Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

5/9/2013 tarihli ve 28756 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Bankaların Özkaynaklarına İlişkin Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi yürürlükten kaldırılmıştır.

Aynı Yönetmeliğin 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (c) ve (f) bentleri ile beşinci fıkrası yürürlükten kaldırılmış, dördüncü fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(4) Birinci fıkranın (e) bendindeki tutarın belirlenmesinde, Kurum tarafından izin verildiği durumlarda izin verilen tutar, aksi durumda banka tarafından genel kurulda dağıtımına karar verileceği öngörülen veya genel kurulda dağıtımına karar verilen temettü tutarı dikkate alınmaz.”

Aynı Yönetmeliğin 7 nci maddesinin birinci fıkrası, ikinci fıkrasının (d) bendinin (3) numaralı alt bendi ile (e), (i), (j) ve (k) bentleri, dördüncü, beşinci ve yedinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(1) İlave ana sermaye, aşağıda sayılan kalemlerin toplamı üzerinden 9 uncu maddede belirtilen indirimlerin yapılması suretiyle bulunur:

a) Çekirdek sermayeye dahil edilmeyen imtiyazlı paylara tekabül eden sermaye tutarı,

b) (a) bendinde yer alan paylara ilişkin ihraç primleri,

c) Banka yönetim kurulunun ikinci fıkradaki şartları taşıdıklarını teyit eden yazılı beyanı ile birlikte yapacağı başvuru üzerine Kurumca uygun görülen borçlanma araçları ve bunlara ilişkin ihraç primleri.”

“3) Bankanın özkaynaklarının opsiyon kullanıldıktan sonra, Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik ve 5/11/2013 tarihli ve 28812 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sermaye Koruma ve Döngüsel Sermaye Tamponlarına İlişkin Yönetmelik çerçevesinde hesaplanan sermaye yükümlülüğü ile bankaların içsel sermaye yeterliliği değerlendirme süreci sonucunda ortaya çıkan sermaye yükümlülüğünden yüksek olanın veya Kurul tarafından daha yüksek bir sermaye yükümlülüğü belirlenmiş ise bunun üzerinde olması”

“e) Anaparanın geri ödenmesi Kurumun onayına bağlı olmalıdır. Kurum tarafından verilecek onaylarda (d) bendinde belirtilen koşullar aranır.”

“i) Bankanın çekirdek sermaye yeterliliği oranının veya konsolide çekirdek sermaye yeterliliği oranının yüzde 5,125’in altına düşmesi halinde, banka bu borçlanma araçlarının değerini azaltma veya hisse senedine dönüştürme yetkisine sahip olmalıdır. Bu durumun gerçekleşmesi halinde banka derhal Kurumu bilgilendirir. Bankanın çekirdek sermaye yeterliliği oranını veya konsolide çekirdek sermaye yeterliliği oranını en az yüzde 5,125 düzeyine ulaşmasını sağlayacak kadar bir tutar, değeri azaltımı veya hisse senedine dönüştürme işlemine konu edilmelidir. Değer azaltımının sonucunda;

1) Bankanın tasfiyesi halinde, borçlanma aracını elinde bulunduranların alacak tutarı azaltılabilmeli,

2) Geri ödeme opsiyonunun kullanılması halinde ödenecek tutarı azaltılabilmeli,

3) Temettü veya faiz ödemeleri kısmen ya da tamamen iptal edilebilmelidir.”

“j) Maruz kaldığı zararlar nedeniyle Kanunun 71 inci maddesi çerçevesinde bankanın faaliyet izninin kaldırılması veya Fona devredilmesi ihtimalinin belirmesi halinde; Kurulun bu yönde alacağı karara istinaden söz konusu zarara mahsuben kayıtlardan silinebilmeli veya hisse senedine dönüştürülebilmelidir.”

