Sıra No: 52 Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği

Çiftçilerden ziraî faaliyetlerinin nev'i ve ölçüleri hakkında bu şekilde bilgi istenmesinden maksat, Gelir Vergisi Kanununun 112 nci maddesine tevkifan asgarî kazanç miktarlarının tesbitinde ziraî işletme kapasitelerinin önceden bilinmesi zaruretidir.

Ekim Sayım Beyanının Şumulü :

Vergi Usul Kanununun 243 üncü maddesinde belirtildiği gibi, ekim sayım beyanı sadece, ziraî işletmeleri Gelir Vergisi Kanununda belirtilen ziraî işletme ölçülerinin üstünde bulunan çiftçiler tarafından yapılacaktır. Ziraî faaliyet nev'ileri, Gelir Vergisi Kanununun 12 nci maddesinde sayılan ziraî faaliyet nev'ilerinin herhangi birisinin şumulüne girmediği hallerde ekim sayım beyanı mükellefiyetinin tayini için, Gelir Vergisi Kanununun 13 üncü maddesinde belirtilen ziraî mahsul satışlarının toplamına bakılacaktır.

Gelir Vergisi Kanununun yukarıda zikredilen maddelerindeki muafiyet hadlerinin altında bulunan çiftçiler ekim sayım beyanına tabi değildir.

Gelir Vergisi Kanununun 10 uncu maddesi ile ortaklıklarda muafiyetin tayininde, işletme büyüklüğü ve satış tutarları ölçülerinin toplu olarak nazara alınacağı hükme bağlandığından, ekim ve sayım beyanı mükellefiyetinin tesbitinde de bu esasa uygun olarak hareket edilmesi lâzımdır.

Gelir Vergisi Kanununun 52 nci maddesinde, kollektif şirketler ile komandit şirketlerin ziraî faaliyetle iştigal etseler dahi çiftçi sayılmıyacağı ve ortakların bu şirketlerden aldığı hisselerin ticarî kazanç addolunacağı açıklanmış bulunduğundan, gerek kollektif ve komandit şirketler ve gerekse bunların ortakları ortaklıkla ilgili ziraî faaliyetlerinden dolayı ekim ve sayım beyanında bulunmıyacaklardır.

Gelir Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinde, aile reisi beyanına tabi ziraî gelirlerde muafiyetin tayininde işletme büyüklüğü ve yıllık satış tutarlarının aile reisi, eş ve küçük çocuklar için toplu olarak nazara alınacağı belirtilmiştir. Bu itibarla aile reisi beyanına tabi ziraî gelirlerde ekim ve sayım beyanı mükellefiyetinin tesbitinde, aile reisi, eş ve küçük çocukların işletme büyüklüğü ve yıllık satış tutarları ölçülerinin toplu olarak hesaplanması gerekmektedir.

Ekim ve Sayım Beyanı Zamanı :

Vergi Usul Kanununun 243 üncü maddesinde, ekim ve hayvancılık faaliyetleri için ekim ve sayım beyanı zamanının Kasım ayı olduğu tasrih edilmiş ve bunlar dışında kalan diğer ziraî faaliyetlerde beyan zamanının Maliye ve Tarım Bakanlıklarınca tesbit edileceği belirtilmiştir.

Bu hükme istinaden, ekim ve hayvancılık dışında kalan diğer ziraî faaliyetlerde ekim ve sayım beyanı zamanı Bakanlığımız ile Tarım Bakanlığı arasında yine Kasım ayı olarak kararlaştırılmıştır. Bu itibarla bütün ziraî faaliyet kolları için Ekim ve Sayım beyanı müddeti her senenin Kasım ayıdır.

Ekim ve Sayım Beyanına Yardım :

Vergi Usul Kanununun 243 üncü maddesi ile, kayıt işlerini kendi imkânlariyle tekemmül ettiremiyecek durumda olan muhtarlıklara Valiliklerce gerekli yardımda bulunulacağı hükme bağlanmıştır.

Ekim ve sayım beyanı işlerinin zamanında ve aksamadan yürütülmesinin temini için Valiliklerce gerekli tedbirlerin alınması lâzım gelmektedir. Bu meyanda :

A - Okuma yazma bilen muhtar ve ihtiyar heyeti üyeleri bulunmayan köylerde, ekim ve sayım defterlerinin ve sair evrakın tanzimi için o köyde vazifeli memurlar görevlendirilmelidir. Ekim ve sayım defterlerini gereği veçhile tanzim edecek şekilde okuma yazma bilen şahısların bulunmadığı tesbit edilen köylere kaza merkezleri veya yakın köylerden okuma yazma bilen şahıslar veya memurlar gönderilmek suretiyle defterlerin vesair evrakın bunlar marifetiyle tanzimi temin edilmelidir.

B - Ekim ve sayım beyanı zamanından önce vilâyet veya kaza merkezlerinde köy veya mahalle muhtarlarının toplanması suretiyle, bunlara ekim ve sayım defteri, davet varakaları, bildirme varakaları, ekim sayım tutanaklarının tanzim şekli vesair işlemler hakkında bilgi verilmelidir.

Ekim ve sayım beyanındaki hizmetleri dolayısiyle muhtar ve ihtiyar heyeti üyelerine verilecek ücret ile okuma yazma bilen şahısların bulunmadığı köylerde yapılacak ekim ve sayım beyanında çalışmak üzere gönderilen şahıs ve memurlara verilecek harcırahlar hakkında Bakanlığımızca tesbit olunan esaslar bilâhare bildirilecektir.

Ekim ve Sayım Beyanında Kullanılacak Basılı Kâğıtlar :

Her sene yapılacak ekim ve sayım beyanlarında kullanılmak üzere, ekim ve sayım defterleri; davet varakaları, bildirme varakaları, ekim sayım tutanakları ve ekim sayım makbuzları hazırlanmış bulunmaktadır.