EN
TR
T.C.
D A N I Ş T A Y
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2023/1002
Karar No : 2025/378
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Defterdarlığı - ... - (... Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... İnşaat Enerji Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
İSTEMİN KONUSU:... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, hakkında düzenlenen vergi inceleme raporu uyarınca, kasa hesabında izlenen nakit paranın 8.000 TL'yi aşan kısmının şirket ortaklarına kullandırılmasına rağmen faiz hesaplanmadığından, "131-Ortaklardan Alacaklar" hesabının alt hesabı olan "131.01- ..." hesabının borç bakiyeleri için faiz hesaplanmadığından ve satın alınan binek otomobile ilişkin faturada gösterilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılamayacağından bahisle re'sen tarh edilen 2010 yılının Temmuz ila Eylül dönemlerine ait katma değer vergileri ile vergilerin bir katı tutarında kesilen vergi ziyaı cezaları ve gerçek bir emtia teslimi veya hizmet ifasına dayanmaksızın düzenlendiği tespit edilen faturaları kayıtlarına intikal ettirdiğinden bahisle re'sen tarh edilen 2010 yılının Eylül, Ekim ve Aralık dönemlerine ait katma değer vergileri ile vergilerin üç katı tutarında kesilen vergi ziyaı cezalarının kaldırılması istemiyle dava açılmıştır.
... Vergi Mahkemesinin... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı:
I. Bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin kasa hesabında izlenen nakit paranın şirket ortaklarına kullandırılmasından kaynaklanan kısmı yönünden yapılan inceleme:
Davacı adına re'sen tarh edilen aynı yıla ilişkin kurumlar vergisine karşı açılan davada verilen ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla, yüksek tutardaki paranın şirketin kasasında tutulmuş olması ve bu durumun davacı tarafından izah edilememiş olması karşısında, davacının kasa hesabında izlenen nakit paranın 8.000 TL'yi aşan kısmını ortaklarına veya yetkililerine karşılıksız olarak kullandırdığı sonucuna varılmıştır.
Bu husus ve bir ticari işletmenin sahip olduğu kaynakları ortaklarına ya da üçüncü kişilere borç olarak verip karşılığında faiz geliri elde etmesinin ticari faaliyet çerçevesinde yapılmış bir işlem olduğu ve borç para verilmesinin bir finansman temin hizmeti olarak katma değer vergisine tabi olduğu dikkate alındığında, sözü edilen vergi ve cezaların kasa hesabında izlenen nakit paranın şirket ortaklarına kullandırılmasından kaynaklanan kısmında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
II. Bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin "131-Ortaklardan Alacaklar" hesabının borç bakiyeleri için faiz hesaplanmamasından kaynaklanan kısmı yönünden yapılan inceleme:
Davacı adına re'sen tarh edilen aynı yıla ilişkin kurumlar vergisine karşı açılan davada verilen ... Vergi Mahkemesinin... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla, davacı şirketin yetkilisinin inceleme sırasında verdiği ifadesinde, ortağa verilen borç paraların ortak tarafından şirket harcamalarında kullanıldığını, şahsi işleri için kullanılmadığını beyan etmesi ve inceleme elemanınca da aksi yönde bir eleştiri ve tespit yapılmaması karşısında, davacının transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımında bulunduğundan söz edilemeyeceği sonucuna varılmıştır.
