Nilda Çiçekli / On İki Levha Yayıncılık, Nisan 2022

hukukunda subjektif hakların varlığı uzun yıllar tartışılmıştır. Hauriou, insan-kişinin de devletin de benzer biçimde subjektif haklara sahip olduğunu düşünür. Subjektif hak sahipliği, hukuki kişilik ile aynı köktendir. Laband, devletin hukuki kişiliğini, devletin “rolünü ve yükümlülüklerini yerine getirmek için ... “haklar süjesi olarak görülen süje” şeklinde iki tanım yapar ve bu iki tanımın birbirine indirgenebileceğini söyler; “çünkü zaten subjektif haklar, mallar ... .(363) Hauriou’nun hak kuramı da bütünsel doktrininden ayrılmaz. Objektif hak ile subjektif hak arasındaki ayrım, düalist anlayışa sıkı sıkıya bağlıdır

Süleyman Burak Gündoğdu / On İki Levha Yayıncılık, Ekim 2021

koruma talep etmesi şeklinde tanımlanmaktadır(87). Bunun yanında, subjektif hak(88) temeline dayanan tanımlardan ziyade davanın, mahkemeye yöneltilmiş bulunan hukukî koruma talebi olduğu da ileri sürülmektedir(89). Kanaatimizce medenî yargı alanındaki subjektif hakka dayanan davalardan farklı bir nitelik ... kavramını tanımlama noktasında özellik arz etmektedir. Zira menfî tespit davalarında, esas itibariyle subjektif bir hakkın bulunmadığı ileri sürülmektedir. Bu ... üzere, bireysel başvuruda subjektif hakkına kavuşamadığını iddia eden kişilerin kanun yolu incelemesinin ötesinde bir hak arama yoluna başvurduklarından

Nuray Sümer / On İki Levha Yayıncılık, Nisan 2023

((ii))Farklılaş(tır)manın Dayanağı: Subjektif Amme Hakkı Teorisi Kamu malı üzerindeki irtifak hakkının medeni hukuktan farklılaştırılması konusunda ... eder. İşte idarenin objektif kurallara dayalı olarak yarattığı bu subjektif hak ve yetkiler “subjektif amme hakları teorisi”ne dayanmaktadır(1464). Bonnard’ın subjektif hak teorisine göre sübjektif amme hakkı üç şarta bağlı olarak tekemmül eder: İlk olarak gerçek veya tüzel kişiler, objektif hukuk kuralına ... idare, hususi menfaatleri de tatmin edebilir. Son şart ise, bireyin sübjektif menfaatinin bulunmasıdır. Bu hallerde subjektif haktan söz edilmektedir(1465

Birden Güngören Bulgan / On İki Levha Yayıncılık, Şubat 2020

2. Jellinek’in Hak Kuramı 2.1. Subjektif Kamusal Haklar ve Statü Teorisi Jellinek’in Subjektif Kamusal Haklar Sistemi (System der subjektiven ... .(166) Öyle ki Lepsius, Jellinek’in “subjektif haklar sisteminde” Kant’ın önermelerini hukuka uyarladığını düşünmektedir.(167) Zira, Jellinek’e göre subjektif haklar, kaynağını devletin oluşumundan önce (vorstaatlich) alan haklar değildi.(168) Jellinek’e göre insanın birey olması subjektif kamusal haklarla(169) mümkündür. Objektif ve subjektif hak arasındaki sınır genel kamu hukukunun en önemli sorunlarından biridir.(170) Objektif hak devlet yararına

Birden Güngören Bulgan / On İki Levha Yayıncılık, Şubat 2022

2. Jellinek’in Hak Kuramı 2.1. Subjektif Kamusal Haklar ve Statü Teorisi Jellinek’in Subjektif Kamusal Haklar Sistemi (System der subjektiven ... .(170) Öyle ki Lepsius, Jellinek’in “subjektif haklar sisteminde” Kant’ın önermelerini hukuka uyarladığını düşünmektedir.(171) Zira, Jellinek’e göre subjektif haklar, kaynağını devletin oluşumundan önce (vorstaatlich) alan haklar değildi.(172) Jellinek’e göre insanın birey olması subjektif kamusal haklarla(173) mümkündür. Objektif ve subjektif hak arasındaki sınır genel kamu hukukunun en önemli sorunlarından biridir.(174) Objektif hak devlet yararına

