TR
EN
TEMYİZ EDEN (DAVALI): Hazine ve Maliye Bakanlığı - ANKARA
VEKİLİ: Haz. Av. K1 - Aynı adreste
KARŞI TARAF (DAVACI): F1 Derneği
İSTEMİN KONUSU :Danıştay Onikinci Dairesinin 28/06/2018 tarih ve E:2016/3133, K:2018/2885 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 16/08/2012 tarih ve 28386 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, Maliye Bakanlığı Disiplin Amirleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik eki Maliye Bakanlığı Disiplin Amirleri Cetveli'nin III-1 maddesi ile III-1-B-a maddesinde yer alan, "Defterdarlık Uzmanı" ve "Defterdarlık Uzman Yardımcısı" ibarelerinin ve söz konusu cetvelin (*) işaretli dip notunda yer alan "Denetim ve inceleme ile görevlendirilenler" ibaresinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onikinci Dairesinin 28/06/2018 tarih ve E:2016/3133, K:2018/2885 sayılıkararıyla;
Dava konusu düzenleme ile, Defterdar emrine verilen ve denetim ve inceleme ile görevlendirilen Defterdarlık Uzmanı ve Defterdarlık Uzman Yardımcılarının disiplin amirinin Defterdar Yardımcısı, üst disiplin amirinin Defterdar olarak belirlenmesine karşın, bu kişilerin işlemlerini denetledikleri; muhasebe müdürü, saymanlık müdürü, milli emlak müdürü, muhakemat müdürü ve personel müdürünün disiplin amirinin Defterdar, üst disiplin amirinin ise Vali olarak belirlendiği,
Bu durumda, Defterdarlık Uzmanı ve Uzman Yardımcılarının, işlemlerini denetledikleri görevlilerden daha alt kademede bulunan disiplin amirlerine bağlı olmaları; hiyerarşik yapıyı bozacağı gibi yapılacak inceleme ve soruşturmalar da olumsuz yönde etkilenebileceğinden, dava konusu düzenlemelerde hizmetin gereklerine ve hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle düzenlemelerin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :Davalı idare tarafından, Maliye Bakanlığı Personeli Görevde Yükselme, Unvan Değişikliği ve Atama Yönetmeliği'ne göre, taşra teşkilatında görev yapan Defterdarlık Uzmanlarının, Bakanlıklarının taşra teşkilatına tahsisli Müdür unvanlı kadrolarına atanabilmeleri için, Defterdarlık Uzmanı unvanında en az beş yıl çalışması ve yapılacak sınavda başarılı olması gerektiği, konuya bu açıdan bakıldığında, temyize konu kararda yer alan gerekçenin hukuka uygun olmadığı, Defterdar Yardımcılarının, denetim ve inceleme görevi ile Defterdarlık emrinde görevlendirilen Defterdarlık Uzmanlarının çalışmalarında ilk amir pozisyonunda bulunmaları ve çalışmalarını yakından takip edebilir durumda bulunmaları nedeniyle disiplin amiri olarak belirlenmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı, dava konusu düzenlemelerin iptali yolunda verilen Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ K2'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden davalı idarenin yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
İLGİLİ MEVZUAT :
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun "Disiplin amiri ve disiplin cezaları" başlıklı 124. maddesinin 1. fıkrasında, "Disiplin amirleri; kurumların kuruluş ve görev özellikleri dikkate alınarak Devlet Personel Başkanlığı'nın görüşüne dayanılarak özel yönetmeliklerinde tayin ve tesbit edilecek amirlerdir." hükmüne, "Disiplin kurulları ve disiplin amirleri" başlıklı 134. maddesinin 2. fıkrasında ise, "Bu kurulların kuruluş, üyelerinin görev süresi, görüşme ve karar usulü, hangi memurlar hakkında karar verebilecekleri ve disiplin amirlerinin tayin ve tespitinde uygulanacak esaslar ile bunların yetki ve sorumlulukları gibi hususlar Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir" hükmüne yer verilmiştir.
24/10/1982 tarih ve 17848 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, Disiplin Kurulları ve Disiplin Amirleri Hakkında Yönetmelik'in "Disiplin amirlerinin tayin ve tespitine dair esaslar" başlıklı 16. maddesinde de, "Disiplin amirleri, bu maddede belirtilen esaslara uyulmak ve Devlet Personel Başkanlığının görüşüne dayanılmak suretiyle, kurumların kuruluş ve görev özelliklerine göre hazırlayarak yürürlüğe koyacakları özel yönetmelikler ile tespit edilir.
