EN
TR
Ekli “Yabancı Sermaye Çerçeve Kararı"nın yürürlüğe konulması; Devlet Bakanlığı’nın 6/6/1995 tarihli ve 23263 sayılı yazısı üzerine, Bakanlar Kurulu’nca 7/6/1995 tarihinde kararlaştırılmıştır.
Yabancı Sermaye Çerçeve Kararı
Amaç
Bu Kararın amacı 6224 sayılı Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu, 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ve 4059 sayılı Hazine Müsteşarlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun kapsamında Türkiye’ye gelecek sermayenin teşvikine ilişkin esasları tesbit etmektir.
Tanımlar
Bu Kararın uygulanmasında;
a) Müsteşarlık: Hazine Müsteşarlığı’nın,
b) Yurt dışında yerleşik kişi ve kuruluşlar: Yabancı ülkelerin vatandaşlığını haiz olan gerçek kişiler ile yabancı ülkelerde, bu ülkelerin kanunlarına göre teşekkül etmiş tüzel kişileri,
c) Yabancı Sermaye:
- Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca alım satımı yapılan konvertibl döviz ve efektif cinsinden nakdi sermayeyi,
- Bu Kararın 5 inci maddesinde belirtilen değerleri,
- Makina, teçhizat, alet ve bu mahiyetteki mallar, makina aksamı ve malzeme ile Müsteşarlığın kabul ettiği sair lüzumlu malları,
- Yurt dışında yerleşik kişi ve kuruluşların, kambiyo mevzuatı çerçevesinde doğan her türlü mevcut ve alacaklarından, Müsteşarlığın sermaye payı olarak kabul edeceği meblağları,
- Patent ve ticari marka gibi fikri haklardan Müsteşarlıkça kabul edilenleri,
ifade eder.
Genel esaslar
Yabancı sermaye ile ilgili izinler aşağıdaki esaslar dahilinde verilir.
a) Yurt dışında yerleşik kişi ve kuruluşların Türkiye’de yatırım yapmak ve/veya ticari faaliyette bulunmak amacıyla şirket kurma, ortaklığa katılma, şube ve irtibat bürosu açma müracaatları, Müsteşarlık tarafından yürürlükteki mevzuat çerçevesinde incelenerek neticelendirilir.
b) Mevcut yabancı sermayeli şirketlerin; yeni yatırım, kapasite artışı, tasfiye ve birleşme, iştirak izinleri ve iştirak nispeti değişiklikleri ile mevzuatlarında belirtilen süre, miktar ihracat taahhüdü, faaliyet alanı, değer, hisse nispeti gibi hususlara ilişkin değişiklikleri yapmaya Müsteşarlık yetkilidir.
c) Şirket kuruluşu, ortaklığa katılma ve şube açma durumlarında, yurt dışında yerleşik her bir kişi veya kuruluşun asgari 50.000,- ABD Doları tutarında yabancı sermaye getirmeleri gerekmektedir. Yabancı ortak sayısının birden fazla olması halinde, getirilen toplam yabancı sermaye içinde yabancı ortakların katılım payları serbestçe belirlenir.
d) Sermaye artışı, yabancı ortak katılım payının değişmediği durumlarda, kuruluşlarca serbestçe yapılır ve sermaye artışını müteakip Müsteşarlığa müracaat edilerek tescil ettirilir.
e) Yurt dışında yerleşik kişi ve kuruluşların Türkiye’deki mevcut şirketlere ait hisseleri alış ve satışları Müsteşarlıkça belirlenecek esaslara uygun olmak kaydıyla serbestçe yapılır.
f) Yurt dışında yerleşik kişi ve kuruluşlara ait nama yazılı hisse senetlerine veya muvakkat makbuzlara Müsteşarlıkça transfer garanti şerhi verilir.
g) Türkiye’deki kamu ve özel sektör kuruluşlarının yurt dışında yerleşik kişi ve kuruluşlarla yapacakları lisans, know-how, teknik yardım, yönetim ve franchise anlaşmaları Müsteşarlıkça tescil edilmeleri halinde yürürlüğe girer. Süresi sona eren ve uzatılmayan anlaşmalar, keyfiyetin Müsteşarlığa bildirilmesini müteakip terkin edilir.
h) Yabancı sermayeli kuruluşların, Kambiyo Mevzuatı çerçevesinde her çeşit dış kredi temin etmeleri serbesttir.