Bu husus dikkate alındığında, sözü edilen vergi ve cezaların "131-Ortaklardan Alacaklar" hesabının borç bakiyeleri için faiz hesaplanmamasından kaynaklanan kısmında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
III. Bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin satın alınan binek otomobile ilişkin faturada gösterilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılmasından kaynaklanan kısmı yönünden yapılan inceleme:
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 30. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca, davacı tarafından satın alınan binek otomobile ilişkin faturada gösterilen katma değer vergisi indirim konusu yapılamayacağından, sözü edilen vergi ve cezaların satın alınan binek otomobile ilişkin faturada gösterilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılmasından kaynaklanan kısmında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
IV. Gerçek bir emtia teslimi veya hizmet ifasına dayanmaksızın düzenlendiği tespit edilen faturaların kayıtlara intikal ettirildiğinden bahisle re'sen tarh edilen üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergileri yönünden yapılan inceleme:
Davacının faturalarını kayıtlarına intikal ettirdiği ... İnşaat Malzemeleri Pazarlama Mimarlık Proje Danışmanlık Taahhüt Ticaret Limited Şirketi, ... Akaryakıt Petrol Ürünleri Madeni Yağ Kimya ve Nakliye Limited Şirketi, ... Yapı Market Akaryakıt Petrol Ürünleri Madeni Yağ ve Nakliye Limited Şirketi, ... Taşımacılık Petrol Ürünleri İnşaat Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi ve ... Uluslararası Taşımacılık Petrol Ürünleri Turizm Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi hakkında düzenlenen vergi tekniği raporlarındaki tespitlerden, anılan mükelleflerin davacı adına düzenlediği faturaların gerçek bir mal teslimi veya hizmet ifasına dayanmadığı sonucuna varılmıştır. Bu durumda, sözü edilen vergi ve cezaların anılan mükelleflerin düzenlediği faturalardan kaynaklanan kısmında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Davacının faturalarını kayıtlarına intikal ettirdiği ... İnşaat Taahhüt Turizm Ticaret Limited Şirketi hakkında düzenlenen vergi tekniği raporundaki tespitler ile rapor ekinde yer alan belgelerden, anılan şirket tarafından düzenlenen faturaların sahte olduğunun hukuken kabul edilebilir somut delilerle ispatlanamadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu durumda, sözü edilen vergi ve cezaların anılan mükellefin düzenlediği faturalardan kaynaklanan kısmında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
V. Karar sonucu:
Mahkeme bu gerekçeyle bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin "131-Ortaklardan Alacaklar" hesabının borç bakiyeleri için faiz hesaplanmamasından kaynaklanan kısmı ile üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin ... İnşaat Taahhüt Turizm Ticaret Limited Şirketi tarafından düzenlenen faturalardan kaynaklanan kısmını kaldırmış; bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin kasa hesabında izlenen nakit paranın şirket ortaklarına kullandırılmasından kaynaklanan kısmı ile satın alınan binek otomobile ilişkin faturada gösterilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılmasından kaynaklanan kısmı ve üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin ... İnşaat Taahhüt Turizm Ticaret Limited Şirketi dışındaki diğer mükellefler tarafından düzenlenen faturalardan kaynaklanan kısmı yönünden davayı reddetmiştir.
Tarafların istinaf istemini inceleyen ... Bölge İdare Mahkemesi... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı:
I. Mahkeme kararının, bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin "131-Ortaklardan Alacaklar" hesabının borç bakiyeleri için faiz hesaplanmamasından kaynaklanan kısmı ile üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerine ilişkin hüküm fıkraları yönünden yapılan inceleme:
Mahkeme kararının, sözü edilen hüküm fıkralarının hukuka uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
II. Mahkeme kararının, bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin kasa hesabında izlenen nakit paranın şirket ortaklarına kullandırılmasından kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrası yönünden yapılan inceleme:
Davacı adına re'sen tarh edilen aynı yıla ilişkin kurumlar vergisine karşı açılan davada verilen ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin... tarih ve E:... K:... sayılı kararıyla, davacının kasasında iş hacmine göre iktisadi ve ticari icaplara uygun olmayan miktarda nakit bulundurduğu sabit olup yılın tüm günleri için bu nakdin kasada bulundurulmasını gerektiren haklı bir neden gösterilmediğinden, anılan nakdin bir kısmının ortaklara kullandırıldığının kabulünün gerektiği, ancak, davacının ortaklarına kullandırdığı nakit tutar tespit edilirken, davacının yaptığı işin nevi, bu iş sırasında yaptığı tahsilat ve ödemelerin şekli, iş hacmi ve emsal kurumların durumu gibi hususlar dikkate alınmaksızın, sadece, davacı şirketin yetkilisinin ifadesine dayanılarak 8.000,00 TL üzerindeki tutarların ortaklara kullandırıldığının kabul edilmesinde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu husus dikkate alındığında, sözü edilen vergi ve cezaların kasa hesabında izlenen nakit paranın şirket ortaklarına kullandırılmasından kaynaklanan kısmında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
III. Karar sonucu:
Vergi Dava Dairesi bu gerekçeyle mahkeme kararının, bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin "131-Ortaklardan Alacaklar" hesabının borç bakiyeleri için faiz hesaplanmamasından kaynaklanan kısmı ile üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerine ilişkin hüküm fıkralarına yöneltilen istinaf istemlerini reddetmiş; bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin kasa hesabında izlenen nakit paranın şirket ortaklarına kullandırılmasından kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrasını kaldırdıktan sonra sözü edilen vergi ve cezaların anılan kısmını kaldırmış; bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin satın alınan binek otomobile ilişkin faturada gösterilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılmasından kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrası yönünden hüküm kurmamıştır.