“k) Doğrudan bankanın kendisi veya konsolidasyon kapsamındaki bir kuruluş tarafından ihraç edilmemesi halinde, ihraçtan elde edilen tutarlar herhangi bir sınırlamaya tabi olmaksızın bu fıkrada sayılan şartları taşıyacak şekilde bankaya veya konsolidasyon kapsamındaki kuruluşa derhal aktarılmalıdır.”

“(4) Birinci ve üçüncü fıkra kapsamında Kuruma yapılacak başvurularda, kredi sözleşmesinin aslı veya noter onaylı örneği veya borçlanma aracının Sermaye Piyasası Kurulunca kayda alınma yazısı ve metni ibraz edilir. Kredi sözleşmesinin henüz imzalanmamış olması halinde sözleşme taslağı Kuruma ibraz edilir.”

“(5) Dördüncü fıkra uyarınca kredi sözleşme taslağının verildiği hallerde, sözleşme taslağı hükümleriyle, imzalanan sözleşme hükümleri arasında farklılık bulunması veya ibraz edilen borçlanma aracı metninde değişiklik yapılması halinde, söz konusu farklılıkların veya değişikliklerin kullanılan kredinin veya borçlanma aracının ilave ana sermaye unsuru olma niteliğini ortadan kaldırmadığına ilişkin banka yönetim kurulunun yazılı beyanının, sözleşmenin imzalandığı veya borçlanma aracının ihraç edildiği tarihi izleyen beş iş günü içinde Kuruma ibraz edilmesi zorunludur. Kurumca aksi görüş belirtilmedikçe alınan kredi veya borçlanma aracı ilave ana sermaye hesaplamasına dahil edilir.”

“(7) Kurumca uygun görülen borçlanma araçları ile krediler, banka kayıtlarına intikal tarihi itibarıyla ilave ana sermaye hesaplamalarına dahil edilir ve Kanunun 71 inci maddesinin uygulanmasında bankanın yükümlülükleri arasında dikkate alınmaz.”

Aynı Yönetmeliğin 8 inci maddesinin birinci fıkrası, ikinci fıkrasının (d) bendinin (3) numaralı alt bendi ile (ğ) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı fıkraya aşağıdaki (ı) bendi eklenmiş, dördüncü ve beşinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, onuncu fıkrası yürürlükten kaldırılmış ve onbirinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(1) Katkı sermaye, aşağıda sayılan kalemlerin toplamı üzerinden 9 uncu maddede belirtilen indirimlerin yapılması suretiyle bulunur:

a) Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik uyarınca kredi riskine esas tutarın belirlenmesinde standart yaklaşımın kullanıldığı alacaklar için hesaplanan genel karşılıklar,

b) Kredi Riskine Esas Tutarın İçsel Derecelendirmeye Dayalı Yaklaşımlar İle Hesaplanmasına İlişkin Tebliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen hesaplama sonucu elde edilen pozitif tutar,

c) Banka yönetim kurulunun ikinci fıkradaki şartları taşıdıklarını teyit eden yazılı beyanı ile birlikte yapacağı başvuru üzerine Kurumca uygun görülen borçlanma araçları ve bunlara ilişkin ihraç primleri.”

“3) Bankanın özkaynaklarının opsiyon kullanıldıktan sonra, Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik ve Sermaye Koruma ve Döngüsel Sermaye Tamponlarına İlişkin Yönetmelik çerçevesinde hesaplanan sermaye yükümlülüğü ile bankaların içsel sermaye yeterliliği değerlendirme süreci sonucunda ortaya çıkan sermaye yükümlülüğünden yüksek olanın veya Kurul tarafından daha yüksek bir sermaye yükümlülüğü belirlenmiş ise bunun üzerinde olması”

“ğ) Maruz kaldığı zararlar nedeniyle Kanunun 71 inci maddesi çerçevesinde bankanın faaliyet izninin kaldırılması veya Fona devredilmesi ihtimalinin belirmesi halinde; Kurulun bu yönde alacağı karara istinaden söz konusu zarara mahsuben kayıtlardan silinebilmeli veya hisse senedine dönüştürülebilmelidir.”