Başbakan ve bakanlar başında bulundukları Başbakanlık ve Bakanlık teşkilatı ile bunlara bağlı kuruluşlarda görevli bütün memurların disiplin amiridirler. Bu sıfatla haiz bulundukları yetkileri her derecedeki memur hakkında doğrudan kullanabilirler.
Başbakanlık ve bakanlıklarda, bunların bağlı kuruluşlarında ilgisine göre Başbakanlık Müsteşarı, Bakanlık Müsteşarı, bağlı kuruluşların başında bulunan müsteşar, başkan, genel müdür, genel sekreter ve müdürler, illerde valiler, ilçelerde kaymakamlar, belediyelerde belediye başkanları, yurtdışı teşkilatında misyon şefleri buralarda görevli bütün memurların en üst disiplin amirleridirler. Daha alt seviyedeki disiplin amirlerinin astlık üstlük sıralaması bu esasa göre tespit edilir. En üst disiplin amirleri haiz oldukları yetkileri her derecedeki memur hakkında doğrudan kullanabilir.
Ayrıca disiplin işlerinde denetimi, etkin ve süratli bir uygulamayı sağlamak için, yukarıdaki fıkrada sayılan disiplin amirlerinin birinci sicil amiri oldukları memurlar ve bakanlıkların doğrudan bakana bağlı birimlerinin başında bulunanlar idari yönden veya sicil bakımından kendilerine bağlı memurların disiplin amiri olarak tayin ve tespit edilirler.
Yukarıdaki fıkrada sayılanların birinci sicil amiri oldukları memurlar ile şube müdürlerinin de idari yönden veya sicil bakımından kendilerine bağlı memurların disiplin amiri olarak tayin ve tespit edilmeleri şarttır.
Kurumların gerekçeli tekliflerinin Devlet Personel Başkanlığınca uygun bulunması halinde daha alt seviyedeki idari kademelerin başında bulunan memurlara da disiplin amirliği yetkisi tanınabilir.
Disiplin işleriyle ilgili uygulamalarda, kaymakam ilçe, valiler il, belediye başkanları belediye teşkilatındaki diğer disiplin amirlerine göre en üst disiplin amiridirler.
Valiler, kaymakamlara göre bir üst disiplin amiridirler.
Bölge müdürlerinin disiplin amiri bölge müdürlüğünün merkezinin bulunduğu ilin valisi, üst disiplin amiri ise bakanlıklarda müsteşar veya bakan, bağlı veya ilgili kuruluşlarda müsteşar, başkan veya genel müdürlerdir.
Bölge müdürlüklerinin ilçe teşkilatındaki birimlerinin başında bulunan ilçe idare şube başkanlarının disiplin amiri kaymakam, üst disiplin amiri vali; il teşkilatındaki il idare şube başkanlarının disiplin amiri ise vali olup, bu il idare şube başkanları hakkında özel yönetmeliklere ekli cetvellerde üst disiplin amiri tespit edilmez.
Ancak, bölge müdürlüklerinde bölge müdürleri il ve ilçe teşkilatında görevli memurlar ile il idare şube başkanları ve ilçe idare şube başkanları hakkında, il idare şube başkanları ise ilçe idare şube başkanları ve ilçe teşkilatında görevli memurlar hakkında doğrudan disiplin cezası verme yetkisine sahiptir." hükmü yer almıştır.
Öte yandan, 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 43. maddesinin 2. fıkrasında, "Bakanlık taşra teşkilatında Defterdarlık Uzmanı ve Defterdarlık Uzman Yardımcısı çalıştırılabilir. Defterdarlık Uzmanı ve Defterdarlık Uzman Yardımcılarına diğer görevlerinin yanısıra genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idareler ve bunlara bağlı işletmelerdeki saymanlıklar ve defterdarlık birimlerinde yönetmelikle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde denetim ve inceleme yaptırılabilir. Defterdarlık uzmanlarından denetim yapmakla görevlendirilenler yer değiştirme suretiyle atamaya tabi olup, bunların görevlendirme, çalışma ve yer değiştirmelerine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir." hükmüne yer verilmiştir.