Davalının temyiz istemini inceleyen Danıştay Dördüncü Dairesinin 19/10/2022 tarih ve E:2019/287, K:2022/5767 sayılı kararı:
I. Temyize konu kararın, bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin kasa hesabında izlenen nakit paranın şirket ortaklarına kullandırılmasından kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrası yönünden yapılan inceleme:
Temyize konu kararın sözü edilen hüküm fıkrasının hukuka uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
II. Temyize konu kararın, bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin "131-Ortaklardan Alacaklar" hesabının borç bakiyeleri için faiz hesaplanmamasından kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrası yönünden yapılan inceleme:
Nakit paranın çeşitli finansal enstrumanlarla çok kısa sürelerde nemalandırılabildiği günümüz şartlarında,"131-Ortaklardan Alacaklar" hesabının alt hesabı olan "131.01- ..." hesabının 2010 yılında 365 gün boyunca borç bakiyesi vermesinin, diğer bir anlatımla, şirketin parasının, ortak ...'a 365 gün boyunca herhangi bir faiz alınmaksızın kullandırılmasının iktisadi ve ticari icaplara uymadığı açıktır. Bu durum, davacı şirketin yetkili temsilcisi tarafından, "Ortak şahsi işleri için para kullanmamıştır, şirket harcamalarında kullanılmıştır." şeklinde açıklanmaya çalışılmış ise de, gerek inceleme elemanına gerekse dava dosyasına bunu kanıtlar nitelikte herhangi bir belge ibraz edilmediğinden bu iddiaya itibar edilmemiştir.
Bu itibarla, ortağa kullandırılan tutar üzerinden faiz hesaplanıp bu faiz için katma değer vergisi hesaplanmasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Açıklanan nedenle, temyize konu kararın anılan hüküm fıkrasında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Öte yandan, davacı hakkında düzenlenen vergi inceleme raporunda, Merkez Bankasının avans işlemlerinde uyguladığı faiz oranı esas alınarak hesaplama yapılmış ise de, Danıştay kararlarıyla öteden beri istikrar kazandığı üzere, adat hesaplarında uygulanması gereken faiz oranı Merkez Bankasının reeskont işlemlerinde uyguladığı faiz oranıdır. Vergi Dava Dairesince yeniden verilecek kararda bu hususun dikkate alınacağı tabiidir.
III. Temyize konu kararın, üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin ... İnşaat Taahhüt Turizm Ticaret Limited Şirketi tarafından düzenlenen faturalardan kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrası yönünden yapılan inceleme:
Davacıya fatura düzenleyen ... İnşaat Taahhüt Turizm Ticaret Limited Şirketi hakkındaki vergi tekniği raporunda yer alan tespitlerin değerlendirilmesinden ihtilaf konusu faturaların sahte olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, sözü edilen vergi ve cezaların ... İnşaat Taahhüt Turizm Ticaret Limited Şirketi tarafından düzenlenen faturalardan kaynaklanan kısmında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
IV. Karar sonucu:
Daire bu gerekçeyle temyize konu kararın, bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin kasa hesabında izlenen nakit paranın şirket ortaklarına kullandırılmasından kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkrasını onamış; bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin "131-Ortaklardan Alacaklar" hesabının borç bakiyeleri için faiz hesaplanmamasından kaynaklanan kısmı ile üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin ... İnşaat Taahhüt Turizm Ticaret Limited Şirketi tarafından düzenlenen faturalardan kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkralarını bozmuştur.
... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin... tarih ve E:..., K:... sayılı ısrar kararı:
... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesince verilen ilk kararın, bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin "131-Ortaklardan Alacaklar" hesabının borç bakiyeleri için faiz hesaplanmamasından kaynaklanan kısmı ile üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin ... İnşaat Taahhüt Turizm Ticaret Limited Şirketi tarafından düzenlenen faturalardan kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkraları Danıştay Dördüncü Dairesince bozmuştur.
