Esra Cenkci / On İki Levha Yayıncılık, Kasım 2015

A. Kayıtlı Sermaye 1. Kavram ve Tanım Çalışmamızın konusunu oluşturan kayıtlı sermaye sistemi, ismini kayıtlı sermaye kavramından almasına rağmen, bu kavramla birebir örtüşmez. Kayıtlı sermaye, kayıtlı sermaye sisteminin unsurlarından olup, aynı zamanda kayıtlı sermaye sistemini tanımlamaya yarayan olmazsa olmaz kavramlardan biridir. Kayıtlı sermaye kavramı, “kayıtlı sermaye tavanı”(3) “tavan”, “kayıtlı sermaye rakamı”(4) “kayıtlı sermaye sınırı”(5) gibi ifadelerle de anılmaktadır(6). Kayıtlı sermayeye karşılık gelecek şekilde “tavan” ifadesinin kullanılmasının nedeni, kayıtlı sermayenin

Esra Cenkci / On İki Levha Yayıncılık, Kasım 2015

(2) Kayıtlı Sermayenin Yükseltilmemesi Kayıtlı sermaye sisteminde yönetim kurulu, kayıtlı sermayeye kadar sermayeyi artırma yetkisine sahiptir(384). Kayıtlı sermayeye ulaşıldıktan sonra yeni bir kayıtlı sermaye belirlenmezse ne olacağı konusunda gerek Kanun’ da gerekse ilgili tebliğlerde bir düzenleme bulunmamaktadır. Esas sözleşmede gösterilmesi zorunlu olan kayıtlı sermaye, kayıtlı sermaye sisteminin kurucu unsurlarındandır. Çıkarılmış sermayenin kayıtlı sermayeye ulaşması durumunda, esas sözleşmedeki kayıtlı sermaye rakamı, sermayenin artırılabileceği azami sınır olma işlevini kaybetmektedir. Bu bağlamda

Esra Cenkci / On İki Levha Yayıncılık, Kasım 2015

kayıtlı sermayenin yükseltilmesi için, belli bir makamdan izin alınması gerektiği yönünde bir düzenme yer almamaktadır. Hatta SerPK’ de sisteme giriş ... . Buna rağmen, KSS Bakanlık Tebliği ile II-18.1 sa. Tebliği’ nde, kayıtlı sermayenin yükseltilmesinde de izin alınması gerektiği yönünde düzenlemeler yer almaktadır (KSS Bakanlık Tebliği, m. 5/7; II-18.1 sa. Tebliğ, m. 6/4). Öte yandan TTKYUK’ de, halka açık olmayan anonim ortaklıkların, kayıtlı sermayeyi ... sermayenin yükseltilmesinin GTB’ den izin alınması koşuluna bağlanması için yeterli değildir. Kayıtlı sermayenin yükseltilmesinde GTB’ den izin alınması

Esra Cenkci / On İki Levha Yayıncılık, Kasım 2015

tarafından TTK m. 462/3 uyarınca oransallık ilkesi gözetilerek ipso iure kazanılır(163). Kayıtlı sermaye, yönetim kurulunun keyfi sermaye artırımları ... söz konusu olmadığından, dış kaynaklardan sermaye artırımının aksine kayıtlı sermayenin pay sahiplerini koruyucu etkisinin gündeme gelmeyeceği(164) ve bu nedenle, iç kaynaklardan yapılan sermaye artırımları ile kayıtlı sermayenin aşılmasında sakınca bulunmadığı ileri sürülebilir. Öte yandan II-18.1 sa. Tebliğ’ de, halka açık anonim ortaklıklarda, iç kaynaklı(165) sermaye artırımıyla kayıtlı sermayenin her bir tavan kapsamında ancak bir defa

Esra Cenkci / On İki Levha Yayıncılık, Kasım 2015

cc. 2499 sa. SerPK ve Kayıtlı Sermaye Sistemi (1) Kanun Değişikliklerinden Önceki Dönem Bir kısım değişikliklere uğramasının ardından ikinci tasarı(186) 28.07.1981 tarihli ve 2499 sa. Kanun ile kabul edilmiştir. Kanun’ un gerekçesinde, kayıtlı sermaye sisteminin, esas sermaye sisteminin ... “tanımlar” başlıklı 3. maddesinde, kayıtlı sermaye, başlangıç sermayesi ve çıkarılmış sermaye kavramlarının tanımına yer verilmiştir(188). Kayıtlı sermaye sistemi, Kanun’ un “menkul kıymetleri halka arz olunan anonim ortaklıklar” başlıklı III. Bölümünde, “kayıtlı sermaye”(189) madde başlıklı 12. maddesinde