25/06/2012 tarih ve 28334 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, Maliye Bakanlığı Defterdarlık Uzmanlığı Yönetmeliği'nin "Görev yerlerinin belirlenmesi ve yer değişikliği" başlıklı 35. maddesinde, "(1) Defterdarlık Uzman Yardımcıları ve Defterdarlık Uzmanları Defterdar emrinde veya Defterdarlık birimlerinde görevlendirilir.
(2) Defterdar emrinde denetim ve inceleme yapmakla görevlendirilecekler giriş, temel mesleki eğitim ve yeterlik sınavı notları ile çalışmaları ve hizmet gerekleri dikkate alınmak suretiyle Bakanlıkça belirlenir. Defterdar, bunlardan birini koordinatör olarak belirler. Bunlar bu görevleri yürüttükleri sürece başka işlerle görevlendirilemez.
(3) Defterdar emrinde denetim ve inceleme yapmakla görevlendirilenlerin Defterdarlık birimlerinde, Defterdarlık birimlerinde görev yapanların ise Defterdar emrinde görevlendirilmeleri, çalışmaları ve hizmetin gereği dikkate alınarak Bakanlıkça belirlenir.
(4) Defterdar emrine verilen Defterdarlık Uzmanları yer değiştirme suretiyle atamaya tabi olup, bunların atama işlemleri 22/9/2000 tarihli ve 24178 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Maliye Bakanlığı Personelinin Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik hükümleri çerçevesinde Bakanlıkça yerine getirilir.
(5) Defterdarlık birimlerinde görevlendirilen Defterdarlık Uzman Yardımcıları ve Defterdarlık Uzmanlarının atandıkları ilde beş yıl çalışmaları zorunludur. Bunlardan, giriş sınavından sonra özür halleri ortaya çıkanlar beş yıllık süreyi tamamlamadan durumlarına uygun yerlere atanabilir. Özür halleriyle ilgili olarak Maliye Bakanlığı Personelinin Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik hükümleri uygulanır. Beş yıllık süreyi tamamlayanların iller arası naklen atamaları kadro, ihtiyaç durumu ve hizmetin gereği dikkate alınarak Bakanlıkça yapılır.
(6) Defterdarlık birimlerinde görevlendirilen Defterdarlık Uzmanlarından sonradan Defterdarın emrine verilerek denetim ve incelemeyle görevlendirilecek olanlara MAYEM tarafından iki ay süreli denetim, inceleme ve soruşturma eğitimi verilir." hükmü yer almaktadır.
Anılan Yönetmeliğin "Denetim ve inceleme işleri" başlıklı 36. maddesinde de, "35 inci maddenin ikinci fıkrasına göre belirlenen Defterdarlık Uzmanlarına, genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerindeki saymanlıklar ile genel ve özel bütçeli idarelere bağlı işletmelerdeki saymanlıklar ve Defterdarlık birimlerinde denetim ve inceleme yaptırılabilir." kuralı düzenlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
178 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 43. maddesinin 2. fıkrasında, Bakanlık taşra teşkilatında Defterdarlık Uzmanı ve Defterdarlık Uzman Yardımcısı çalıştırılabileceği, Defterdarlık Uzmanı ve Defterdarlık Uzman Yardımcılarına diğer görevlerinin yanısıra genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idareler ve bunlara bağlı işletmelerdeki saymanlıklar ve defterdarlık birimlerinde yönetmelikle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde denetim ve inceleme yaptırılabileceği, Defterdarlık uzmanlarından denetim yapmakla görevlendirilenlerin yer değiştirme suretiyle atamaya tabi olduğu belirtilmiş, söz konusu personelin; görevlendirme, çalışma ve yer değiştirmelerine ilişkin usul ve esasların ise yönetmelikle düzenleneceği kurala bağlanmıştır.
