Gülsün Ayhan Aygörmez / On İki Levha Yayıncılık, Ocak 2021

3. Çevre Ceza Hukukunun İşlevi İkincil bir hukuk alanı olarak çevre ceza hukuku, tamamlayıcı, eşlik edici ve güçlendirici bir işleve sahiptir.(86) Çevre ceza hukukunun çevre özel hukuku ile çevre idâre hukukunu tamamlayan, çevre idâre hukukuna ayrıca eşlik eden ve son olarak caydırıcılık özelliğine sahip yegâne hukuk dalı olması sebebiyle, çevre korumasını güçlendirici işlevleri bulunmaktadır. Çevre ceza hukuku her ne kadar kendine özgü bir hukuk ... bir şekilde tamamlayıcı bir role sahiptir. Zirâ çevre ceza hukukunda sosyal açıdan olumsuz çevresel zararlar, en ağır ve sadece ceza hukukuna özgü bir

Gülsün Ayhan Aygörmez / On İki Levha Yayıncılık, Ocak 2021

II. Çevre Ceza Hukukunun Tanımı, Kaynakları ve İşlevi 1. Geniş ve Dar Anlamda Çevre Ceza Hukuku Dünya ve Uzay Çevre Ceza Hukuku ayrımı ihtimali(7) bir kenara bırakılacak olursa, kavramsal olarak çevre ceza hukukunun klasik anlamda, dar ve geniş anlamda olmak üzere ikiye ayrıldığı görülmektedir:(8) Geniş anlamda çevre ceza hukukundan, çevreye karşı hareketi kriminal yani adlî ceza (özgürlüğü bağlayıcı ceza ya da adlî para cezası) tehdidi altında ... çevre ceza hukukunun yazılı kaynağını teşkil ettiğinden, geniş anlamda çevre ceza hukukunun kaynakları çok kapsamlıdır. Buraya doğrudan çevreye karşı suç

Gülsün Ayhan Aygörmez / On İki Levha Yayıncılık, Ocak 2021

2. Çevre Ceza Hukukunun Kaynakları Çevre ceza hukukunun idâre hukukuna bağımlılığı nedeniyle, kaynaklarının da bu hukuk alanından yoğun bir şekilde etkilendiği görülmektedir. Bu nedenle de çevre hukukunun uluslararası ve ulusal kaynakları, çevre ceza hukukunu doğrudan ya da dolaylı kaynakları niteliğindedir.

Gülsün Ayhan Aygörmez / On İki Levha Yayıncılık, Ocak 2021

a. Çevre Ceza Hukukunun Uluslararası Kaynakları Çevre ceza hukukunun uluslararası kaynaklarının gelişmesinde Avrupa Birliğinin (AB) çevre ... Konseyi “Çevrenin Ceza Hukukuyla Korunmasına İlişkin Sözleşme (Strasbourg, 4. XI. 1998)”(13) henüz daha yürürlüğe girememiştir. 21 maddeden oluşan Sözlesşme, çevre ceza hukukuyla ilgili önemli düzenlemeler içermektedir. Sözleşme’de, çevresel unsurlar, insan hayvan ve bitkilere her açıdan zarar verici (sadece ... , Avrupa Topluluğu Sözleşmesi’nin 175. maddesine dayanarak 13.03.2001 tarihinde “Çevrenin Ceza Hukuku Yoluyla Korunmasına İlişkin Yönerge Tasarısı”(14

Gülsün Ayhan Aygörmez / On İki Levha Yayıncılık, Ocak 2021

V. Çevre Suçlarının Özellik ve Tabiatları 1. Atıf Suçları Olarak Çevre Suçları ve Çevre Ceza Hukukunun İdâre Hukukuna Bağımlılığı Çevre suçları ... ceza hukukunun, ilgili hukuk alanına bağımlı kılınması anlamına gelmektedir. Çevre ceza hukuku normları, daha çok idâre hukuku ve bunun yanında Avrupa hukuku normlarına gönderme yaptıklarından, bunların ilkine “çevre ceza hukukunun idâreye bağımlılığı”(180) ikincisine ise “çevre ceza hukukunun Avrupa ... bakımından söylemek yerinde olmayacaktır. (178) Alman çevre ceza hukuyla karşılaştırmalı olarak bkz. Aygörmez, ÇKS, s. 90 dev. (179) Jescheck/Weigend, AT, s

