EN
TR
Ekli “Aklama Suçu İncelemesi Hakkında Yönetmelik, Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik ve Malî Suçlarla Mücadele Koordinasyon Kurulunun Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”in yürürlüğe konulması; Maliye Bakanlığının 24/4/2014 tarihli ve 5726 sayılı yazısı üzerine, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanunun 27 nci maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 9/5/2014 tarihinde kararlaştırılmıştır.
Aklama Suçu İncelemesi Hakkında Yönetmelik, Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelik ve Malî Suçlarla Mücadele Koordinasyon Kurulunun Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
3/7/2007 tarihli ve 2007/12454 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Aklama Suçu İncelemesi Hakkında Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“f) Denetim elemanı: Vergi Müfettişleri, Gümrük ve Ticaret Müfettişleri, Bankalar Yeminli Murakıpları, Hazine Kontrolörleri, Sigorta Denetleme Uzman ve Aktüerleri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve Sermaye Piyasası Kurulu Uzmanlarını,”
Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan “onbeş” ibaresi “yedi” şeklinde değiştirilmiş ve aynı fıkraya aşağıdaki cümleler eklenmiş, üçüncü fıkrasında yer alan “onbeş” ibaresi “, görüşlerinin sorulduğu yazının kendilerine tebliğinden itibaren en geç on” şeklinde değiştirilmiş, üçüncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra dördüncü fıkra olarak eklenmiş ve mevcut dördüncü fıkra beşinci fıkra olarak teselsül ettirilmiş ve mevcut dördüncü fıkranın birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Yedi gün içerisinde göreve başlayamayacak durumda olan denetim elemanı, gerekçeleri ile birlikte durumu bağlı olduğu birimine bu süre içerisinde bildirir. Başkanlığın ayrıca talebine gerek olmaksızın, denetim elemanının bu durumu birimine bildirdiği tarihten itibaren on günlük süre içerisinde yeni denetim elemanı görevlendirilerek Başkanlığa yazılı olarak bildirilir.”
“(4) İlgili denetim birimi, incelemeye başlayan denetim elemanının söz konusu görevi, başka bir denetim elemanına devretmeden tamamlaması konusunda gerekli tedbirleri alır.”
“İnceleme sonuçlanmadan herhangi bir nedenle görevinden ayrılacak olan denetim elemanı, incelemede gelinen aşamaları gösterir bir devir raporu düzenleyerek Başkanlığa gönderir ve yeni denetim elemanı görevlendirilmesi amacıyla bağlı olduğu birimi bilgilendirir.”
Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesinin ikinci fıkrasının ikinci cümlesi ile üçüncü, dördüncü ve altıncı fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
“Devir halinde bu süre incelemenin kapsamı ve gelinen aşama dikkate alınarak Başkanlıkça belirlenir.”
“(3) İkinci fıkrada öngörülen süreler içinde incelemenin sonuçlandırılamaması halinde, yapılan çalışmaları, gelinen aşamayı ve sonuçlandırılamama gerekçelerini içeren bir yazıyla ek süre talep edilebilir. Bu talep Başkanlıkça değerlendirilerek ek süre verilebilir. İnceleme, verilen süre içerisinde tamamlanarak rapora bağlanır. İncelemenin verilen ek süre sonunda bitirilemediği durumlarda, Başkanlık, yeni bir ek süre verebileceği gibi mevcut denetim elemanının yerine yeni denetim elemanı görevlendirilmesini ilgili birimden talep edebilir. Yeni görevlendirilen denetim elemanı Başkanlıkça belirlenen süre içinde incelemeyi tamamlar.
(4) Yürütülmekte olan incelemelerle bağlantı kurularak sonradan incelemeye dâhil edilen konu veya şahıslarla ilgili olarak denetim elemanının gerekçeli talebi üzerine Başkanlık, ilave denetim elemanı görevlendirilmesini talep edebilir veya denetim elemanına ek süre verebilir.”