Esra Cenkci / On İki Levha Yayıncılık, Kasım 2015

SONUÇ 1. Kayıtlı sermaye sistemi, sermayenin yönetim kurulu kararıyla artırılması esasına dayanan, ortaklığın sermayesini, ihtiyaç duyduğu anda ... olarak, ortaklığın menfaati üstün tutularak profesyonel yöneticiler tarafından belirlenmesine imkân tanır. 2. Kayıtlı sermaye sisteminde yönetim kuruluna ... düzenlenmesi, bu düzeni, sermaye artırım usulü olmanın ötesine taşımaktadır. 3. Kayıtlı sermaye sisteminin Türk hukukuna girişi, 1960 yılına dayanmaktadır ... düzenlemelerin yetersiz olması nedeniyle, kayıtlı sermaye sistemine ilişkin hükümlerde önemli değişikler yapılmıştır. Bu değişikliklerle ve otuz yıllık uygulama

Esra Cenkci / On İki Levha Yayıncılık, Kasım 2015

imkanını sunan kayıtlı sermaye sistemi oluşturmaktadır. Kayıtlı sermaye sistemi, ortaklığın faaliyetleri ve devamlılığı açısından önemli bir unsur olan ... genel kurul kararıyla artırılması esasına dayalı olan esas sermaye sisteminden farklı olarak, kayıtlı sermaye sisteminde, sermayenin artırılması konusundaki takdir yetkisi tamamen yönetim kuruluna aittir. Türk hukukunda kayıtlı sermaye sistemi, yalnızca halka açık anonim ortaklıklar açısından ... verilerine göre, 19.06.2015 tarihi itibariyle 99 adet halka açık olmayan anonim ortaklık kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunmaktadır. (Bakanlığın

Esra Cenkci / On İki Levha Yayıncılık, Kasım 2015

bb. Kayıtlı Sermaye Sisteminin Şarta Bağlı Sermaye Artırımıyla Birlikte Uygulanabilmesi Şarta bağlı sermaye artırımı, TTK ile hukukumuza ilk kez ... uygulanabilmesi için, ortaklığın aynı zamanda kayıtlı sermaye sistemini benimsemiş olmasına ihtiyaç yoktur(299). Ortaklık, ihtiyaçları doğrultusunda bunlardan birini tercih ederek kullanmak konusunda serbesttir(300). Bu çalışmanın kapsamını ilgilendiren boyutuyla, kayıtlı sermaye sisteminin, şarta bağlı sermaye artırımıyla birlikte uygulanmasının mümkün olup olmadığının üzerinde durulması gerekir. Bir an için kayıtlı sermaye sistemi ile şarta bağlı sermaye artırımının

Esra Cenkci / On İki Levha Yayıncılık, Kasım 2015

bb. Çıkarılmış Sermayenin Kayıtlı Sermayeyi Aşabileceği Durumlar (1) İstisnalar Açısından Genel Değerlendirme Kayıtlı sermaye, yönetim kurulunun sermaye artırım yetkisinin üst sınırını oluşturmasına rağmen, tebliğ düzenlemelerinde sermaye artırımlarıyla kayıtlı sermayenin aşılmasına izin verildiği ... , genel kurulun devredilemez görev ve yetkilerindendir (TTK m. 408/2, a; TTK m. 339/2, c). Bunun yanında, kayıtlı sermaye sisteminde yönetim kurulunun ... sermaye artırımları ile kayıtlı sermayeyi aşmasına imkân tanıyan ikincil düzenlemeler öteden beri mevcuttur. Bu yöndeki düzenlemelerin kapsamının ise

Esra Cenkci / On İki Levha Yayıncılık, Kasım 2015

ii. Tebliğler 2499 sa. SerPK döneminde kayıtlı sermaye sistemini düzenleyen ilk düzenleyici işlem, Seri I-No I sa. Hisse Senetlerine İlişkin Esaslar ... düzenlemektedir. Birinci bölümde, pay senetlerinin halka arzı ile ilgili genel esaslara; ikinci bölümde ise, ortaklıkların kayıtlı sermaye sistemine kabul esaslarına yer verilmiştir(228). 29.04.1992 tarihli ve 3794 sa. Kanun ile kayıtlı sermaye sisteminin düzenlendiği 2499 sa. SerPK’ nin 12. maddesinde önemli ... nedeniyle kabul edilen Seri IV-No 7 sa. Tebliğ, kayıtlı sermaye sistemi hakkında ayrıntılı düzenlemelere yer veren, sisteme özgü ilk tebliğdir(229). Tebliğ