12., 13 ve 14. maddeler, ne gönderici ile atıcının birbirleriyle olan ilişkilerini, ne de gönderici veya alıcıdan intikal eden hakların sahibi üçüncü kişilerin karşılıklı ilişkililerini etkilemez.
2. 12., 13. ve 14. maddelerin hükümleri ancak hava yük senedine veya yük alındısına açı hüküm konularak değiştirilebilir.
MADDE 16
1. Gönderici, yükün alıcıya tesliminden önce, gümrük, giriş vergisi veya polis formalitelerinin yerine getirilmesi için gerekli tüm bilgi ve belgeleri vermek zorundadır. Gönderici bu bilgi ve belgelerin yokluğundan, yetersizliğinden veya usulüne uygun olmamasından doğan zararların, taşıyıcının veya adamlarının kusuru dışına, taşıyıcıya karşı sorumludur.
2. Taşıyıcının bu bilgi ve belgelerin doğruluğunu veya yeterliliğini araştırma yükümlülüğü yoktur.”
Sözleşmenin 18. maddesi çıkartılacak ve yerine aşağıdaki konulacaktır:
“MADDE 18
1. Zarara sebep olan olay hava taşıması esnasında meydana gelmiş ise, taşıyıcı, kayıtlı bagajı tahribi, kaybı veya hasara uğraması halinde doğan zararlardan sorumludur.
2. Zarara sebep olan olayın sadece hava taşıması esnasında meydana gelmiş olması şartıyla, taşıyıcı, yükün tahrip, kayıp veya hasara uğraması halinde doğan zararlardan sorumludur.
3. Bununla beraber, taşıyıcı, sadece aşağıdaki hallerden birinin veya birkaçının, yünü, tahrip, kayıp ve hasarına neden olduğunu ispat ederse, sorumlu olmayacaktır:
a) Yükün tabiatından veya ayıbından;
b) Taşıyıcı veya onun adamları dışındaki bir şahıs tarafından yükün hatalı paketlenmesinden;
c) Bir savaş hali veya bir silahlı çatışma halinden;
d) Yükün giriş, çıkış ve transit geçişi ile ilgili kamu otoritesinin tamamlanmış bir fiilinden
4. Önceki paragraflardaki anlamıyla, hava taşıması, bagaj veya, yükün bir hava alanında veya bir hava aracında veya hava alanı dışına iniş yapılması halinde herhangi bir yerde, taşıyıcının koruması altında bulunduğu süreyi kapsar.
5. Hava taşıması süresi, kara deniz veya nehir yoluyla, bir hava alanı dışında yapılan herhangi bir taşımayı içermeyecektir. bununla birlikte, böyle bir taşıma hava taşıması için yapılan bir anlaşmanın gereği olarak yükleme, teslim veya aktarma amacıyla yapılmışsa, herhangi bir zararın, aksi ispatlanmadıkça, hava taşıması esnasında meydana gelmiş bir olayın sonucu olduğu kabul edilecektir.”
Sözleşmenin 20. maddesi çıkartılacak ve yearine aşağıdaki konulacaktır:
“MADDE 20
Yolcu ve bagaj taşımasında ve yük taşımasındaki gecikme nedeni ile zarar meydana gelmesi halinde, taşıyıcı, kendisinin ve adamlarının zararı önlemek için gerekli bütün tedbirleri almış olduklarını veya bu tedbirleri alma olanağı bulunmadığını ispatlarsa, sorumlu olmayacaktır.”
Sözleşmenin 21 maddesi çıkartılacak ve yerine aşağıdaki konulacaktır:
“MADDE 21
1. Yolcu veya bagaj taşımasında, zarar gören kişinin kusuruyla zarara neden olduğunu veya iştirak ettiğini taşıyıcı ispat ettiği takdirde, mahkeme kendi kanunu hükümleri uyarınca taşıyıcının sorumluluğunu azaltabilir veya kaldırabilir.
2. Yük taşımasında, tazminat talep eden kişinin veya ondan hakkı elde edenin kendi kusuruyla zarara neden olduğunu veya iştirak ettiğini taşıyıcı ispat ettiği takdirde, böyle bir kusurla zarara neden olunduğu veya iştirak edildiği ölçüde, taşıyıcı, tazminat talep eden tkişiye karşı kısmen veya tamanen sorumluluktan kurtulur.”