“(6) İnceleme sırasında, Kanunda belirtilen yükümlülüklerin ihlali ile karşılaşılması ya da terörün finansmanı suçuna ilişkin ciddi şüphe ve emarelere rastlanılması halinde durum incelemenin tamamlanması beklenilmeksizin derhal yazılı olarak Başkanlığa bildirilir.”
“(11) Denetim elemanlarının birlikte çalışmalarını sağlamak üzere, incelemeler sırasında veya Başkanlığa intikal eden bilgiler sonucunda, kişi ya da konu yönünden bağlantılı olduğu sonradan anlaşılan incelemelerin birleştirilmesi hususunda Başkanlık yetkilidir.
(12) Savcılık kaynaklı incelemelerde, incelemenin safahatı hakkında savcılık makamı denetim elemanı tarafından her üç ayda bir yazıyla bilgilendirilir. Söz konusu yazının bir örneği eş zamanlı olarak Başkanlığa da bildirilir.
(13) Başkanlık, verilen süreler içinde görevin tamamlanmaması halinde durumu görevlendirme onayını veren merciye bildirir.”
Aynı Yönetmeliğe 7 nci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 7/A maddesi eklenmiştir.
“Denetim elemanının Başkanlıkta geçici olarak görevlendirilmesi ve çalışma esasları
MADDE 7/A
(1) Başkanlık, aklama suçunun araştırılması ve incelenmesi görevlerini Kanunun ek 1 inci maddesine göre Başkanlık emrinde geçici süreyle görevlendirilen denetim elemanları vasıtasıyla da yerine getirebilir.
(2) Geçici görevli denetim elemanları, görevlendirme süreleri içerisinde Başkanın veya görevlendireceği başkan yardımcısının gözetimi altında ve talimatları doğrultusunda çalışır.
(3) Geçici görevli denetim elemanları Başkanlık Makamından alınan görevlendirme onayı ile görevlendirilir. Başkanlıkça aklama suçunun araştırılması ve incelenmesi kapsamında birden fazla görevlendirme yapılabilir. Görevlendirme onayının tebliği tarihinden itibaren derhal göreve başlanır.
(4) Verilen inceleme görevinin hangi sürede sonuçlandırılacağı Başkanlık tarafından belirlenir. Geçici görevli denetim elemanları bu süre sonunda hazırlayacakları raporu Başkanlığa sunar.
(5) Başkanlık nezdindeki veri tabanı ve erişim sistemleri, Başkanlıkça belirlenen erişim yetkileri çerçevesinde denetim elemanları tarafından kullanılır. Yapılan inceleme ve araştırmalar denetim elemanları tarafından bizzat yürütülür ve sonuçlandırılır.
(6) Geçici görevli denetim elemanlarının çalışma usul ve esaslarına ilişkin bu maddede yer almayan hususlarda bu Yönetmeliğin incelemelerle ilgili diğer hükümleri uygulanır.”
Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“Cumhuriyet savcısının da uygun görmesi halinde inceleme savcılık koordinasyonunda yürütülür.”
Aynı Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1) Denetim elemanları tarafından düzenlenen aklama suçu inceleme raporları, işleme konulmadan önce, Başkanlıkça maddi veya hukuki hata ve eksiklik olup olmadığı yönünden okumaya tabi tutulur. Okuma sonucu tespit edilen hususların Başkanlıkça verilen süre içerisinde giderilmesi amacıyla rapor, incelemeyi yürüten denetim elemanına iade edilir. Raporu düzenleyen denetim elemanının görevinden ayrılmış olması halinde yeni denetim elemanı görevlendirilir ve yeni görevlendirilen denetim elemanı Başkanlıkça verilen süre içerisinde görevini yerine getirir.
(2) Denetim elemanının raporun iade gerekçelerine katılmaması halinde, Başkanın belirleyeceği Başkan yardımcısının başkanlığında incelemeyi yapan denetim elemanının mensup olduğu birim ile Başkanlıkta geçici olarak görevlendirilen denetim elemanları arasından birer denetim elemanının katılımıyla oluşturulacak komisyon nihai kararı verir. Ancak Başkanlık, geçici görevli denetim elemanlarının düzenledikleri raporlara ilişkin olarak oluşturulacak komisyonda görev alacak denetim elemanlarının her ikisini de Başkanlıkta geçici olarak görevlendirilen denetim elemanları arasından belirleyebilir. Komisyon kararı kesindir.”