Bu kapsamda çıkarılan, Defterdarlık Uzmanlığı Yönetmeliği'nde ise, defterdarlık uzman ve yardımcılarının fiilen ikiye ayrıldığı, bunlardan bir kısmının defterdar emrinde diğer kısmının ise defterdarlık birimlerinde görev yapacağı, Defterdar emrinde görev yapanların; denetim ve soruşturma yetkisini haiz olduğu, yer değiştirmeye tabi olarak görev yapacakları öngörülmüş;Defterdarlık birimlerinde çalışanların ise; araştırma, inceleme ve proje üretmekle görevli oldukları, denetim ve soruşturma yetkilerinin bulunmadığı, yer değiştirmeye tabi olmadıkları, atandıkları ilde beş yıl çalışma zorunluluklarının bulunduğu yolunda kurallar getirildiği görülmüştür.
16/08/2012 tarih ve 28386 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, Maliye Bakanlığı Disiplin Amirleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik eki Maliye Bakanlığı Disiplin Amirleri Cetveli'nin iptali istenilen kısımlarında ise; Defterdar emrine verilen ve denetim ve inceleme ile görevlendirilen Defterdarlık Uzmanı ve Defterdarlık Uzman Yardımcısının disiplin amirinin Defterdar Yardımcısı, üst disiplin amirinin ise Defterdar olduğu belirtilmiştir.
Bu durumda, denetim ve inceleme ile görevlendirilen Defterdarlık Uzmanı ve Defterdarlık Uzman Yardımcısının Defterdar emrinde görev yapması nedeniyle, disiplin amirinin Defterdar olarak belirlenmesi gerekirken, disiplin amirinin Defterdar Yardımcısı, üst disiplin amirinin ise Defterdar olarak belirlenmesine ilişkin dava konusu düzenlemelerde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Bu itibarla, dava konusu düzenlemelerin iptali yolundaki Daire kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu düzenlemelerin iptaline ilişkin Danıştay Onikinci Dairesinin temyize konu 28/06/2018 tarih ve E:2016/3133, K:2018/2885 sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçeyleONANMASINA,
3. Kesin olarak, 04/12/2019tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞIOY
X- 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 43. maddesinin 2. fıkrasında, "Bakanlık taşra teşkilatında Defterdarlık Uzmanı ve Defterdarlık Uzman Yardımcısı çalıştırılabilir. Defterdarlık Uzmanı ve Defterdarlık Uzman Yardımcılarına diğer görevlerinin yanısıra genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idareler ve bunlara bağlı işletmelerdeki saymanlıklar ve defterdarlık birimlerinde yönetmelikle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde denetim ve inceleme yaptırılabilir. Defterdarlık uzmanlarından denetim yapmakla görevlendirilenler yer değiştirme suretiyle atamaya tabi olup, bunların görevlendirme, çalışma ve yer değiştirmelerine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir." hükmü yer almıştır.
178 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin "Taşra teşkilatı" başlıklı 34. maddesinde, "Bakanlık taşra teşkilatı, defterdarlıklardan oluşur." hükmüne, "Defterdar" başlıklı Ek 11. maddesinde de, "Defterdar, bulunduğu ilde Maliye Bakanlığının en büyük memuru ve il ve bağlı ilçeler teşkilatının amiri olup, işlemlerin kanun hükümlerine göre yürütülmesi, denetlenmesi, merkez ve taşradan sorulan soruların cevaplandırılması, kanuna aykırı hareketi görülenler hakkında takibatta bulunulması, atamaları il'e ait merkez ve bağlı ilçeler maliye memurlarının sicillerinin tutturulması ile görevli ve sorumludur. Gerek görülen yerlerde defterdara yeterli sayıda yardımcı verilir." kuralına yer verilmiştir.
16/08/2012 tarih ve 28386 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, Maliye Bakanlığı Disiplin Amirleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik eki Maliye Bakanlığı Disiplin Amirleri Cetveli'nin iptali istenilen kısımlarında ise; denetim ve inceleme ile görevlendirilen Defterdarlık Uzmanı ve Defterdarlık Uzman Yardımcısının disiplin amirinin Defterdar Yardımcısı, üst disiplin amirinin ise Defterdar olduğu belirtilmiştir.
Bu durumda, denetim ve inceleme ile görevlendirilen Defterdarlık Uzmanı ve Defterdarlık Uzman Yardımcısının görev yerlerindeki amirlerinin disiplin amiri olarak belirlendiği görüldüğünden, davalı Bakanlığın teşkilat yapısına ve hizmet gereklerine uygun olan dava konusu düzenlemelerde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu ibarelerin iptali yolunda verilen Daire kararının bozulması gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.