Mustafa Tolga Özer / On İki Levha Yayıncılık, Aralık 2019

4. Hesaplama Hatası (Kalkulationsirrtum) a. Genel Olarak Kanun koyucu, hesap hatasını TBK. m. 31 f. 2’de düzenlemiş ve basit hesap hatalarının sözleşmenin geçerliliğini etkilemeyeceğini, bunların düzeltilmesiyle yetinileceğini hükme bağlamıştır. Kanunda, hangi hesap hatalarının basit hangilerinin ... hatası olarak kabul edildiğinin tespiti için bu iki hesap hatası türü arasındaki ayrımın yapılması gerekir. Basit hesap hatalarında, hesaplamanın dayanağı ... nedeniyle ödenecek olan toplam meblağı 10.000 TL yerine 1.000 TL olarak gösterdiği bir olayda, basit bir hesap hatası söz konusudur. Basit hesap hatası

Mustafa Tolga Özer / On İki Levha Yayıncılık, Aralık 2019

hatalarıdır. Basit hesap hatalarında, hesaplamanın dayanağı olan işlemler zaten sözleşmenin içeriğinde yer aldığından, karşı tarafça bu hatanın anlaşılması mümkündür. Örneğin; sözleşmede kilosu 3 TL’den 10 kilo erik alınması kararlaştırılmasına rağmen, yapılan hesap hatası sonucu ödenecek miktar 25 olarak gösterildiyse, bu durumda miktar hatası değil, basit bir hesap hatası söz konusudur. TBK. m. 31 f. 2 ise basit hesap hatalarının sözleşmenin geçerliliğini etkilemeyeceğini, sadece bu hesap hatalarının düzeltilmesiyle yetinileceğini hükme bağlamıştır(369). Bir gizli hesap hatasının bulunması durumunda ise bir kimse

Mustafa Balcı / On İki Levha Yayıncılık, Aralık 2022

aa. Hesap Hataları 213 sayılı Kanun’un “Hesap Hataları” başlıklı 117’nci maddesinde; “Hesap hataları şunlardır: 1. Matrah hataları: Vergilendirme ... maddesinde hesap hataları; matrah hataları, vergi miktarındaki hatalar ve verginin mükerrer olması şeklinde sayılmıştır. Hesap hataları, vergi miktarını etkileyen maddi hatalar ile hesaplama yanlışlıkları şeklinde ortaya çıkmakta olup, kolay görülebilen, basit, aritmetik yanlışlıklardan doğan hesap hatalarına hem mükellef/vergi sorumlusu hem de vergi idaresi tarafından sebebiyet verilebilir(129). (129) ÖNCEL/KUMRULU/ÇAĞAN/GÖKER, Vergi Hukuku, s. 183.

Mustafa Tolga Özer / On İki Levha Yayıncılık, Aralık 2019

b. Gizli (Nitelikli) Hesap Hatalarının Temel Hatası Olarak Kabul Edilebilmesinin Mümkün Olup Olmadığı Hususu Gizli hesap hataları da diğer tüm saik hataları gibi kural olarak esaslı sayılmazlar. Ancak yapılan hesap hatasının, sözleşmenin temelini teşkil ettiği durumlarda esaslı kabul edilebilmesi ... ilişkilerinde geçerli dürüstlük kuralı uyarınca da esaslı sayıldığı hallerde, hesap hatasının temel hatası olarak kabul edilebilmesi ve sözleşmeyi iptal hakkı ... iptal edilebileceğini belirterek, gizli hesap hatalarının da temel hatası olarak değerlendirilmesinin mümkün olduğunu kabul etmiştir(705). (703

Ömer Faruk Şenol / On İki Levha Yayıncılık, Ekim 2017

edeceği düzenlenmiştir. Basit hesap hataları doktrinde açık hesap hatası ve gizli hesap hatası olarak ikiye ayrılmaktadır(54). Açık hesap hatası, hesap ... 31’inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca açık hesap hataları düzeltilerek sözleşme geçerliliğini korumaya devam edecektir. Gizli hesap hatasında ... sonuca varmaktadır. Bu tip hesap hataları doktrinde adî saik hatası olarak kabul edilmekte ve TBK’nın 32’nci maddesi şartlarının gerçekleşmediği sürece ... hazır olduğunu belirttiği durumda açık bir hesap hatası vardır. TBK’nın 31’inci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca bu hesap hatası düzeltilerek işlem