Davacının faturalarını kayıtlarına intikal ettirdiği ... İnşaat Taahhüt Turizm Ticaret Limited Şirketi hakkında düzenlenen vergi tekniği raporundaki tespitler ile rapor ekinde yer alan belgelerden, anılan şirket tarafından düzenlenen faturaların sahte olduğunun hukuken kabul edilebilir somut delilerle ispatlanamadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu durumda, üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin anılan mükellefin düzenlediği faturalardan kaynaklanan kısmında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Vergi Dava Dairesi, bu gerekçeyle ısrar ettiğini belirterek davacının istinaf isteminin kabulü ile mahkeme kararının bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin "131-Ortaklardan Alacaklar" hesabının borç bakiyeleri için faiz hesaplanmamasından kaynaklanan kısmı ile üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin ... İnşaat Taahhüt Turizm Ticaret Limited Şirketi tarafından düzenlenen faturalardan kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkralarını kaldırdıktan sonra anılan tarhiyatların sözü edilen kısımları yönünden davanın kabulüne karar vermiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Hukuka aykırı olduğu belirtilerek ısrar kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Cevap verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ: Temyizen incelenen ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun, "Davaların karara bağlanması" başlığını taşıyan 22. maddesinin (1) numaralı fıkrasında, konular aydınlandığında meselelerin sırasıyla oya konulacağı ve karara bağlanacağı; "Kararda bulunacak hususlar" başlığını taşıyan 24. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde, kararın dayandığı hukuki sebepler ile gerekçesi ve hükmün kararlarda belirtilmesi gerektiği kurala bağlanmıştır.
Aynı Kanun'un "Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar" başlıklı 49. maddesinin (2) numaralı fıkrasının (c) bendinde, temyiz incelemesi sonunda Danıştayın, usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması halinde kararı bozacağı düzenlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, Vergi Mahkemesince, hem bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin "131-Ortaklardan Alacaklar" hesabının borç bakiyeleri için faiz hesaplanmamasından kaynaklanan kısmı yönünden hem de üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin ... İnşaat Taahhüt Turizm Ticaret Limited Şirketi tarafından düzenlenen faturalardan kaynaklanan kısmı yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesince verilen ilk kararda ise mahkeme kararının anılan hüküm fıkralarına yöneltilen davalının istinaf isteminin reddine karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesince verilen kararın anılan hüküm fıkralarının Danıştay Dördüncü Dairesince bozulması üzerine Bölge İdare Mahkemesince verilen ısrar kararında, bozulan kısımlar yönünden Vergi Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiş olmasına rağmen davanın reddine karar verildiği kabul edilerek davacının istinaf isteminin kabulüne, Vergi Mahkemesi kararının bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin "131-Ortaklardan Alacaklar" hesabının borç bakiyeleri için faiz hesaplanmamasından kaynaklanan kısmı ile üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin ... İnşaat Taahhüt Turizm Ticaret Limited Şirketi tarafından düzenlenen faturalardan kaynaklanan kısmına ilişkin hüküm fıkralarının kaldırılmasına, anılan tarhiyatların sözü edilen kısımları yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
Öte yandan, ısrar kararında, üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin ... İnşaat Taahhüt Turizm Ticaret Limited Şirketi tarafından düzenlenen faturalardan kaynaklanan kısmı yönünden, anılan mükellefin davacı adına düzenlediği faturaların sahte olduğunun hukuken kabul edilebilir somut delilerle ispatlanamadığı gerekçesine yer verilmiş olmakla birlikte, bir kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergilerinin "131-Ortaklardan Alacaklar" hesabının borç bakiyeleri için faiz hesaplanmamasından kaynaklanan kısmı yönünden Vergi Mahkemesi kararı kaldırılmasına rağmen anılan cezalı tarhiyatların sözü edilen kısımları yönünden tekrar bir değerlendirme yapılmamış ve gerekçeye yer verilmemiştir.
Bu durumda, temyize konu kararın, İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 22 ve 24. maddelerine uygun düşmediğinden yeniden karar verilmek üzere bozulması gerekmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1-... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
2-Yeniden verilecek kararda karşılanacağından, yargılama giderleri hakkında hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına,
21/05/2025 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.
