2016/9 Replantasyon Uygulamaları Genelgesi

Söz konusu planlama kitabının, “El Cerrahisi Hizmetleri” başlıklı bölümünde; replantasyonun tanımı ve kapsamı, replantasyon hizmeti verebilecek sağlık tesislerinin belirlenmesi, acil el yaralanmalarının 112 Komuta Kontrol Merkezleri aracılığıyla acil servislere ulaştırılması, ilk müdahalesinin yapılarak stabil hale getirilmesi ve gerektiğinde tedaviyi yapabilecek uygun merkezin belirlenerek hastanın sevk ve naklinin bu merkeze sağlanması ile ilgili uygulama esasları ve replantasyon sevk algoritması detaylı olarak tanımlanmıştır.

Hal böyle iken, son zamanlarda gerek yazılı ve görsel basma yansıyan gerekse Bakanlığımıza yapılan bildirimlerden replantasyon ihtiyacı olan vakaların acil olarak götürüldükleri replantasyon yapabilen bazı sağlık tesislerince çeşitli gerekçeler gösterilerek kabul ve tedavilerinin yapılmadığı, başka merkezlere yönlendirilmeye çalışıldığı ve bu hizmete acil ihtiyaç duyan hastalarımızın mağdur edildikleri tespit edilmiştir.

Sağlık hizmet sunumundaki bu olumsuzluklar Bakanlığımız ilke ve politikaları gereği kabul edilemez bir durumdur.

Bu sebeple replantasyon uygulamalarında yaşanan bu olumsuzlukların giderilmesi ve hasta mağduriyetinin yaşanmaması için aşağıdaki hususların bir kez daha hatırlatılmasında fayda ve lüzum görülmüştür.

1- Bilindiği üzere replantasyon, mikrocerrahi teknikler kullanılarak yapılan ve uzun süren, emek yoğun ve hassas ameliyatlardır. Özel teknik donanım ve bu alanda tecrübeli bir ekip çalışmasını gerektirmektedir. Bu çerçevede Bakanlığımızca yapılan çalışma neticesinde replantasyon uygulayabilecek Sağlık Bakanlığı, Üniversite ve özel sektöre ait sağlık tesislerinin listesi belirlenerek bu Genelge ekine (Ek-1) konulmuştur. Bu liste kapsamındaki merkezler il sağlık müdürlüklerince sağlık hizmet bölgesi hizmet sunum anlayışı Genelge esaslarına uygun olarak 112 komuta Kontrol merkezi ve ilgili sağlık tesisleri arasında sağlanan koordinasyon neticesinde kendilerine acil sevkle getirilen replantasyon vakalarını kabul ve tedavi etmekle yükümlüdür.

2- Replantasyon vakalarına zamanında müdahale ve uygun zamanda doğru tedavinin uygulanması ve sonrasında yapılan rehabilitasyonla tedavinin en iyi ve en kısa sürede sonuçlandırılması, bu kişilerin sağlığı ve sosyo-ekonomik hayata biran önce kazandırılması bakımından önemlidir. Bu sebeple, replantasyon vakası, 112 Komuta Kontrol Merkezi aracılığı ile veya doğrudan başvuru yolu ile herhangi bir acil servise getirildiği andan itibaren öncelikle müdahale ve tedavisinin yapılabileceği uygun bir sağlık tesisi belirlenmeli ve tıbbi durumuna en uygun nakil aracıyla uygun şartlarda acil olarak sevk ve nakli sağlanmalıdır. Bu amaçla hazırlanan, hastaların kendi imkânlarıyla başvurduğunda uygulanacak sevk algoritması Ek-2'de, 112 Komuta Kontrol Merkezi aracılığıyla uygulanacak sevk algoritması ise Ek-3 'de gösterilmiştir.

3- Replantasyon vakasının acil olarak getirildiği sağlık tesisinin tedaviyi sağlayabilecek şartları taşıması halinde hasta başka sağlık tesisine sevk edilmemesi ve tedavisinin burada sağlanması, başka bir merkeze sevkine karar verilen hastanın, 112 Komuta Kontrol Merkezi aracılığı ile nakledilmesi esastır.

4- İl sağlık müdürlükleri, replantasyon uygulamalarının sağlık hizmet bölgesi hizmet sunum anlayışı içerisinde yürütülmesini sağlamak üzere Ek-1 Listede replantasyon merkezi olarak belirlenen sağlık tesisleri için aylık icap nöbet çizelgeleri hazırlayacak ve imza karşılığı ilgili sağlık tesisleri yönetimlerine tebliğ edecektir. Nöbet çizelgesinin bir nüshası ayrıca 112 Komuta Kontrol Merkezine de bildirilecektir. Aynı merkeze acil olarak getirilen ikinci bir replantasyon vakasının kapasite yetersizliği nedeniyle kabul edilemeyeceği durumlar için vakanın götürüleceği ikincil ve alternatif merkezler nöbet çizelgelerinde özellikle belirtilecektir.

5- Replantasyon hizmetlerinin icap nöbeti ile yürütüldüğü sağlık tesislerine sevki yapılan vakalar için acil servis sorumlu tabibi veya nöbetçi uzman tabibince rehabilitasyon ekibi kuruma davet edilecek ve vaka hakkında önceden bilgilendirilecektir. Replantasyon ekibi bu davete uymak ve vaka sağlık tesisine nakledilmeden önce kurumda hazır bulunmakla yükümlüdür. İl içi veya sağlık hizmet bölgesi içerisinde yapılacak sevklerde öncelikle replantasyon ekibinin sevk esnasında fiilen görevde olduğu sağlık tesisi tercih edilecektir.