Ersin Sevindik, Yüksek Lisans Tezi, 2008

İkrah konulu yüksek lisans tez çalışmasında irade sakatlığı hallerinden biri olan ikrah kurumu tüm yönleriyle incelenmiştir. Tez 3 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; ikrahın tanımı, unsurları, türleri ve benzer kavramlardan ayrımı üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde; hukukun ikraha bağladığı sonuçlar ve ikrahın ispatı incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise kanunda özel düzenlemelerde yer bulan ölüme bağlı tasarruflarda ve kefalet sözleşmesinde ikrahın görünümü incelenmiştir. T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİSOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜHUKUK ANABİLİM DALIÖZEL HUKUK BİLİM DALI İKRAH Yüksek Lisans Tezi Ersin

Sadi İçli, Yüksek Lisans Tezi, 2007

Bu çalısmayla, fıkhî terminolojide bir kimseyi tehdit ederek rızası olmaksızın bir is islemek üzere haksız yere zorlamak anlamına gelen ikrahın ... degerlendirmistir. Çalısmamızı üç bölüm çerçevesinde gerçeklestirdik. Birinci bölümde ikrahın tanımı, kısımları ve gerçeklesme sartları üzerinde duruldu. kinci bölümde ise ikrahın ceza sorumluluguna etkisi ve bu baglamda öldürmeye ikrah konusu incelendi. Buna göre, bir kimseyi öldürmeye zorlanan kisiden kısas cezasının düsüp düsmeyecegi tartısıldı. Son bölümde ise ikrahın sözlü ve fiili tasarruflar ile inanç ve ibadet alanındaki etkisi üzerinde duruldu. krahın

Emrah Gökmen / On İki Levha Yayıncılık, December 2024, Sayfa: 2267 - 2269

2.Tanımı, Unsurları ve Türleri İkrah, Arapça “k-r-h” harflerine dayanır. İkrahın kökeninin kerh mi yoksa kürh mü olduğu tartışmalıdır. Kürh, insan tabiatından kaynaklanan bir hoşlanmama haliyken kerh, başkasını razı olmadığı bir şeyi yapmaya zorlamaktır(37). İkrahın kerh kökünden geldiği söylenebilir(38). İkrah, bir kişiyi, hoşlanmadığı bir şeye zorlamaktır(39). İslâm hukuk terminolojisinde ikrah, bir kimseyi, tehdit ve korkutma ile hukuken yapmakla yükümlü olmadığı bir sözü söylemeye veya bir işi yapmaya haksız olarak (bigayrihakkin) zorlamaktır(40). İkrah dört unsurdan oluşur: Tehditte bulunan

Emrah Gökmen / On İki Levha Yayıncılık, December 2024, Sayfa: 2306 - 2308

IV.Roma, İslâm ve Türk Hukuklarında İkrahın Mukayesesi A.Genel Olarak Bundan önceki başlıklarda ikrahı Roma, İslâm ve günümüz Türk hukuku açısından ayrı ayrı ele aldık. Bu başlık altında ise her üç hukuk bakımından ikrahın mukayesesini yapacağız. Önceki bölümlerde her hukukun kendi terminolojisini tercih ederken burada ortak başlıklarda meseleyi ele alacağımızdan ortak terminolojik paydada konuyu ele alacağız. Bu çerçevede konuyu, “ikrahın hukukî işlemlere etkisi” ve “ikrah etkisi altında kurulan hukukî işleme yönelik tanınan haklar/imkânlar” başlıkları üzerinden inceleyeceğiz. Bundan önce genel

Emrah Gökmen / On İki Levha Yayıncılık, December 2024, Sayfa: 2272

d.Tehdidin hukuka aykırı olması İkraha konu olan şey hukuka aykırı (bigayrihakkin) olmalıdır(71). Zira hukuka uygun bir iş için yapılan cebir ve tehdit “icbar”(72) olarak adlandırılır ve ikrah kapsamında görülmez(73). İslâm hukuk doktrininde Şafiî, ikrahı, korkutanın ikrah fiilinden sorumlu olmaması için hukuki mazeretinin olup olmamasına göre haklı ikrah-haksız ikrah şeklinde ikiye ayırmıştır(74). Bu ayrımda haklı ikrah ile “icbar”, haksız ikrah ile de terim anlamıyla ikrah kastedilmiş olunmaktadır. (71) BAYAR, 121, 212; BARDAKOĞLU, “İkrah”, 32-33; DÜREYNÎ, 363-364, 375; KARAMAN, 151; BAHÇEKAPILI