Süleyman Burak Gündoğdu / On İki Levha Yayıncılık, Ekim 2021

subjektif hakkın varlığı ve tarafın mevcudiyeti üzerinden açıklamaktadır(43). Yazara göre, bireysel başvuruda her durumda davalı taraf, kamu gücüdür(44). Örneğin, mahkeme kararlarından kaynaklı başvurularda, mahkeme esas itibariyle başvurucunun subjektif hakkını ihlâl eden konumundadır ve adil yargılanma ... ileri sürülmektedir. Bireysel başvurunun bir dava olmadığı görüşünde olan KORKMAZ, kişinin yargılamada elde edemediği subjektif hakkını, kanun yoluna götürerek aradığını; ancak bireysel başvurunun, tüm bu usûl kesitlerini tamamlamış ve hâlen subjektif hakkına kavuşamadığını iddia eden kişilere tanınan

Hülya Taş Korkmaz / On İki Levha Yayıncılık, Aralık 2021

kullanılmalıdır(10). (1) Dava genellikle “bir subjektif hakkı ihlâl edilen veya tehlikeye sokulan veya kendisinden haksız bir talepte bulunulan kimsenin ... . 824-825)]. Aynı yönde bkz. örneğin, 2. HD, 20.11.1970, 5577/6142 (İBD 1971, s. 11-12, 1030, 1031). Davanın subjektif hak temelli tanımlanması, maddî hukukla usûl hukukunun birliği anlayışından; dolayısıyla dava hakkının subjektif hakkın fer’i niteliğinde kabul edilmesinden kaynaklanmaktadır. Dava hakkı genellikle bir subjektif hakka dayanmakla birlikte (eda davalarında), dava hakkının subjektif hakka dayanmadığı hâller de (menfi tespit davaları) bulunmaktadır

Burçin Aydoğdu / On İki Levha Yayıncılık, Eylül 2020

bu terminolojik açığı doldurmak üzere ortaya konmuş kavramlar olduğu söylenir.(224) Fakat yine de Objektif Hak Kuramı’na göre “Subjektif Hak” diye bir şey olmadığını göz önüne alırsak, Subjektif Hak/Hukuk terimiyle kast edilenin sadece Türkçedeki hak kavramı olmadığını anlarız. Özel hukuktaki Kazanılmış Hak kavramı subjektif hak ifade ettiği için objektif hak kuramcılarının kamu hukukunda subjektif hak olamayacağını ve dolayısıyla Kazanılmış Hak ... Hak Kuramı’na ve Subjektif Hak Kuramı’na olabildiğince az atıf yapılmış olmasının sebebi de meseleyi, bu kavram kargaşasına girmeden açıklayabilmektir

Anıl Köroğlu / On İki Levha Yayıncılık, Haziran 2020

2. Subjektif Hak Yokluğu ve Re’sen Harekete Geçme Ölçütü Açısından İlgililer arasında bir uyuşmazlığın bulunması, o işin her zaman çekişmeli yargı ... birbirinden ayırt etmeye yarayan ikinci ölçüt, subjektif hak yokluğudur (HMK m. 382/1-b). Çekişmeli yargı, bir tarafın diğer tarafa ileri sürebileceği bir ... tartışmalardan bağımsız olarak, bu hakkın diğer paydaşlara yöneltilebilen subjektif bir hak olduğu konusunda bir şüphe yoktur. Çekişmesiz yargı için getirilen ... Kanunu’nun dördüncü maddesinin birinci fıkrasında ortaklığın giderilmesi talebinden bir dava olarak bahsedilmektedir. Subjektif bir hakka dayanan ve taraflar

Ali Suphi Kurşun / On İki Levha Yayıncılık, Mayıs 2021

§ 18. ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASINDA TARAF SIFATI (HUSUMET) I. GENEL OLARAK TARAF SIFATI I. GENEL OLARAK TARAF SIFATI(694) Taraf sıfatı (husumet), dava konusu subjektif hakka ilişkin bir kavramdır(695). Davanın konusu subjektif hakkın sahibi aktif taraf sıfatına, bu hakka uymakla yükümlü olan kişi ise pasif taraf sıfatına sahip olur(696). Bir başka ifadeyle, davacı sıfatı dava konusu subjektif hakkın sahibine, davalı sıfatı ise bu hakka uymakla ... olabileceği (taraf ehliyeti)”, “kimlerin davayı takip edebileceği (dava ehliyeti ve dava takip yetkisi)” ve “kimlerin dava konusu subjektif hakla ilgili olduğu