90792880-140.04[2017/338]-376677 Sayılı Özelge

İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin incelenmesinden, …. ili … Mahallesi … Ada .. Parselde bulunan gayrimenkulun 01.04.1971 tarihli vasiyetname ile …. tarafından Derneğinize bağışlandığı, söz konusu gayrimenkulun 23.06.1988 tarihinde dernek adına tescil edildiği, vasiyetname ile …. lehine verilen tam intifa hakkının mahkeme kararıyla iptal edilerek, 2/4 intifa hakkının …, 1/4 intifa hakkının … ve 1/4 intifa hakkının ….'a verildiği, intifa hakkı sahiplerinden ….'ın vefatı nedeniyle 2/4 intifa hakkının Derneğinize intikalinde yapılacak işlemlerin harçtan ve veraset intikal vergisinden muaf olup olmadığı hususunda Başkanlığımızdan görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

HARÇLAR KANUNU YÖNÜNDEN:

492 sayılı Harçlar Kanununun 57 nci maddesinde, "Tapu ve kadastro işlemlerinden bu Kanuna bağlı (4) sayılı tarifede yazılı olanları, tapu ve kadastro harçlarına tabidir." hükmüne yer verilmiş, (4) sayılı tarifenin I-20/a fıkrasında, gayrimenkullerin ivaz karşılığında veya ölünceye kadar bakma akdine dayanarak yahut trampa hükümlerine göre devir ve iktisabında gayrimenkulün beyan edilen devir ve iktisap bedelinden az olmamak üzere emlak vergisi değeri üzerinden (cebri icra ve şüyuun izalesi hallerinde satış bedeli, istimlaklerde takdir edilen bedel üzerinden) devir eden ve devir alan için ayrı ayrı harç alınacağı hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanunun 59 uncu maddesinin (b) bendinde ise, kamu menfaatlerine yararlı dernekler ile Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıfların iktisap edecekleri gayrimenkullerin ve sair ayni hakların tescilleri ve şerhi gerektiren işlemleriyle bu dernek ve vakıflara ait tesislerin ve bu tesislerin sonradan iktisap edecekleri gayrimenkullerin ve sair ayni hakların tescilleri ve şerhi gerektiren işlemleri ve bunların terkinlerinin harçtan müstesna tutulacağı hükme bağlanmıştır.

Buna göre, kuru mülkiyet hakkı kamu menfaatine yararlı dernek olduğu anlaşılan derneğinize ait olan gayrimenkul üzerindeki 2/4 intifa hakkının, intifa hakkı sahibinin vefatı ile Derneğinize intikalinde tapuda yapılacak işlemlerde harç aranılmaması gerekmektedir.

VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti uyruğunda bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye'de bulunan malların veraset yoluyla veya herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir şekilde bir şahıstan diğer şahsa intikalinin veraset ve intikal vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanunun 3 üncü maddesinin (a) fıkrasında, amme idareleri, emekli ve yardım sandıkları, sosyal sigorta kurumları, umumi menfaate hadim cemiyetler, siyasi partiler ve bunlara ait olan veya bunların aralarında kurdukları teşekküllerden kurumlar vergisine tabi olmayanların,

(b) fıkrasında da yukarıdaki fıkrada sayılanlar dışında kalan hükmi şahıslara ait olup, umumun istifadesi için ilim, araştırma, kültür, sanat, sıhhat, eğitim, din, hayır, imar, spor gibi maksatlarla kurulan teşekküllerin veraset ve intikal vergisinden muaf tutulacağı ifade edilmiştir. Bunun yanısıra söz konusu Kanunun 7 nci maddesinin ikinci fıkrasında, Kanunun 3 maddesinde yazılı şahısların beyanname vermeyecekleri düzenlenmiştir.

Diğer taraftan 4721 sayılı Türk Medeni Kanunun 795 inci maddesinde ''intifa hakkı taşınırlarda zilyetliğin devri, alacaklarda alacağın devri, taşınmazlarda tapu kütüğüne tescil ile kurulur.''

''Taşınır ve taşınmazlarda intifa hakkının kazanılması ve tescilinde, aksine düzenleme olmadıkça mülkiyete ilişkin hükümler uygulanır.''

''Taşınmaz üzerindeki yasal intifa hakkı tapu kütüğüne tescil edilmemiş olsa bile, durumu bilenlere karşı ileri sürülebilir.Tescil edilmiş ise, herkese karşı ileri sürülebilir.'' hükümleri yer almaktadır.

Ayrıca intifa hakkı, aynı kanunun 797 nci maddesine göre şahsa bağlı bir hak olması nedeniyle sahibinin ölümü ile son bulmakta ve kuru mülkiyetle birleşmektedir. Diğer bir ifade ile intifa hakkı, sahibi öldüğü zaman mirasa dahil olmamakta,doğrudan kuru mülkiyet sahibine geçmektedir.

Bu itibarla, Derneğinizin kamu menfaatlerine yararlı dernek kapsamında bulunması halinde, kuru mülkiyet hakkı derneğinize ait olan gayrimenkulün 2/4 intifa hakkı sahibinin vefatı ile gayrimenkul üzerindeki intifa hakkının Derneğinize intikalinde, 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre veraset ve intikal vergisi aranılmaması ve veraset ve intikal vergisi beyannamesi verilmemesi gerekmektedir.