Gülsün Ayhan Aygörmez / On İki Levha Yayıncılık, Ocak 2021

IV. Çevre Ceza Hukukunun Koruduğu Hukukî Değer Çevre ceza hukukunun koruduğu hukukî değer/değerlerin nelerden ibaret olduğunu açıklamaya çalışan, Alman çevre ceza hukukundan Türk hukukuna aktarılmış çeşitli teoriler mevcuttur. Bunlar, saf antropozentrik kuram, saf ekolojik kuram, idârî kuram ve en nihâyetinde antipozentrik ve ekolojik kuramları uzlaştıran arabulucu kuramdır.(132) (132) Tüm bu kuramlar ve ayrıntılar için Aygörmez, ÇKS, s. 69 dev.; ayrıca Hohmann, Das Rechtsgut der Umweltdelikte, s. 179 dev.; ayrıca kısaca Saliger, Umweltstrafrecht, s. 12; Kloepfer/Heger, Umweltstrafrecht, s.18; Seelmann, NJW

Gülsün Ayhan Aygörmez / On İki Levha Yayıncılık, Ocak 2021

d. Hukuk Düzeninin Bütünlüğü İlkesi ve Çevre Ceza Hukukunun Müstâkilliği Almanya’da kökeni Alman İmparatorluk Mahkemesi kararlarına(218) kadar giden ... istediği müstâkil bir amacı(223) vardır. Çevre idâre hukukunun amacı, çevrenin iyileştirilmesi ya da düzeltilmesidir. Çevre ceza hukuku sadece kötüleşmeye karşı status quanın [yani mevcut durumun] korunmasını hedeflemektedir.(224) Şu hâlde çevre ceza hukukunun idâreye bağımlılığı istisnaî olarak geçerli ... çok, idâre hukukunda hukuka aykırı, ancak geçerli addedilen sakat idârî işlemlerin çevre ceza hukukunda nasıl bir muameleye tabi tutulacağı hususunda

Gülsün Ayhan Aygörmez / On İki Levha Yayıncılık, Ocak 2021

Birinci Kısım Çevre Ceza Hukukuna Giriş I. Çevre Ceza Hukukunun Varoluş Gerekçesi Günümüz hukuklarında çevrenin korunmasında ceza hukukuna ultima ... açıklamalardan sonra çevre ceza hukuku bakımından bir değerlendirme yapıldığında, çevrenin, tüm canlılar için alternatifsiz(6) olduğundan hiç şüphe yoktur ... oldukları şüphesizdir. Çevreye karşı suçlar, dolayısıyla da çevre ceza hukuku, ceza hukukunun ultimo ratio karakteri ile uyum içerisinde, varlığı çevre suçluluğuyla mücadelede vazgeçilmez olan bir hukuk dalıdır. Şu hâlde çevre korumasında ceza hukuku yoluyla cezalandırma, amaca uygun bir araç niteliğindedir. (1

Gülsün Ayhan Aygörmez / On İki Levha Yayıncılık, Ocak 2021

2. Çevre Ceza Hukukuna Özgü Nedensellik/İsnâdîyet Sorunları Çevre ceza hukukunun en sorunlu alanlardan biri, bir araya gelen etmenlerin yol açtığı nedensellik sorunları olup, birden fazla etmenin bir araya gelmesi ile ortaya örümcek ağını andıran bir nedensellik bağı yumağı çıkmaktadır. Dolayısıyla bu ağ içerisinden neticeye neden olanı ya da olanları belirlemek, cezaî sorumluluğun şahsîliği ilkesinin geçerli olduğu ceza hukuku için önemli bir görev teşkil etmektedir.

Gülsün Ayhan Aygörmez / On İki Levha Yayıncılık, Ocak 2021

bb. İdâre Hukukuna Bağımlılık: Hukuksal Bağımlılık İdâre hukukuna bağımlılık kavramıyla kastedilen, çevre ceza hukukunun idâre hukuku düzenlemelerine bağımlı olması, bir çevre suçunun oluşumunun idâre hukuku hükümlerine bağımlı kılınmasıdır.(191) Çevre ceza hukukunun idâre hukukuna bağımlılığı çevre suçlarında “ilgili kanunlarla belirlenen teknik usûllere” (TCK m. 181 I) ya da “ilgili kanunlarla belirlenen yükümlülüklere” (TCK m. 183 I) gibi göndermelerle vuku bulmaktadır. Bu atıflar sayesinde çevre ceza hukuku, idâre hukukunda başta kanunlar olmak üzere, yönetmelik gibi çeşitli yasal düzenlemelere