Aynı Yönetmeliğin 15 inci maddesinin üçüncü fıkrasına “raporların” ibaresinden sonra gelmek üzere “ve el koyma taleplerinin” ibaresi eklenmiş ve aynı maddenin dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(4) Raporların ve elkoyma taleplerinin cumhuriyet savcılıkları nezdinde izlenmesi ve davaların takibi ile ilgili diğer usule ilişkin işlemler 13/12/1983 tarihli ve 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 26/9/2011 tarihli ve 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname gereğince yapılır.”
10/12/2007 tarihli ve 2007/13012 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) ve (h) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“d) Denetim elemanı: Vergi Müfettişleri, Gümrük ve Ticaret Müfettişleri, Bankalar Yeminli Murakıpları, Hazine Kontrolörleri, Sigorta Denetleme Uzman ve Aktüerleri, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve Sermaye Piyasası Kurulu Uzmanlarını,”
“h) Gerçek faydalanıcı: Yükümlü nezdinde işlem gerçekleştiren gerçek kişileri, adına işlem yapılan gerçek kişi, tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran ya da bunlar üzerinde nihai nüfuz sahibi olan gerçek kişi veya kişileri,”
Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 11
“(1) Yurt dışında yerleşik tüzel kişilerin kimlik tespiti; Türkiye’de yerleşik tüzel kişiler için aranan belgelere ilgili ülkede tekabül eden belgelerin Türkiye Cumhuriyeti konsoloslukları tarafından onaylanan veya Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi çerçevesinde bu Sözleşmeye taraf ülke makamı tarafından tasdik şerhi düşülen örnekleri üzerinden yapılır. Ayrıca risk temelli yaklaşım çerçevesinde, kimlik bilgileri gerektiğinde bu belgelerin noter onaylı Türkçe tercümeleri üzerinden teyit edilir.”
Aynı Yönetmeliğin 16 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"MADDE 16
“(1) Daha önce usulüne uygun olarak kimliği tespit edilenlerin sürekli iş ilişkisi kapsamındaki yüz yüze yapılan müteakip işlemlerinde, kimliğe ilişkin bilgiler alınarak bu bilgiler yükümlüde bulunan bilgilerle karşılaştırılır. Karşılaştırma sonrasında ilgili evraka işlemi yaptıran gerçek kişinin ad ve soyadı yazılır ve imza örneği alınır. Alınan bilgilerin doğruluğundan şüpheye düşülmesi halinde bu bilgiler, teyide esas kimlik belgelerinin veya bunların noterce onaylanmış suretlerinin ibrazı sonrası bu belgelerde yer alan bilgilerin yükümlüde bulunan bilgilerle karşılaştırılması suretiyle doğrulanır. Yüz yüze olmayan işlemler yapılmasını mümkün kılan sistemleri kullanarak gerçekleştirilen müteakip işlemlerde ise müşteri kimliğinin doğrulanmasına ve kimlik tespiti kapsamındaki bilgilerin güncel tutulmasına yönelik gerekli tedbirler alınır.”
Aynı Yönetmeliğin 17 nci maddesinin başlığı “Başkası hesabına hareket edenlerde kimlik tespiti” şeklinde ve beşinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve aynı maddenin birinci fıkrasında yer alan “ve işlemin gerçek faydalanıcısının kimliğini” ibaresi ile üçüncü ve dördüncü fıkraları yürürlükten kaldırılmıştır.
“(5) Kişinin başkası hesabına hareket etmediğini beyan etmesine rağmen kendi adına ve fakat başkası hesabına hareket ettiğinden şüphelenilmesi halinde gerçek faydalanıcının tanınmasına yönelik tedbirler uygulanır.”
Aynı Yönetmeliğe 17 nci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 17/A maddesi eklenmiştir.
“Gerçek faydalanıcının tanınması
MADDE 17/A
(1) Yükümlüler tarafından işlemin gerçek faydalanıcısının ortaya çıkarılması için gerekli tedbirler alınır.
