EN
TR
Taraflar arasında görülen davada İstanbul (Kapatılan) 52. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 08.05.2014 tarih ve 2013/174-2014/124 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 27.10.2015 günü hazır bulunan davacı vekili Av. O. A. ile davalılar vekili Av. M. Y. U. dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin donatanı olduğu C. C. isimli geminin B. Tersanecilik'e ait tersane havuzuna 07/08/2012 tarihinde donatan ve işleteni M. M. Kılavuzluk ve Römorkaj Hizmetleri A.Ş. olan Y. M ve E. M isimli römorkörler marifetiyle yanaştırılması operasyonu sırasında davalıya ait römorkörlerin kusurları nedeniyle yaşadığı, kaza neticesinde müvekkilinin 191.452,28 Euro ile 173.638,00 USD zarara uğradığının tespit edildiğini ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 191.452,28 Euro ile 173.638,00 USD'nin faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili, taraflar arasında mevcut sözleşme gereğince uygulanacak hukukun İngiliz Hukuku ve davaya bakmaya yetkili mahkemenin İngiliz Mahkemeleri olduğunu, başvuru üzerine kaptan ile “p. b.” imzalanarak hizmet verildiğini, davacı ile müvekkili arasında Kılavuzluk ve Römorkör Hizmetleri Sözleşmesi kurulduğunu, sözleşmeye göre P.ve R. hizmetlerinin Birleşik Krallık Römorkaj ve Diğer Hizmetler Standard Şartları hükümleri uyarınca verilmesinin kararlaştırıldığını, UK Standart C. 9. maddesinde verilen hizmetlere karşı her türlü uyuşmazlıkta İngiliz Hukukunun uygulanacağı ve İngiltere Mahkemelerinin münhasıran yetkili olduğunun düzenlendiğini, müvekkilince davacı aleyhine İngiltere Yüksek Mahkeme Kraliçenin Kürsüsü Bölümü Kraliyet Ticaret Mahkemesi'nde sorumsuzluk davası da açıldığını, anılan davanın bekletici mesele yapılması gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, 07/08/2012 tarihli "P. B." belgesi gereğince M/V C. C. gemisinin B. Tersanesine giriş işlemi için hizmet verildiği ve "P. B."in gemi kaptanı tarafından gemi mührü ile birlikte imzalandığı, "P. B." belgesinde "P. t. and mooringboat services areander U.K. standart conlitions for towage and other services (revised 1986)" kaydı mevcut olup, dosyadaki tercümelerden anlaşıldığı üzere "P. B. gereğince verilen klavuzluk, römorkaj ve palamar botu hizmetlerinin Bileşik Krallık Çekme ve Diğer Hizmet İçin Standart Şartlara (1986 revize edilmiş) tabidir" hükmünün yazılı olduğu, "Çekme ve Diğer Hizmetler İçin Standart Şartlar Bileşik Krallık Standart Şartlarının" 9.maddesinde "römorkor sahibi ve kiracı arasındaki anlaşmadan kaynaklanacak uyuşmazlıklarda İngiliz Mahkemelerinin yetkili" olduğunun düzenlendiği, anılan yetki şartının tarafları bağlayacağı, davacı vekili, yetkili mahkemenin belirli olmadığını iddia etmiş ise de MÖHUK'un 47. maddesinde belirtilen "yabancı bir devlet mahkemesi" tabirinin muayyen bir devlet mahkemesini kastettiği, MÖHUK 47. maddesine göre yapılan bir anlaşma ile yetkili kılınan yabancı mahkemenin yetkili olup olmadığı kendi hukukuna göre belirleneceğinden İngiltere'de hangi mahkemenin yetkili olduğunun İngiliz Hukukuna göre belirleneceği, yetki sözleşmesinde İngiliz Mahkemeleri denilerek MÖHUK'un 47. maddesi kapsamında yabancı bir devlet mahkemesi yetkilendirildiğinden geçerli bulunduğu, davacı vekili, davalının yetki itirazının dürüstlük kuralına aykırı olduğunu iddia etmiş ise de davalıların dosyaya ibraz ettiği belgelerden, davalıların dava konusu hadiseden dolayı borçlu olmadıklarının tespitine ilişkin İngiltere Mahkemelerinde dava açtığı ve İngiliz Mahkemelerinin kendisini yetkili görerek yargılamaya devam ettiği anlaşıldığından yetki itirazının kötü niyetli olduğu savunmasına itibar edilmediği, davacı vekili 14/03/2014 tarihli dilekçesi ekinde, davacı D. Klavuzluk A.