Kemal Erdoğan / DergiPark, 2023, Cilt 27, Sayı 1

University Faculty of Law Review ISSN: 2651-4141 e-ISSN: 2667-4068 Cilt / Volüme XXVII Ocak / Januaıy 2023 Sayı /No. 1 BAŞKASININ ARAZİSİNDE MUHDESAT MEYDANA GETİREN KİŞİNİN MUHDESAT BEDELİ TALEBİ THE COMPENSATION CLAIM OF THE PERSON WHO COMPOSED MUHDESAT (BUILDING OR PLANT) ON ANOTHER PERSON'S REAL PROPERTY Kemal ERDOĞAN* * Özet10,34246/ahbvuhfd. 1198682 O Muhdesat, taşınmaz üzerinde sürekli kalmak maksadıyla meydana getirilen yapı ve/ veya bitkilerdir. Bu nedenle muhdesat, kapsamına dahil olduğu taşınmazın bütünleyici parçasıdır. Muhdesat üzerindeki ayni haklar, taşınmazın bütünleyici parçası hâline gelmekle

Mehmet Akçaal / DergiPark, 2022, Sayı 51

Yıl 13 . Sayı 51 . Temmuz 2022 ISSN 1309-6826 Araştırma Makalesi/Research Article YARGITAY’IN GÜNCEL İÇTİHATLARI IŞIĞINDA MUHDESAT Bnilding in the Light of the Current Cases of the Judician> Mehmet AKÇAAL* Özet Muhdesat, taşınmaz üzerinde kalıcı olmak üzere bulunan yapı veya bitkilerdir. Bu sebeple, muhdesat hukukî niteliği itibarıyla bütünleyici parçadır. Bu niteliğin kazanılmasıyla birlikte muhdesat üzerinde önceki malzeme veya bitki sahibinin artık bir mülkiyet hakkından söz edilemez; taşımnaz üzerindeki aynî hak muhdesatı da kapsar. Bununla birlikte, muhdesattan dolayı hem hak sahibi hem de

Furkan Eken, Halil Akkanat / On İki Levha Yayıncılık, Kasım 2024, Sayfa: 1018 - 1028

2.Muhdesatın Tespiti Davası a.Genel Olarak Muhdesat sahibinin başvurabileceği hukukî imkânlardan bir diğeri ise “muhdesatın tespiti davası” açmaktır(65). Bu dava hukukî niteliği itibariyle bir tespit davasıdır (HMK m. 106). Davadaki amaç muhdesatın kim tarafından oluşturulduğunun belirlenmesidir(66). Muhdesatın tespiti davasının kabul edilmesi, muhdesatın davacı tarafından oluşturulduğunun belirlenmesi anlamına gelir. Bu dava ile kastedilen “muhdesatın maliki”nin kim olduğunun belirlenmesi değil, yapı veya bitki örtüsünü kimin “muhdesat haline getirdiği”nin belirlenmesi olmalıdır(67). Muhdesatın

Furkan Eken, Halil Akkanat / On İki Levha Yayıncılık, Kasım 2024, Sayfa: 1013 - 1017

C.MUHDESATI OLUŞTURAN KİŞİNİN İLERİ SÜREBİLECEĞİ TALEPLER 1.Muhdesatı Tapu Kütüğünün Beyanlar Sütununa Kaydettirme Tapu kütüğüne yapılan ... başka bir kimseye veya paydaşlarından birine ait muhdesat mevcut ise bunun sahibi, cinsi, ihdas tarihi ve iktisap sebebi belirtilerek tutanağın ve kütüğün beyanlar hanesinde gösterilir.” Hüküm, maliki olmadığı bir taşınmazda muhdesat oluşturan kişiye kadastro tespiti sırasında, kadastro tutanağının ve tapu kütüğünün beyanlar sütununa, bu muhdesatın kendisi tarafından oluşturulduğunu kaydettirme imkânı verir(49); yoksa bu suretle o kişi muhdesatın sahibi (maliki

Furkan Eken, Halil Akkanat / On İki Levha Yayıncılık, Kasım 2024, Sayfa: 1028 - 1030

b.Davanın Açılmasında Hukuki Yararın Bulunduğu Haller Bakımından Yargıtay Uygulamasının Değerlendirilmesi Yargıtay’ın muhdesatı oluşturan kişinin bunu tespit ettirmek amacıyla açacağı muhdesatın tespiti davası bakımından hukukî yararının bulunduğu halleri, yukarıda anılan üç ihtimal ile sınırlandırması doktrinde çeşitli açılardan eleştirilmiştir. İlk olarak Yargıtay’ın anılan uygulaması muhdesatın tespiti davasının yalnızca üzerinde muhdesat ... güvence altına alınmış olan hak arama özgürlüğü ile bağdaşmaz. Zira bu yaklaşım, muhdesatın tespiti davası bakımından kanunun hiç öngörmediği dava