(2) Yükümlüler, ticaret siciline kayıtlı tüzel kişilerle sürekli iş ilişkisi tesisinde, gerçek faydalanıcının tespitine yönelik olarak tüzel kişiliğin yüzde yirmibeşi aşan hisseye sahip gerçek kişi ortaklarının kimliğini 6 ncı maddeye göre tespit eder.
(3) Tüzel kişiliğin yüzde yirmibeşi aşan hisseye sahip gerçek kişi ortağının gerçek faydalanıcı olmadığından şüphelenilmesi veya bu oranda hisseye sahip gerçek kişi ortak bulunmaması durumunda, tüzel kişiliği nihai olarak kontrolünde bulunduran gerçek kişi ya da kişilerin ortaya çıkarılması için gerekli tedbirler alınır. Tespit edilen gerçek kişi ya da kişiler gerçek faydalanıcı kabul edilir.
(4) İkinci ve üçüncü fıkralar kapsamında gerçek faydalanıcının tespit edilemediği durumlarda, ticaret sicilinde kayıtlı en üst düzey icra yetkisine sahip gerçek kişi ya da kişiler üst düzey yönetici sıfatıyla gerçek faydalanıcı kabul edilir.
(5) Sürekli iş ilişkisi kapsamında, diğer tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran gerçek kişi ya da kişilerin ortaya çıkarılması için gerekli tedbirler alınır. Gerçek faydalanıcının tespit edilememesi halinde bunlar nezdinde en üst düzeyde icra yetkisine sahip gerçek kişi ya da kişiler üst düzey yönetici sıfatıyla gerçek faydalanıcı kabul edilir.
(6) Bir ila beşinci fıkralar kapsamında tespit edilen gerçek faydalanıcının kimlik bilgileri alınır ve bu bilgilerin teyidi için gerekli tedbirler uygulanır. Bu kapsamda, kimlik bilgilerini içeren noter onaylı imza sirküleri kullanılabilir.
(7) Yükümlüler, ticaret siciline kayıtlı tüzel kişilerle sürekli iş ilişkisi tesisinde ayrıca tüzel kişiliğin yüzde yirmibeşi aşan hisseye sahip tüzel kişi ortaklarının kimliğini 7 nci maddeye göre tespit eder.”
Aynı Yönetmeliğe 26 nci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 26/A maddesi eklenmiştir.
“Sıkılaştırılmış tedbirler
MADDE 26/A
(1) Finansal kuruluşlar, 18 inci, 20 nci ve 25 inci maddeler kapsamındaki işlemler ile risk temelli yaklaşım çerçevesinde tespit edecekleri yüksek riskli durumlarda, tespit edilen riskle orantılı olarak aşağıda belirtilen tedbirlerin bir veya birden fazlasını ya da tamamını uygular.
a) Müşteri hakkında ilave bilgi edinmek ve müşteri ile gerçek faydalanıcının kimlik bilgilerini daha sık güncellemek.
b) İş ilişkisinin mahiyeti hakkında ilave bilgi edinmek.
c) İşleme konu malvarlığının ve müşteriye ait fonların kaynağı hakkında mümkün olduğu ölçüde bilgi edinmek.
ç) İşlemin amacı hakkında bilgi edinmek.
d) İş ilişkisine girilmesini, mevcut iş ilişkisinin sürdürülmesini ya da işlemin gerçekleştirilmesini üst seviyedeki görevlinin onayına bağlamak.
e) Uygulanan kontrollerin sayı ve sıklığını artırmak ve ilave kontrol gerektiren işlem türlerini belirlemek suretiyle iş ilişkisini sıkı gözetim altında tutmak.
f) Sürekli iş ilişkisi tesisinde ilk finansal hareketin, müşterinin tanınmasına ilişkin esasların uygulandığı bir başka finansal kuruluştan yapılmasını zorunlu tutmak.
(2) Bakanlık, bu madde kapsamında dikkate alınacak yüksek riskli durumlar ile yukarıda sayılanlar dışında ayrıca sıkılaştırılmış tedbirler belirlemeye yetkilidir.”