Esra Aslan / On İki Levha Yayıncılık, Kasım 2020

dosyasında bulunan belgelerdeki açık yazı ve hesap hataları için söz konusu olmaktadır(93). Maddi hataların düzeltilmesi HMK m. 183’te “Tarafların veya mahkemenin açık yazı ve hesap hataları, karar verilinceye kadar düzeltilebilir. Taraflardan birinin yazı veya hesap hatasını düzeltmesi sonucu yargılama ... yazı ve hesap hataları ile başkaca yanlışlıklar hükümden sonra dahi düzeltilebilir(94). Maddi hataya dayanan olguların karşı taraf için kazanılmış ... düzeltilmesi müessesesinde daha şekli nitelikteki yazım veya hesap hatalarının doğru hale getirilmesi amaçlanırken ıslah müessesesinde ise tarafların iddia ve

On İki Levha Yayıncılık

V. HÜKMÜN TASHİHİ Hüküm, sehven yapıldığı belli olan çok açık yazım veya hesap hataları içerebilir. Bu gibi durumlarda Kanun, söz konusu hatanın ... . maddede yer almaktadır. Buna göre, “(1) Hükümdeki yazı ve hesap hataları ile diğer benzeri açık hatalar, mahkemece resen veya taraflardan birinin talebi ... yazı ve hesap hatalarıdır (maddî hata) ki, bunlar her zaman düzeltilebilir. Örneğin kararda, davalının ismi ya da taşınmazın sadece pafta numarası, tapu ... , açık bir hesap hatası da kararı veren hâkim tarafından düzeltilebilir. Keza, toplama ya da çarpma hatası her zaman tashih olunabilir. Bu düzeltme

Rümeysa Günyaktı Kahye, Yüksek Lisans Tezi, 2022

ve hesap hataları düzeltilebilecektir. Yargılamada gündeme gelen yazı ve hesap hatalarının gerçeğe aykırı olduğu duraksamaya yer bırakmayacak kadar anlaşılır ise ortada açık bir maddi hata söz konusudur. Maddi hataların düzeltilmesi ile bünyesinde açık yazı ve hesap hatası bulunan belgelerin ... amaçlayan medeni usul hukuku şekli bir hukuk dalıdır. Sırf açık yazı ve hesap hatası nedeniyle yapılan usulî işlemin iptali katı bir şekilcilik olarak ... yazı ve hesap hatalarıdüzeltilebilecektir. Yargılamada gündeme gelen yazı ve hesap hatalarının gerçeğe aykırıolduğu duraksamaya yer bırakmayacak kadar

Can Canpolat / On İki Levha Yayıncılık, Ağustos 2022

, talepnamenin iadesini gerektirir. Yargıtay’ın istikrar kazanan uygulamasına göre, yazım hataları düzeltilebilir hata olarak kabul görürken, hesap hataları ... , kanımızca maddi hata ifadesinden, hem “yazım” hem de “hesap” hataları anlaşılmalıdır. Bunlar, ilgili suçun düzenlendiği kanun hükmünün icrasına veya ... cezasından aynı Kanun‘un 109/3-f maddesi gereği bir kat artırım yapılması sırasında hesap hatası sonucu hapis cezasının, “4 yıl” yerine “3 yıl”; aynı Kanun‘un

Işık Önay / On İki Levha Yayıncılık, Ocak 2016

bakiye kendisine bildirilen taraf, yapılan hesap hatasını görebilecek durumda değilse, örneğin hesap tutan taraf, tüm alacakların dö kümünü değil de ... hesap hatası olarak adlandırdığı bu ihtimallerde bir saikte yanılma olduğunu ve şartlarının gerçekleşmesi halinde temel hatasına ilişkin sonuçların ... düzeltilmesiyle yetinilecektir. Bu hükmün uygulama alanı bulması için, hesaplanacak unsurların taraflarca anlaşmanın konusu yapılmış olması, bir başka deyişle hesap hatasının beyanda yer alması gerekir(728). Hesabı tutan tarafın bakiyeyi karşı tarafa bildirirken, cari hesap kapsamına giren alacakların dökümünü de