Emrah Gökmen / On İki Levha Yayıncılık, December 2024, Sayfa: 2265 - 2267

II.İslâm Hukukunda İkrah A.İkrah 1.Genel Olarak İslâm hukukunda kişilerin iradelerini hiçbir etki ve baskı altında kalmaksızın karşılıklı ve ... bağdaşmaz. İkrah, iradeyi sakatlayan hallerden biri olduğu için,(29) irade kavramından ne anlaşıldığı hususu oldukça önemlidir. İslâm hukukunda özellikle Hanefîler, ikrahı ele alırken iradeyi rıza ve ihtiyâr kavramlarına ayırmışlardır(30). İhtiyar, bir şeyi yapıp yapmama hakkında bir tercihte bulunmaktır(31 ... sonuçlarını istemektir(33). İkrahın hukukî işlemlere etkisinde ihtiyâr belirleyicidir(34). Çünkü özü itibariyle ikrahta, ikraha maruz kalan kişi, ikrah etkisi

Emrah Gökmen / On İki Levha Yayıncılık, December 2024, Sayfa: 2280 - 2283

fâsid sözleşmeler geçerlilik kazanır(128). İkrah etkisi altındaki bir hukukî işlemin mevkûf veya fâsid sayılmasında sonuçları itibariyle çok farklılık ... itibariyle câiz kılınamayan bir şey sonuç itibariyle câiz kılınabilir.] şeklinde düzenlenmiştir(133). Bir sıhhat şartı olan rıza, ikrah sebebiyle ortadan kaldırıldığı için buradaki hukukî işlem başlangıçta fâsid olsa da, korkutulanın icazetiyle birlikte geçerli hâle gelmektedir. Ayrıca ikraha dayalı fesâd hâli ... hakkı bulunmazken, ikrah sebebine dayalı fesâd hâlinde ihlâl edilen hak korkutulan kişinin hakkı olduğundan korkutulan, akdi feshetme veya akde icazet

Emrah Gökmen / On İki Levha Yayıncılık, December 2024, Sayfa: 2312 - 2313

özgürlüğüne yönelik içten veya dıştan kimi müdahaleler gündeme gelebilmektedir. İkrah, kişinin iradesinin, kendisinin veya yakınlarının vücut bütünlüğü veya malvarlığına yönelik ağır ve ciddi boyuttaki bir tehdit ile sakatlanması hâlidir. İkrah sonucunda kişi istemediği bir hukukî işlemi yapmak zorunda bırakılmaktadır. Bu çalışmada genel olarak ikraha ilişkin bir çerçeve çizildikten sonra, ikrah etkisi altında yapılan hukukî işlemin akıbetinin ne olacağı ve bu ... ikrahın, Roma, İslâm ve günümüz Türk hukuklarında teorik çerçeve içerisinde tanımı ve şartları açısından paralellik gösterdiği görülmüştür. Üç hukukun

Emrah Gökmen / On İki Levha Yayıncılık, December 2024, Sayfa: 2308 - 2310

B.İkrahın Hukukî İşlemlere Etkisi İkrahın hukukî işlemlere etkisi ile ilgili olarak Roma hukukunun klasik döneminde ius civile’ye göre sözleşme ... hukukunda ikrah etkisi altında yapılan hukukî işlemler genel olarak geçersiz kabul edilmiştir. Ancak geçersizliğin niteliği tartışmalıdır. Hanefîler ile ... için onlara göre ikrah etkisi altındaki hukukî işlem rızayı ortadan kaldırmıştır. Bu nedenle de doğrudan bâtıl, geçersizdir. Hanefîlere göre rıza ... uygulanmamış, bu hallerde yapılan ikrah, hâzilin hukukî tasarruflarına kıyasla geçerli kabul edilmiştir. Daha önce de belirttiğimiz ve katıldığımız üzere HAK’ta

Emrah Gökmen / On İki Levha Yayıncılık, December 2024, Sayfa: 2259 - 2260

Roma, İslâm ve Günümüz Türk Hukuklarında İkrah* ve Hukukî İşlemlere Etkisi(H)* Duress and its Effect on Legal Transactions in Roman, Islamic and ... eden durumlardan biri ise kişinin iradesinin dış bir etken tarafından gerçeğe aykırı bir şekilde ortaya çıkarılması olan ikrahtır. İkrah etkisi altında ... , genel olarak ikrah etkisi altındaki bir hukukî işlemin geçersiz olacağı kabul edilmiştir. Bununla birlikte geçersizliğin niteliğine ilişkin farklı görüşler ileri sürülmüştür. İkrah etkisi altında gerçekleştirilen hukukî işlemin geçersizliğinin niteliğinin ne olduğu Roma hukukunda sistemli ve detaylı bir