Sözleşmenin 22. maddesinde-
a) 2 a) paragrafındaki “ ve yük” kelimeleri çıkartılacaktır.
b) 2 a) paragrafından sonra aşağıdaki paragraf konulacaktır.
b) Yük taşımasında, paket taşıyıcıya verilirken, gönderici varış yerinde teslimineki menfaatine ilişkin özel bir bildirimde bulunmadıkça ve gerekiyorsa ek bir meslağ ödemedikçe taşıyıcının sorumluluğu kilogram başına 17 Özel Çekme Hakkı (SDR) ile sınırlandırılmıştır. Özel bildirimde bulunulması halinde, taşıyıcı bilirilen meblağın göndericinin varış yerinde teslim anındaki meblağın menfaatinden büyük olduğunu ispat etmedikçe, bildirimi yapılan meblağa kadar ödeme yapmakla sorumludur.”
c) 2 b) paragrafı 2 c) paragrafı olarak adlandırılacaktır.
d) 5. paragraftan sonra aşağıdaki paragraf konulacaktır:
“6. Bu maddede Özel Çekme Hakkı olarak belirtilen meblağların Uluslararası Para Fonu tarafından tanımlanmış olan Özel Çekme Hakkı olduğu kabul edilecektir. Bu meblağların milli paralara çevrilmesi, dava halinde, karar tarihindeki Özel Çekme Hakkının bu paralar karşısındaki değerine göre yapılacaktır. Uluslararası Para Fonuna üye olan Yüksek sözleşen Tarafın Özel Çekme Hakkı karşılığı milli parasının değeri, Uluslaraası Para Fonunun karar tarihinde kendi fiil ve muameleleri için uyguladığı değerlendirme metoduna göre hesaplanacaktır. Uluslararası Para Fonuna üye olmayan Yüksek Sözleyen Tarafın Özel Çekme Hakkı hesabıyla milli parasının değeri, o Yüksek Sözleşen Tarafca kararlaştırılan şekilde yapılacaktır.
Bununla birlikte, uluslararası Para Fonu üyesi olmayan ve kanunları 22. maddenin. 2 b) paragrafı hükümlerinin uygulanmasına izin vermeyen Devletler, onay veya katılma zamanında veya ondan sonraki herhangi bir zamanda ülkelerindeki davalarda taşıyıcının sorumluluk sınırlamasını kilogram başına ikiyüzelli para birimi olarak tesbit ettiklerini beyan edebilir. Bu para birimi binde dokuzyüz ayarında altmışbeşbuçuk miligram altına tekabül eder. Bu meblağlar ilgili milli paraya yuvarlak rakamlar halinde çevrilebilir. Bu meblağların milli paraya çevrilmesi ilgili Devletin kanunlarına göre yapılacaktır.”
Sözleşmenin 24. maddesi çıkartılacak ve yerine aşağıaki konulacaktır:
“MADDE 24
1. Yolcu ve bagaj taşımasında, dayanağı ne olursa olsun, bir tazminat davası, hangi kişilerin dava açma hakkına sahip oldukları ve bu kişilerin her birinin diğerlerin karşı haklarının belirlenmesi sorununu etkilemeksizin, ancak bu Sözleşmede öngörülen şartlara ve sınırlamalara bağlı olrak açılabilir.
2. Yük taşımasında, dayanağı ne olursa olsun, bir tazminat davası, ister bu Sözleşmeden veya bir anlaşma veya haksız fiilden veya diğer herhangi bir sebepten doğsun, hangi kişilerin fiilden veya diğer herhangi bir sebepten doğsun, hangi kişilerin dava açma hakkına sahip oldukları ve bunların her birinin diğerlerin karşı haklarının belirlenmesi sorununu etkilemeksizin, ancak bu Sözleşmede öngörülen şartlara ve sorumluluk sınırlamalarını bağlı olarak açılabilir. Bu sorumluluk sınırlamaları azami sınırı oluşturur ve sorumluluğun kaynağı ne olursa olsun aşılamaz.”
Sözleşmenin 25. maddesi çıkartılacak ve yerine aşağıdaki konulacaktır.
“MADDE 25
Yolcu ve bagaj taşımasına, taşıyıcının veya adamlarının zarar verme kastıyla veya zararın doğması ihtimali olduğunu bilerek pervasızca yaptıkları bir hareket veya ihmal sonucunda zararın doğduğu ispat edilirse, 22. maddede belirtilen sorumuluk sınırlamaları uygulamayacaktır; ancak taşıyıcının adamının böyle bir hareketi veya ihmali halinde onun kendi görevi çerçevesi içinde hareket ettiğinin de ispatı gerekir.”
Sözleşmenin 25 A maddesinde -
3. paragraf çıkartılacak ve yerine aşağıdaki konulacaktır:
“ 3. Yolcu ve bagaj taşımasında, taşıyıcının veya adamlarının zarar verme kasdıyla veya zararın doğması ihtimali olduğunu bilerek pervasızca yaptıkları bir hareket veya ihmal sonucunda zararın doğduğu ispat edilirse, bu maddenin 1. ve 2. paragraflarınaki hükümler uygulanmayacaktır.”
