1318 sayılı Finansman Kanunu ile değişik 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun bazı maddeleri ve Kanuna bağlı (1) sayılı tablo, 28.11.1980 günlü ve 17174 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2344 sayılı Kanunla değiştirilmiştir.
Ayrıca, 31.12.1980 tarihli ve mükerrer 17207 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 2367 sayılı Kanunla da, 2344 sayılı Kanunla değişik 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa bağlı (1) sayılı tablonun bazı bentleri değiştirilmiş, IV-Makbuzlar ve Diğer Kağıtlar Bölümüne eklenen 5 numaralı bent ile de, "5. Dilekçeler (toplu dilekçelerde beher imza için)... 5 TL." damga vergisine tabi tutulmuş ve Kanuna ekli (2) sayılı tablonun IV-Ticari ve Medeni İşlerle ilgili Kağıtlar bölümünün 6 ncı fıkrası değiştirilmiştir.
Söz konusu Kanunlarla, Damga Vergisi Kanununda yapılan değişikliklerin mahiyeti ve bunların ne şekilde uygulanacağı aşağıda açıklanmıştır.
I _ DAMGA VERGİSİ KANUNUNUN MADDELERİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER:
A _ Kanunun 24. Maddesinde Yapılan Değişiklik:
Damga Vergisi Kanununun 24. maddesinin ikinci fıkrası değiştirilerek mevcut fıkraya, "Damga Vergisinden muaf kuruluşlarca kişilerin (1) sayılı tabloda yer alan işlemleriyle ilgili olarak düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan kağıtlara ait verginin tamamı kişiler tarafından ödenir. Ancak bu kağıtlara ait verginin hiç ödenmemesi veya noksan ödenmesi halinde vergi ve cezanın tamamından kişilerle birlikte kurumlar müteselsilen sorumludurlar." hükmü eklenmiştir.
Bilindiği üzere Kanunun 3. maddesinin 2. fıkrasında, resmî dairelerle kişiler arasında düzenlenen kağıtların damga vergisinin kişiler tarafından ödeneceği hükme bağlanmıştır. Bu hüküm gereğince, ister yalnızca resmî dairenin imzası isterse resmî daire ile kişinin imzası birlikte bulunsun, kağıda ait verginin tamamı kişiler tarafından ödenmektedir. Yapılan değişiklikle, resmî dairelerle vergiden muaf kuruluşlar arasında paralellik sağlanması amaçlanmıştır. Bu hükme göre kişilerin (1) sayılı tabloda yeralan işlemleriyle ilgili olarak (2) sayılı tabloda adları belirtilen kuruluşlar tarafından düzenlenen kağıtlar ister kişilerle birlikte imzalansın, isterse yalnızca vergiden muaf kuruluşun imzasını taşısın, resmî dairelerde olduğu gibi, verginin tamamı kişilerce ödenecek, verginin noksan ödenmesi veya hiç ödenmemesi halinde vergi ve cezadan kişilerle birlikte bu kurumlar müteselsilen sorumlu olacaktır. Alacaklı vergi dairesi vergi ve cezayı enkısa yoldan tahsil etmek amacıyla her iki tarafa veya taraflardan her hangi birine başvurubilecektir.
Maddenin uygulamasında üzerinde önemle durulması gereken husus şudur: Kanuna bağlı (2) sayılı tabloda, kağıdı düzenleyen taraf veya taraflara bakılmaksızın, vergiden istisna edilmiş kağıtlar mevcuttur. Örneğin, 1. Resmî işlerle ilgili kağıtlar bölümünün C/7. bendindeki emekli, dul ve yetim maaş ve ikramiyeleri tahsisine ve alındığına dair her türlü kağıtlar, aynı bölümün C/12. bendindeki, evlenme işlerinde kullanılan kağıtlar IV - Ticari ve medenî işlerle ilgili kağıtlar bölümünün 1. bendindeki; ticari ve mütedavil kağıtlar üzerine yazılan ciro, kabul ve tesellümü mutazammın şerhler, aynı bölümün 2. bendindeki; hisse senetleri ve her türlü tahvillerin temettü ve faiz kuponları gibi.
Aynı tabloda kurumların adları belirtilmek suretiyle vergisi bu kurumlar tarafından ödenmesi gereken kağıtlar için öngörülen istisna hükümleri de mevcuttur. Bunlara örnek olarak V - Kurumlarla ilgili kağıtlar bölümünün 8, 9, 10, 11, 12 ve 13. bentlerinde belirlenen kuruluşlar gösterilebilir
Bu iki gruptan birinci gruba giren kağıtlarla ilgili istisna hükümlerinin uygulanmasına devam olunacak, ikinci gruba giren ve vergiden muaf tutulan kuruluşlarca kişilerin işlemleriyle ilgili olarak düzenlenen kağıtlar, kişilerin imzasını taşıyıp taşımadığına bakılmaksızın damga vergisine tabi tutulacak ve vergi kişiler tarafından ödenecektir.
B _ Kanunun 27. Maddesinde Yapılan Değişiklik:
Aynı Kanunun 27. maddesinin sonuna eklenen fıkra ile, "Bankalar ve Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile İştirakleri, vergisi ödenmemiş veya noksan ödenmiş kağıtları, usulen vergi ve cezası ödenmedikçe işleme koyamazlar, Vergi ve cezası ödenmeden bu kağıtları işleme koyan ilgili banka ve kuruluşlardan, kağıdın mükelleflerinden alınacak ceza miktarınca ceza alınır." denilmiştir. Bu hükme paralel olarak maddenin başlığı da, "Noterlerin, bankaların ve kamu iktisadi teşebbüslerinin mecburiyeti" şeklinde değiştirilmiştir.
Eklenen son fıkra hükmüne göre; bankalar, kamu iktisadî teşebbüsleri veya iştirakleri herhangi bir işlem nedeniyle kendilerine tevdi edilen kağıtların damga vergisinin düzenleme anında ve Kanuna uygun olarak ödenip ödenmediğini araştırmak mecburiyetindedirler. bu kuruluşlar düzenleme anında Damga Vergisi Kanuna uygun olarak ödenmiyen kağıtları, ilgili vergi dairesine ihbar edecekler, bu kağıtların vergi ve cezasını vergi dairesine ödetmek için ilgilisini vergiyi tahsile yetkili vergi dairesine göndermek suretiyle işlem yapacak ve vergi ve ceza ödendikten sonra kağıdı işleme koyacaklardır.
EN
TR