“ı) Anaparanın vadesinden önce geri ödenmesi Kurumun onayına bağlı olmalıdır. Kurum tarafından verilecek onaylarda (d) bendinde belirtilen koşullar aranır.”

“(4) Birinci ve üçüncü fıkra kapsamında Kuruma yapılacak başvurularda, kredi sözleşmesinin aslı veya noter onaylı örneği veya borçlanma aracının Sermaye Piyasası Kurulunca kayda alınma yazısı ve metni ibraz edilir. Kredi sözleşmesinin henüz imzalanmamış olması halinde sözleşme taslağı Kuruma ibraz edilir.”

“(5) Dördüncü fıkra uyarınca kredi sözleşme taslağının verildiği hallerde, sözleşme taslağı hükümleriyle, imzalanan sözleşme hükümleri arasında farklılık bulunması veya ibraz edilen borçlanma aracı metninde değişiklik yapılması halinde, söz konusu farklılıkların veya değişikliklerin kullanılan kredinin veya borçlanma aracının katkı sermaye unsuru olma niteliğini ortadan kaldırmadığına ilişkin banka yönetim kurulunun yazılı beyanının, sözleşmenin imzalandığı veya borçlanma aracının ihraç edildiği tarihi izleyen 5 iş günü içinde Kuruma ibraz edilmesi zorunludur. Kurumca aksi görüş belirtilmedikçe alınan kredi veya borçlanma aracı katkı sermaye hesaplamasına dahil edilir.”

“(11) Genel karşılıkların, Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik uyarınca kredi riskine esas tutarın belirlenmesinde standart yaklaşımın kullanıldığı alacakların risk ağırlıklı tutarları toplamının onbindeyüzyirmibeşini aşan kısmı ile Kredi Riskine Esas Tutarın İçsel Derecelendirmeye Dayalı Yaklaşımlar İle Hesaplanmasına İlişkin Tebliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen hesaplama sonucu elde edilen pozitif tutarın, aynı Yönetmelik uyarınca içsel derecelendirmeye dayalı yaklaşımların kullanıldığı alacakların risk ağırlıklı tutarları toplamının binde altısını aşan kısmı katkı sermaye hesabına dahil edilmez.”

Aynı Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, aynı fıkraya aşağıdaki (f), (g), (ğ), (h) ve (ı) bentleri eklenmiş, dördüncü fıkrasının (a), (b), (c) bentleri ile (ç) bendinin birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, sekizinci fıkrasının (c) bendi ile dokuzuncu ve onuncu fıkraları yürürlükten kaldırılmıştır.

“e) Kredi Riskine Esas Tutarın İçsel Derecelendirmeye Dayalı Yaklaşımlar İle Hesaplanmasına İlişkin Tebliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen hesaplama sonucu elde edilen negatif tutarın mutlak değeri,”

“f) Gerçeğe uygun değeri üzerinden izlenmeyen varlık veya yükümlülüklerin nakit akış riskinden korunma işlemine konu edilmesi halinde, bunlara ilişkin olarak Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca özkaynaklara yansıtılan kazançlar,

g) Menkul kıymetleştirme işlemlerinden kaynaklanan kazançlar,

ğ) Bankanın kredi değerliliğinde meydana gelen değişikliklere bağlı olarak yükümlülüklerinin gerçeğe uygun değerinde meydana gelen değişiklikler sonucu ortaya çıkan gerçekleşmemiş kazançlar,

h) Türkiye Muhasebe Standartlarında belirtilen tanımlanmış fayda plan varlıklarının, bankanın herhangi bir kısıtlama olmaksızın serbest kullanımında olduğu Kurum tarafından onaylananlar hariç olmak üzere, bu varlıkların değer düşüklüğüne uğraması veya kayıtlardan çıkarılması halinde silinecek olan ertelenmiş vergi yükümlülüğü ile mahsup edildikten sonra kalan kısımları,

ı) Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-3’ün 15 inci fıkrası uyarınca likiditesi düşük pozisyonlar için yapılan değerleme ayarlamaları sonucunda bulunan değerin, Türkiye Muhasebe Standartlarına göre bulunan değer ile aynı Ek’in 11 ve 12 nci fıkralarına göre yapılan değerleme ayarlamaları sonucunda bulunan değerin altında olması halinde aradaki farklar.”

