Vergi kimlik numarası kullanımının yaygınlaştırılması hakkındaki 4358 sayılı Kanunun(1) 2 nci maddesinde; “Kamu idare ve müesseseleri ile diğer gerçek ve tüzel kişiler, Maliye Bakanlığınca belirlenecek işlemlerin yapılması sırasında, bu işlemlere muhatap veya taraf olan gerçek ve tüzel kişilerin vergi kimlik numarasını tespit etmek ve bu işlemlere ilişkin belge, hesap ve kayıtlarında vergi kimlik numaralarına da yer vermek zorundadırlar. Belirlenecek işlemlere muhatap veya taraf olan kişiler, vergi kimlik numaraları olmadığı takdirde, işlemlerin tamamlanmasından önce vergi kimlik numarası almak zorundadırlar.
Bu Kanuna göre vergi kimlik numarası tespit etme, belge, hesap ve kayıtlarında gösterme mecburiyeti kapsamına alınan kurum ve kuruluşların özel mevzuatlarında yer alan vergi kimlik numarasının kullanımını engelleyici veya kısıtlayıcı mahiyette olan hükümler uygulanmaz.
Bu Kanunda geçen “vergi kimlik numarası” tabiri, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun(2) 8 inci maddesi uyarınca gerçek ve tüzel kişilere verilen vergi numarasını ifade eder....” hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun(3) 8 inci maddesinde; “(1) Türkiye’ de herhangi bir amaçla en az altı ay süreli yabancılara mahsus ikamet tezkeresi alan yabancılar, Genel Müdürlükçe yabancılar kütüğüne kayıt edilir. Bu kütüğe kayıt edilen yabancılar, her türlü nüfus olaylarını nüfus müdürlüklerine beyan etmekle yükümlüdürler. Diplomatik misyon mensupları bu hükmün dışındadır...” hükmü yer almaktadır.
Yine aynı Kanunun 69 uncu maddesinde; “(1) Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler yüzseksen gün içerisinde Bakanlıkça hazırlanarak Bakanlar Kurulunca yürürlüğe konulur...” hükmüne yer verilmiştir.
Bu hükme istinaden yayımlanan Türkiye’de Oturan Yabancıların Nüfus Kayıtlarının Tutulması Hakkındaki Yönetmeliğin(4) “Yabancılara kimlik numarası verilmesi” başlıklı 5 inci maddesinde; yabancılar kütüğünde kayıtlı bulunan kişilerin kaydına ulaşmak, nüfus kayıtları arasında bağ kurmak, kamu kuruluşlarında yabancılarla ilgili olarak tutulan kayıtları ilişkilendirmek ve kimlik numaralarının zorunlu tutulduğu diğer işlemlerde karşılaşabilecekleri sıkıntıları gidermek amacıyla yabancılar kimlik numarası verileceği, yabancılar kimlik numarasının, kurumlar ile diğer gerçek ve tüzel kişilerin her türlü işlem ve kayıtlarında esas alınacağı belirtilmiştir.
4358 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak, yabancı kimlik numarası bulunan yabancıların yabancı kimlik numaralarının vergi kimlik numarası olarak kullanılmasına ilişkin açıklamalara aşağıda yer verilmiştir.
1-Yabancı Kimlik Numarası Kullanımına İlişkin Hususlar
1.1. Yabancı kimlik numarası bulunan yabancılar için vergi kimlik numarası olarak yabancı kimlik numarasının kullanılmaya başlanıldığı tarihten itibaren belgelerde vergi kimlik numarası satırına yabancı kimlik numarası yazılacaktır.
1.2. Vergi Usul Kanununun 8 inci maddesinin son fıkrasına istinaden çıkarılan 240(5), 247(6) ve 262(7) Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile 4358 sayılı Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan 1(8) ve 2(9) Seri No.lu Vergi Kimlik Numarası Genel Tebliğlerinde belirtilen işlemlere taraf olan ve işlemleri gerçekleştirecek kişi ve kuruluşlara vergi kimlik numaralarını ibraz etmek zorunda olan yabancı kimlik numarası bulunan yabancılar vergi kimlik numarası olarak, yabancı kimlik numaralarını ibraz edeceklerdir.
2- Vergi Usul Kanunu Hükümlerine Göre Düzenlenmesi ve Kullanılması Zorunlu Belgeler Hakkında Yapılacak İşlemler
2.1. Öteden beri faaliyetine devam eden ve yabancı kimlik numarası bulunan yabancı uyruklu gerçek kişi mükellefler, halen kullanmakta oldukları Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre düzenlenmesi ve kullanılması zorunlu belgeleri tükeninceye kadar kullanmaya devam edeceklerdir. Yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten itibaren bastırılacak veya tasdik ettirilecek belgelerde ise yabancı kimlik numaraları vergi kimlik numarası olarak kullanılacaktır.
2.2. Öteden beri faaliyetine devam eden ve yabancı kimlik numarası bulunmayan yabancı uyruklu gerçek kişi mükellefler, bu Tebliğin yayım tarihi ile uygulamasının başladığı tarih arasındaki herhangi bir tarihte yabancı kimlik numarası almaları halinde, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre düzenlenmesi ve kullanılması zorunlu belgeleri tükeninceye kadar kullanmaya devam edeceklerdir. Yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten itibaren bastırılacak veya tasdik ettirilecek belgelerde ise yabancı kimlik numaraları vergi kimlik numarası olarak kullanılacaktır.
2.3. Öteden beri faaliyetine devam eden ve yabancı kimlik numarası bulunmayan yabancı uyruklu gerçek kişi mükellefler, yabancı kimlik numarasının vergi kimlik numarası olarak kullanılmaya başlanıldığı tarihten sonraki bir tarihte yabancı kimlik numarası almaları halinde Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre düzenlenmesi ve kullanılması zorunlu belgeleri tükeninceye kadar kullanmaya devam edeceklerdir. Yabancı kimlik numarası aldıkları tarihten itibaren bastırılacak veya tasdik ettirilecek belgelerde ise yabancı kimlik numaraları vergi kimlik numarası olarak kullanılacaktır.