Sözleşmenin 30. maddesinden sonra aşağıdaki madde konulacaktır:
“MADDE 30A
Bu Sözleşme hiç bir şekilde, Sözleşme hükümleri uyarınca sorumlu tutulan kişinin diğer herhangi bir kişiye karşı rücu hakkını haleldar etmeyecektir.”
Sözleşmenin 33. maddesi çıkartılacak ve yerine aşağıdaki konulacaktır:
“MADDE 33
5. maddenin 3. paragrafı hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla, işbu Sözleşmenin hiç bir hükmü taşıyıcının bir taşıma anlaşması akdetmeyi reddetmesini veya Sözleşmenin hükümlerine ters düşmeyen kurallar koymasını engellemeyecektir.”
Sözleşmenin 34. maddesi çıkartılacak ve yerine aşağıdaki konulacaktır.
“MADDE 34
Taşıma belgelerine ilişkin 3’ten 8’e kadar (dahil) maddelerin hükümleri, bir havacılık işletmesinin normal faaliyetleri kapsamı dışındaki olağanüstü şartlarda yapılan taşımaya uygulanmayacaktır.”
FASIL II
SÖZLEŞMENİN DEĞİŞTİRİLMİŞ ŞEKLİNİN UYGULAMA ALANI
Hareket ve varış yerlerinin bu Protokole taraf iki Devlet ülkesinde veya eğer başka bir Devlet ülkesinde kararlaştırılmış duraklama yeri varsa, bu Protokole taraf bir tek Devletin Ülkesinde bulunduğu hallerde, Sözleşmenin 1. maddesinde tanımlanan uluslararası taşımaya, 1955’te Lahey’de ve bu Protokolle değiştirilen Varşova Sözleşmesi uygulanacaktır.
FASIL III
SON HÜKÜMLER
Bu Protokolün Tarafları arasında, 1955’te Lahey’de ve bu Protokolle değiştirilen Varşova Sözleşmesi birlikte tek bir metin olarak sayılacak ve yorumlanacak ve 1955’te Lahey’de ve 1975 4 sayılı Montreal Protokolü ile değiştirilen Varşova Sözleşmesi olarak anılacaktır.
Bu Protokol, XVIII. madde hükümlerine göre yürürlüğe gireceği tarihe kadar, herhangi bir Devletin imzasına açık tutulacaktır.
1. Bu Protkol imzalayan Devletlerin onayına bağlı olacaktır.
2. Varşova Sözleşmesine veya 1955’te Lahey’de değiştirilen Varşova Sözleşmesine taraf olmayan herhangi bir Devlet tarafından bu Protokolün onaylanması, 1955 ahey ve 1975 4 Sayılı Montreal Protokolü ile değiştirilen Varşova Sözleşmesine katılması anlamını taşır.
3. Onay belgeleri Polonya Halk Cumhuriyeti Hükümetine tevdi edilecektir.
1. Bu Protokolü imzalayan otuz Devlet onay belgelerini tevdi ettiklerinde otuzuncu onay belgesiin tevdiinden sonaki doksanınca günde bunlar arasında yürürlüe girecektir. Bundan sonra onaylanan her Devlet için onay belgesinin tevdiinden sonraki doksanıncı gündü yürürlüğe girecektir.
2. Bu Protokol yürürlüğe girer girmez, Polonya Halk Cumhuriyeti Hükümüti tarafından Birleşmiş Milletlere tescil ettirilecektir.
1. Bu Protokol, yürürlüğe girmesinden sonra imzalamamış olan herhangi bir Devletin katılımına açık tutulacaktır.
2. Varşova Sözleşmesine taraf olmayan herhangi bir Devletin veya 1955’te Lahey’de değiştirilen Varşova sözleşmesine taraf olmayan herhangi Bbir Devletin bu Protokole katılması, 1955 Lahey ve 1975 4 Sayılı Montreal Protokolü ile değiştirilen Varşova Sözleşmesine katılması anlamını taşır.
3. Katılma belgeleri Polona Halk Cumhuriyeti Hükümetine tevdi edilecek ve tevdiinden sonraki doksanınca günde sonuç doğuracaktır.
1. Bu Protokolün Taraflarından herhangi biri, Polonya Halk Cumhuriyeti Hükümetine bildirimde bulunmak sureti ile bu Protokolden çekilebilir.
2. Çekilme, çekilme bildiriminin Polonya Halk Cumhuriyeti Hükümeti tarafından alındığı tarihten itibaren altı ay sonra sonuç doğuracaktır.
3. Bu Protokole Taraf olanlar arasında, bunlardan herhangi birinin Varşova Sözleşmesinin 39. maddesine göre Lahey Protokolünden çekilmesi, herhangi bir şekilde 1955 Lahey ve 1975 4 Sayılı Montreal Protokolü ile değiştirilen Varşova Sözleşmesinden çekilmesi anlmına gelmeyecektir.