“a1) Alım satım veya bankacılık hesaplarında izlenip izlenmediğine bakılmaksızın bankanın kendi hisse senetlerine, ilave ana sermaye ve katkı sermaye kalemlerine yapmış olduğu doğrudan veya türev finansal araçlar, kredi türevleri, garanti, kefaletler ve borsa yatırım fonları gibi araçlar yoluyla yapılan dolaylı yatırımların net uzun pozisyonları ile bankanın herhangi bir sözleşmeye bağlı olarak ileride satın almak zorunda kalabileceği kendi hisse senetleri, ilave ana sermaye ve katkı sermaye kalemleri ilgisine göre çekirdek sermaye, ilave ana sermaye veya katkı sermayeden indirilir. Net uzun pozisyonların hesaplanmasında aynı varlıklara ilişkin kısa pozisyonlar karşı taraf kredi riski içermemeleri halinde dikkate alınabilir. Bankaların kendi hisse senetlerinde borsa yatırım fonları dolayısıyla edindikleri uzun pozisyonlar, bu fonun baz aldığı endekste sahip olunan kısa pozisyonlar ile netleştirilebilir. Bu durumda, karşı taraf kredi riski içeren kısa pozisyonlar da net uzun pozisyon hesabına dahil edilebilir.

a2) Bankanın ilave ana sermaye ve katkı sermaye kalemlerine yatırım yapan bankalar ile finansal kuruluşlar tarafından ihraç edilen ve 7 ve 8 inci maddelerde belirtilen şartları taşıyan özkaynak kalemlerine bankanın yaptığı yatırımlar ilgisine göre ilave ana sermaye veya katkı sermayeden indirilir.”

“b) Alım satım veya bankacılık hesaplarında izlenip izlenmediğine bakılmaksızın, ortaklık paylarının yüzde on veya daha azına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların özkaynak unsurlarına doğrudan veya türev finansal araçlar, kredi türevleri, garanti, kefaletler ve borsa yatırım fonları gibi araçlar yoluyla yapılan dolaylı yatırımların net uzun pozisyonları toplamının, bankanın çekirdek sermayesinin bu maddenin önceki hükümleri uygulandıktan sonra bulunan tutarının yüzde onunu aşan kısmının;

1) Çekirdek sermaye unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonlar toplamı içindeki payı ile çarpılması,

2) İlave ana sermaye unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonlar toplamı içindeki payı ile çarpılması,

3) Katkı sermaye unsurlarına yapılan yatırımların net uzun pozisyonlar toplamı içindeki payı ile çarpılması

suretiyle bulunan tutarlar sırasıyla çekirdek sermaye, ilave ana sermaye ve katkı sermayeden indirilir. Net uzun pozisyonların hesaplanmasında; aynı varlıklara ilişkin kısa pozisyonlar uzun pozisyon ile aynı vadeye sahip olmaları veya kalan vadelerinin en az bir yıl olması halinde dikkate alınabilir.

c) Alım satım veya bankacılık hesaplarında izlenip izlenmediğine bakılmaksızın, ortaklık paylarının yüzde ondan daha fazlasına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların doğrudan veya türev finansal araçlar, kredi türevleri, garanti, kefaletler ve borsa yatırım fonları gibi araçlar yoluyla ilave ana sermaye ile katkı sermaye unsurlarına yapılan dolaylı yatırımların net uzun pozisyonlarının tamamı sırasıyla ilave ana sermaye ve katkı sermayeden indirilir. Net uzun pozisyonların hesaplanmasında; aynı varlıklara ilişkin kısa pozisyonlar uzun pozisyon ile aynı vadeye sahip olmaları veya kalan vadelerinin en az bir yıl olması halinde dikkate alınabilir.”