Yabancı Personel Çalıştırma
Özel sektör kuruluşlarının yabancı personel çalıştırma müracaatları, yürürlükteki mevzuat ve Müsteşarlıkça belirlenecek esaslar çerçevesinde incelenerek neticelendirilir.
Transferler
Yabancı sermayeli kuruluşlarda, yabana gerçek ve tüzel kişilerin hissesine tekabül eden net kâr, temettü, satış, tasfiye ve tazminat bedelleri ile lisans, know-how, teknik yardım, yönetim ve franchise anlaşmaları karşılığında ödenecek meblağların, dış kredi anapara ve faiz ödemelerinin transferi veya transfer edilebilir bu değerlerin bu Karar çerçevesinde yatırımda kullanılması serbesttir. Transferler, işlemin yapıldığı tarihte geçerli olan döviz kuru üzerinden bankalarca gerçekleştirilir.
Yabancı Ortak Payının Döviz Tevdiat Hesabında Tutulması
Şirket kuruluşu, sermaye artışı veya hisse alım bedeli olarak yurt dışından getirildiği tevsik edilen dövizler (efektif dahil), talep edilmesi halinde Türk Lirasına çevrilmeden bankalarda şirket veya hisse devri yapan ortak adına açılacak döviz tevdiat hesabında serbestçe tutulabilir ve yabana ortak payına mahsuben bloke edilebilir. Ancak yabana ortak payı olarak getirilen dövizlerin Türk Lirası karşılığı şirket sermayesi olarak tescil edilirken blokaj mektubunun düzenlendiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası alış kuru uygulanır.
Eşitlik tikesi
6224 sayılı Kanun kapsamında gerekli izinler alınmak suretiyle, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulan ve Türk Ticaret Siciline tescil edilen şirketler ve şubeler, Türk şirketi ve şubesidirler.
Yetkili Merci
Bu Karar kapsamında Türkiye’ye sermaye getirilmesi ile ilgili promosyon, izin, tescil, yatırım teşvik araçlarından yararlandırma, verilen izin belgelerini ve tescilleri iptal etme ve bu Kararda belirtilen diğer tüm işlemleri Yabana Sermaye Genel Müdürlüğü yürütür.
Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü ayrıca, ileri teknoloji ve yüksek maddi kaynak gerektiren ve ilgili mevzuatla yatırım ve hizmetlerin kısmen veya tamamen yerli ve/veya yabancı şirketler vasıtasıyla yap-işlet-devret modeli ile gerçekleştirilmesi için gerekli organizasyon ve koordinasyonu yapar.
Çeşitli Hükümler
Müsteşarlıkça, verilen izin belgelerinin iptali halinde, Türk Ticaret Kanunu ’nun 274 üncü maddesi gereğince işlem yapılmasını teminen Sanayi ve Ticaret Bakanlığına bildirimde bulunulur.
2/2/1984 tarihli ve 2976 sayılı Kanuna dayanılarak 8/11/1988 tarih ve 88/13458 sayılı Kararname ile kurulan “Yatırımları ve Döviz Kazandırıcı Hizmetleri Teşvik Fonu"nun bir önceki yıl ödenekleri toplamının yüzde biri Yabancı Sermaye ve Teşvik ve Uygulama Genel Müdürlüklerinin promosyon ye tanıtım giderlerinin (demirbaş alımları dahil) finansmanında kullanılır. Uygulama ile ilgili esaslar Müsteşarlığın bağlı olduğu Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
7/8/1989 tarihli ve 89/14391 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar’ın 15 inci maddesinin (f) fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.
Müsteşarlık, gerekli gördüğü hallerde, bu Karara göre Türkiye’de faaliyette bulunan kuruluşlardan faaliyetleri ile ilgili bilgi ve belgeleri isteyebilir.
Bu Kararın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Müsteşarlığın bağlı olduğu Bakanlıkça çıkarılacak tebliğlerle düzenlenir.