Ş. ile davalı M. M. A.Ş.'ye ait "klavuzluk, römorkor ve palamar hizmetleri talep ve talepnamesi" başlıklı belgeyi ibraz ederek bu belge gereğince İstanbul Mahkemeleri'nin yetkili kılındığını belirtmiş ise de talepnamedeki hüküm bir bütün olarak değerlendirildiğinde İstanbul Mahkemelerinin yetkisinin verilen hizmetlerin ücretlerinin ödenmesinde çıkan uyuşmazlıklara ilişkin olduğu ve yine İngiltere Birleşik Krallığı Çekme Şartların atıf yapıldığı görüldüğünden, dava konusu olaya uygulanmasının mümkün bulunmadığı, dava konusu 07/08/2012 tarihli "P. B."in atfı ile Çekme ve Diğer Hizmetler İçin Standart Şartlar Birleşik Krallık (UK) sözleşmesinin 9. maddesindeki yetki şartı tarafları bağlayacağından ve sözleşmede tarafların yetkili mahkeme olarak İngiliz Mahkemelerini yetkili kıldığı gerekçesiyle yetki ilk itirazının kabulü ile mahkemenin yetkisizliğine, dava dilekçesinin yetkisizlik nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
1- Dava, davacıya ait geminin Y.'da bulunan B. Tersanesi'ne davalının donatanı olduğu Y. M ve E. M isimli römorkörler ile çekilmesi konusundaki anlaşma uyarınca çekilmesi sırasında römorkörlerin kusuru ile çatmadan dolayı oluşan zararın tazmini istemine ilişkindir.
Mahkemece, yukarıda yapılan özetten de anlaşıldığı üzere dava konusu 07/08/2012 tarihli "P. B."in atfı ile Çekme ve Diğer Hizmetler İçin Standart Şartlar Birleşik Krallık (UK) sözleşmesinin 9. maddesindeki yetki şartının tarafları bağlayacağı, sözleşmede tarafların yetkili mahkeme olarak İngiliz Mahkemelerini yetkili kılmalarının geçerli olduğu gerekçesiyle yetki ilk itirazının kabulü ile dava dilekçesinin yetkisizlik nedeniyle reddine karar verilmiş ise de 5718 sayılı MÖHUK'un "Yetki anlaşması ve sınırları" başlıklı 47. maddesi hükmü ile Türk mahkemelerinin yer itibariyle yetki kurallarının münhasır yetki esasına göre tayin edilmediği hâllerde, tarafların, aralarındaki yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkilerinden doğan bir uyuşmazlığın yabancı bir devletin mahkemesinde görülmesini kararlaştırmalarının Türk Hukuku bakımında da geçerli olacağı düzenlenmiştir. Yabancı devlet mahkemesine yetki tanıyan anlaşmanın Türk hukuku bakımından hukuki değer taşıması için öncelikle yazılı ve taraflar arasında yabancılık unsuru taşıyan ve borç ilişkisinden doğan bir uyuşmazlığa ilişkin olmalıdır. İkinci olarak söz konusu uyuşmazlık yönünden münhasır bir mahkeme tayin edilmemiş olmalıdır. Üçüncü olarak ise yetki anlaşması "uyuşmazlığın yabancı bir devletin mahkemesinde görülmesi konusunda" olmalıdır. Diğer yandan yetki anlaşmasıyla yetkilendirilen yabancı devlet mahkemesinin HMK 17 ve 18. maddelerindeki düzenlemeye paralel olarak "belirli" olması şartı MÖHUK'un 47. maddesi yönünden de aranmalıdır. Seçilen mahkemenin belirli olduğunun kabulü için yetkili kılınan mahkeme ismen zikredilmiş olmalıdır. Bu itibarla mahkemece açıklanan hususlar nazara alınmadan, "davaya bakmaya İngiliz Mahkemelerinin yetkili olduğu" şeklindeki "belirli olma" kriterini taşımayan yetki şartının geçerli olduğu kabul edilerek yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
2- Bozma sebep ve şekline göre, davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle kararın davacı yararına BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenle davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek olmadığına, takdir olunan 1.100,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 28.10.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.