Furkan Eken, Halil Akkanat / On İki Levha Yayıncılık, Kasım 2024, Sayfa: 1008 - 1013

B.MUHDESAT KAVRAMI VE İLGİLİ HUKUKİ DÜZENLEMELER Kelime anlamı itibariyle muhdesat “sonradan oluşturulmuş nesne”yi ifade eder. Muhdesat terimi, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda kullanılmış değil ise de 3402 sayılı Kadastro Kanunu m. 19/2 hükmünde kullanılmış ve muhdesatın kadastro işlemleri bağlamında ... muhdesat mevcut ise bunun sahibi, cinsi, ihdas tarihi ve iktisap sebebi belirtilerek tuta nağın ve kütüğün beyanlar hanesinde gösterilir.”(30). Bu hükmün gerekçesinde muhdesat “geçici olmayan bina ve ağaç gibi şeyler” olarak tanımlanmıştır(31). Muhdesata ilişkin başka bir tanım ise Tapulama ve Kadastro Paftalarını

Furkan Eken, Halil Akkanat / On İki Levha Yayıncılık, Kasım 2024, Sayfa: 1039 - 1048

muhdesat ise “üstün arza tâbi olması” kuralının (TMK m. 718) bir gereği olarak bağımsız bir mülkiyet hakkına konu olmaktan çıkar ve arazi üzerindeki mülkiyet hakkının bir parçası haline gelmiş olur(127). Bu kuralın istisnası taşkın yapı kuralları (TMK m. 725) ile muhdesatın üst hakkına konu olacak şekilde ihdas edilmiş olması (TMK m. 726) ihtimalleri olup; hamur kuralının uygulanması suretiyle oluşturulan parseller üzerine önceden inşa edilmiş olan muhdesat ... muhdesat üzerindeki mülkiyet hakkının ayrı bir mülkiyet hakkı olarak muhafazasını kabul etmeyip, ilgili belediyeye “bedele dönüştürme yetkisi” tanımayı esas

Furkan Eken, Halil Akkanat / On İki Levha Yayıncılık, Kasım 2024, Sayfa: 1030 - 1038

3.Muhdesattan Doğan Alacak Hakkının Ödenmesini Talep İfade edildiği üzere muhdesat bütünleyici parça niteliğinde olduğundan muhdesatın mülkiyeti, bütünleyici parça kuralının bir gereği olarak üzerinde bulunduğu taşınmazın malikine aittir (TMK m. 718). Bir başka deyişle muhdesat bakımından, üzerinde bulunduğu taşınmaz dan ayrı bir mülkiyet ya da sınırlı aynî hak sahipliğinden de söz edilemez. Bunun sonucu olarak muhdesatı inşa eden kişinin talepleri aynî hakka ilişkin olamaz, ancak şahsî bir hakka, yani alacak hakkına ilişkin olabilir(98). Başkasının taşınmazı üzerinde muhdesat oluşturan kişi, yukarıda

Efe Can Yıldırır / On İki Levha Yayıncılık, Ekim 2024

Türk Medenî Kanunu’nda kullanılmayan muhdesat kavramına 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 19. maddesinde şu şekilde yer verilmiştir: “Taşınmaz mal üzerinde malikinden başka bir kimseye veya paydaşlarından birine ait muhdesat mevcut ise bunun sahibi, cinsi, ihdas tarihi ve iktisap sebebi belirtilerek tutanağın ve kütüğün beyanlar hanesinde gösterilir.”(93) Bu düzenlemenin madde gerekçesinde muhdesat, “geçici olmayan bina ve ağaç gibi şeyler” olarak ... . fıkrasında da muhdesat kavramına şu şekilde yer verilmiştir: “Bu Kanun çerçevesinde dönüştürmeye tabi tutulan taşınmazların, üzerindeki köhnemiş yapılar da

Furkan Eken, Halil Akkanat / On İki Levha Yayıncılık, Kasım 2024, Sayfa: 1007

sadece yapılar bağlamında değil, ilgili mevzuatta “muhdesat” olarak isimlendirilen unsurların tamamı ile ilgili olarak ortaya çıktığı dikkate alınarak, öncelikle “muhdesat” kavramı izah edilecek; akabinde de muhdesatı oluşturan kişinin başvurabileceği hukukî imkânlar ortaya konulacak; sonrasında da bu