1. Bu Protokole sadece aşağıdaki ihtirazi kayıtlar konulabilir;
a) Bir Devlet her zaman Polonya Halk Cumhuriyeti Hükümetine bildirimde bulunmak sureti ile, 1955’te Lahey’de ve 1975 4 Sayılı Montreal Protokolü ile değiştirilen Varşova Sözleşmesinin, tüm kapasitesi o ülkenin askeri makamları tarafından veya bu makamlar için yapılan yolcu, bagaj ve yük taşımasına uygulanmayacağını beyan edebilir.
b) Herhangi bir Devlet 1975 3 Sayılı Montreal Protokolünü onaylama veya bu Protokole katılma anında veya daha sonra yolcu ve bagaj taşıması ile ilgili olduğu ölçüde, 1955 Lahey ve 1975 4 Sayılı Montreal Protokolü ile değiştirilen Varşova Sözleşmesi hükümleri ile bağlı olmadığını beyan edebilir. Bu beyan, Polonya Halk Cumhuriyeti Hükümeti tarafından alınmasından sonraki doksanıncı günde sonuç doğuracaktır.
2. Öncesi paragraf uyarınca ihtirazi kayıt koyan herhangi bir Devlet Polonya Halk Cumhuriyeti Hükümetine bildirimde bulunmak sureti ile her zaman ihtirazi kaydını geri alabilir.
Polonya Halk Cumhuriyeti Hükümeti, her bir imza tarihini, her onay veya katılma belgesinin tevdii tarihini ve bu Protokolün yürürlüğe girme tarihini ve diğer gerekli bilgileri Varşova Sözleşmesine veya değiştirilen Varşova Sözleşmesine taraf tüm Devletlere, mevcut Protokolü imzalayan veya katılan tüm Devletlere ve Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatına derhal bildirecektir.
Bu Protokol ile birlikte 18 Eylül 1961’de Guadalajara’da imzalanan, Varşova Sözleşmesine Ek Sözleşen Taşıyıcı Dışında Başkası Tarafından icra Edilen Uluslararası Hava Taşımalarına İlişkin Bazı Kuralların birleştirilmesine Dair Sözleşmeye (Bundan böyle Guadalajara Sözleşmesi olarak adlandırılacaktır) taraf olanlar arasında, Guadalajara sözleşmesinin 1. maddesinin b) paragrafında belirtilen anlaşma gereği yapılan taşımanın bu Protokolle yönetildiği hallerde, Guaalajara Sözleşmesinde yer alan “Varşova Sözleşmesi”ne ilişkin herhangi bir atıf, 1955 Lahey’e ve 1975 4 Sayılı Montreal Protokolü ile değiştirilen Varşova Sözleşmesine yapılmış atıf sayılacaktır.
İki veya daha fazla Devlet bir taraftan bu Protokole diğer taraftan 1971 Guatemala City Protokolüne veya 1975 3 Sayılı Montreal Ek Protokolüne taraf iseler aralarında aşağıdaki hükümler uygulanacaktır:
a) Yük ve Posta gönderilerine ilişkin olarak bu Protokol ile tesis olunan sistemden doğan hükümler, 1971 Guatemala City Protokolü veya 1975 3 Sayılı Montreal Ek Protokolü ile tesis olunan sistemden doğan hükümlerin üzerinde olacaktır.
b) Yolcu ve bagaja ilişkin olarak 1971 Guatemala City Protokolü veya 1975 3 Sayılı Montreal Ek Protokolü ile tesis olunan sistemden doğan hükümler, bu Protokol ile tesis olunan sistemden doğan hükümlerin üzerinde olacaktır.
Bu Protokol 1 Ocak 1976 tarihine kadar Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı merkezinde, daha sonra XVIII. maddeye göre yürürlüğe girene kadar Polonya Halk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığında imzaya açık tutulacaktır. Uluslaraası Sivil Havacılık Teşkilatı, Protokol Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı merkezinde imzaya açık tutulduğu süre içinde, her bir imza ve tarihini derhal Polonya Halk Cumhuriyeti Hükümetine bildirecektir.
Yukarıdakileri tasdiken usulüne uygun olarak yetkilendirilmiş temsilcileri bu Protokokolü imza etmişlerdir.
Bindokuzyüzyetmişbeş yılının Eylül ayının yirmibeşinci gününde Montreal’de dört metinde aynı derecede geçerli olmak üzere Fransızca, İngilizce, İspanyolca ve Ruşça dillerinde yapılmıştır. Herhangi bir uyumsuzluk halinde, 12 ekim 1929 tarihli Varşova Sözleşmesinin kaleme alındığı dil olan Fransızca metin üstün tutulacaktır.