“Alım satım veya bankacılık hesaplarında izlenip izlenmediğine bakılmaksızın ortaklık paylarının yüzde ondan daha fazlasına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların doğrudan veya türev finansal araçlar, kredi türevleri, garanti, kefaletler ve borsa yatırım fonları gibi araçlar yoluyla çekirdek sermaye unsurlarına yapılan dolaylı yatırımların net uzun pozisyonları, geçici farklara dayanan ertelenmiş vergi varlıkları ile Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca maddi olmayan duran varlık olarak muhasebeleştirilen ipotek hizmeti sunma hakları çekirdek sermaye hesabında aşağıda belirtilen şekilde dikkate alınır.”

Aynı Yönetmeliğin 11 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“MADDE 11

(1) Bankaların yurt dışında kurulu bulunan ve konsolide edilen bağlı ortaklıkları tarafından ihraç edilen borçlanma araçları veya alınan krediler, 7 ve 8 inci maddelerde belirtilen şartları taşımaları kaydıyla konsolide özkaynak hesabında dikkate alınabilir.

(2) Banka yönetim kurulunun bu borçlanma araçları ile kredilerin ilgili maddelerdeki şartları taşıdıklarını teyit eden yazılı beyanda bulunulması ve bunlara ilişkin yasal belgelerin muadil denetleme ve düzenleme yapısına sahip kurum tarafından onaylanmış örnekleri ile bunların yeminli tercümanlarca Türkçe’ye tercüme edilmiş metinlerinin yapılacak denetimlerde ibraz edilmek üzere bankaca saklanması gereklidir.”

Aynı Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin altıncı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“(6) Özel amaçlı kuruluşlar aracılığıyla ihraç edilen özkaynak kalemleri 7 veya 8 inci maddelerde belirtilen şartları taşımaları ve bu kuruluşların varlıklarının, göz ardı edilebilecek nitelikteki kısmı hariç olmak üzere sadece bankanın ihraç ettiği özkaynak kalemlerinden oluşması kaydıyla konsolide ilave ana sermaye veya konsolide katkı sermaye hesabına dahil edilebilir. Bankanın konsolide edilen bağlı ortaklıkları tarafından özel amaçlı kuruluşlar aracılığıyla ihraç edilen özkaynak kalemleri; bağlı ortaklığın kendisi tarafından ihraç edilmiş gibi kabul edilerek, 7 veya 8 inci maddelerde belirtilen şartları taşımaları kaydıyla 13 üncü madde ile bu maddedeki hükümler çerçevesinde konsolide ilave ana sermaye veya konsolide katkı sermaye hesaplamasında dikkate alınır.”

Aynı Yönetmeliğin geçici 2 nci maddesinin ikinci fıkrasının ikinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“ç) Alım satım veya bankacılık hesaplarında izlenip izlenmediğine bakılmaksızın ortaklık paylarının yüzde ondan daha fazlasına sahip olunan ve konsolide edilmeyen bankalar ve finansal kuruluşların doğrudan veya türev finansal araçlar, kredi türevleri, garanti, kefaletler ve borsa yatırım fonları gibi araçlar yoluyla çekirdek sermaye unsurlarına yapılan dolaylı yatırımların net uzun pozisyonları, geçici farklara dayanan ertelenmiş vergi varlıkları ile Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca maddi olmayan duran varlık olarak muhasebeleştirilen ipotek hizmeti sunma hakları çekirdek sermaye hesabında aşağıda belirtilen şekilde dikkate alınır:”

Bu Yönetmelik 31/3/2016 tarihinde yürürlüğe girer.

Bu Yönetmelik hükümlerini Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı yürütür.