Aynı Yönetmeliğin 28 inci maddesinin beşinci fıkrasında yer alan “bildirimlerin elektronik ortamda gönderilmesine” ibaresi “bildirimlere” şeklinde değiştirilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin 31 inci maddesinin birinci fıkrasına “olarak” ibaresinden sonra gelmek üzere “, istenilen usul, şekil ve sürede gecikmeksizin” ibaresi eklenmiştir.
Aynı Yönetmeliğe 37 nci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki 37/A maddesi eklenmiştir.
“Denetim elemanının Başkanlıkta geçici olarak görevlendirilmesi ve çalışma esasları
MADDE 37/A
(1) Başkanlık, yükümlülük denetimi görevini Kanunun ek 1 inci maddesine göre Başkanlık emrinde geçici süreyle görevlendirilen denetim elemanları vasıtasıyla da yerine getirebilir.
(2) Geçici görevli denetim elemanları, görevlendirme süreleri içerisinde Başkanın veya görevlendireceği başkan yardımcısının gözetimi altında ve talimatları doğrultusunda çalışır.
(3) Geçici görevli denetim elemanları Başkanlık Makamından alınan görevlendirme onayı ile görevlendirilir. Başkanlıkça yükümlülük denetimi kapsamında birden fazla görevlendirme yapılabilir. Görevlendirme onayının tebliği tarihinden itibaren derhal göreve başlanır.
(4) Verilen denetim görevinin hangi sürede sonuçlandırılacağı Başkanlık tarafından belirlenir. Geçici görevli denetim elemanları bu süre sonunda hazırlayacakları raporu Başkanlığa sunar.
(5) Başkanlık nezdindeki veri tabanı ve erişim sistemleri, Başkanlıkça belirlenen erişim yetkileri çerçevesinde denetim elemanları tarafından kullanılır. Yükümlülük denetimleri denetim elemanları tarafından bizzat yürütülür ve sonuçlandırılır.
(6) Geçici görevli denetim elemanlarının çalışma usul ve esaslarına ilişkin bu maddede yer almayan hususlarda bu Yönetmeliğin denetimle ilgili diğer hükümleri uygulanır.”
Aynı Yönetmeliğin 39 uncu maddesinin beşinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(5) Yükümlülük ihlali inceleme raporlarının Cumhuriyet savcılıkları nezdinde izlenmesi ve davaların takibi ile diğer usule ilişkin işlemler 13/12/1983 tarihli ve 178 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 26/9/2011 tarihli ve 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname gereğince yapılır.”
Aynı Yönetmeliğin 43 üncü maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan “Gümrük Müsteşarlığı” ibaresi “Gümrük ve Ticaret Bakanlığı” şeklinde değiştirilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin 45 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Gümrük Müsteşarlığı” ibaresi “Gümrük ve Ticaret Bakanlığı” şeklinde değiştirilmiştir.
26/11/2007 tarihli ve 2007/12879 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Malî Suçlarla Mücadele Koordinasyon Kurulunun Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Koordinasyon Kurulu; Maliye Bakanlığı Müsteşarının başkanlığında, Malî Suçları Araştırma Kurulu Başkanı, Gelir İdaresi Başkanı, Vergi Denetim Kurulu Başkanı, İçişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı, Adalet Bakanlığı Kanunlar Genel Müdürü, Dışişleri Bakanlığı Ekonomik İşler Müdürü, Hazine Kontrolörleri Kurulu Başkanı, Sigorta Denetleme Kurulu Başkanı, Hazine Müsteşarlığı Malî Sektörle İlişkiler ve Kambiyo Genel Müdürü, Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürü, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Rehberlik ve Teftiş Başkanı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürü, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkan Yardımcısı, Sermaye Piyasası Kurulu Başkan Yardımcısı ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkan Yardımcısından oluşur.”
Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Bu Yönetmeliğin 20 nci maddesi hükümlerini Bakanlar Kurulu, diğer hükümlerini Maliye Bakanı yürütür.