Taşkın ve Rüsubat Kontrolü Yönetmeliği

Kapsam

(1) Bu Yönetmelik; akarsular üzerinde taşkın ve rüsubat kontrolü amacıyla tasarlanacak sel kapanı, bağlama, akarsu ıslahları ile akarsular üzerinde tasarlanacak köprü ve menfez gibi sanat yapılarının yanı sıra akarsu yatakları ve mücavirlerinde yapılacak düzenlemeler ile diğer çalışmaları kapsar.

(2) Aşağıda belirtilen hususlar bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır:

a) Baraj ve göletler,

b) Yukarı havza yamaç arazilerinde yapılması gereken ağaçlandırma, teraslama ile yamaç arazi ıslahı kapsamında üç metreden daha düşük yükseklikteki sel dereciği, sel yarıntısı ve sel derelerindeki oyuntu ıslahı ve benzeri toprak muhafaza çalışmaları,

c) Denize mansaplanan akarsuların çıkış ağzında rüsubat birikiminin önlenmesi ve benzeri maksatlar ile teşkil edilen denize çıkış yapılarının hidrolik tasarımları,

ç) Yol yapım ve bakım çalışmaları sırasında yolun ve yol dolgusunun korunması amacı ile alınması gereken yüzeysel drenaj tedbirleri.

Dayanak

(1) Bu Yönetmelik; 18/12/1953 tarihli ve 6200 sayılı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce Yürütülen Hizmetler Hakkında Kanunun 55 inci maddesi ile 15/7/2018 tarihli ve 4 numaralı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 121 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar ve kısaltmalar

(1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Akarsu: Bir havzanın tabii olarak drenajını sağlayan dere, çay, ırmak oluşumlarının genel adını,

b) Akarsu ıslahları: Akarsulardaki tersip bendi, ıslah sekisi, taban kuşağı, mahmuz, brit, şüt, duvar, sedde, taş tahkimat, rip-rap, gabyon şilte, pere kaplama, prefabrik kaplama, endüstriyel kaplama ve endüstriyel donatı ile canlı iksa ve benzeri yapı ve tedbirler veya kombinasyonlarıyla yatak plan profil ve enkesit düzenlemelerinin yapılması veya tabii yatakta onarıcı ve koruyucu tedbirlerin bütününü,

c) Bağlama: Bir açık kanal veya akarsu üzerinde, su akımını ayarlayarak suyun bir kısmını veya tamamını iletim hattına yönlendiren, sürüntü maddesi ile yüzen cisimlerin hareketlerini düzenleyen, regülatör olarak da adlandırılan yapıları,

ç) Baz akım: Yatak içerisinde her daim akan minimum su miktarını,

d) Brit: Sediment hareketi olmayan ya da sediment hareketinin problem oluşturacak düzeyde olmadığı, ancak oyulma problemleri olan tabii ve suni mecralarda eğimi düşürerek oyulmaları önlemek, yatak tabanını korumak için yapılan kaplama, taş, kaya tesisler ve kıyı duvarlarının korunması amacıyla inşa edilen alçak enine yapıları,

e) Debi: Bir akarsuyun herhangi bir enkesitinden birim zamanda geçen suyun hacmini,

f) Deniz dalga etkisi: Akarsuların denize mansaplandığı yerlerde, deniz dalgalarının akarsu yatağındaki eğime bağlı olarak yatak içinde belirli mesafede, akarsudaki su hızına engel teşkil edecek ve suyun kabarmasına sebep olacak şekilde tesir göstermesini,

g) Denize çıkış yapısı: Akarsuyun deniz ile birleştiği yerde, deniz içerisinde, mansap şartının düzenlenmesi, denize birleştiği yerde rüsubat birikiminin önlenmesi ve benzeri maksatlar ile teşkil edilen yapıları,

ğ) Derivasyon: Kuruda çalışma için bir akarsu yatağının, tünel, kanal ve benzeri yapı ve usuller ile inşaat süresince geçici olarak değiştirilmesini,

h) Dipsavak: Sel kapanı rezervuarında toplanan suları dengeleyerek ölçülü miktarda mansaba aktaran ve akarsu tabanına yakın bir seviyede teşkil edilen yapıyı,

ı) Dolusavak: Sel kapanlarında yapı ile kontrol edilmesi planlanan taşkın debisinin üzerindeki akımlarda, gövde arkasında toplanan suyun gövde üzerinden aşmasını önlemek amacıyla söz konusu fazla suları gövdeye zarar vermeden mansabındaki akarsu yatağına emniyetle aktarılmasını sağlayan yapıları; ıslah sekisi, tersip bendi ve bağlamalarda ise suların yamaçlara zarar vermeden yapı gövdesi üzerinden emniyetli bir şekilde aktığı kesimi,

i) DSİ: Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünü,

j) Frekans analizi: Hidrolojik olaylarla ilgili geçmiş kayıtların geleceğe yönelik olasılıklar açısından yorumlanmasını,

k) Geçirgen tersip bendi: Diğer tersip bentlerinden farklı olarak, istenilen çapta rüsubatın yapı rezervuarında tutulmasına veya istenilen çapta rüsubatın mansaba geçişine imkan sağlayan, feyezanlar sonrasında düzenli olarak temizlenmesi gereken enine yapıları,