Ali Suphi Kurşun / On İki Levha Yayıncılık, Mayıs 2021

SONUÇ 1. Elatmanın önlenmesi davası, aynî istihkak davası ile birlikte, mülkiyet hakkının korunması yollarından biri olarak, TMK m. 683/f. II’de düzenlenmiştir. Elatmanın önlenmesi davasını, “eşyanın gasbedilmesi (fiilî zilyetliğin kısmen veya tamamen sona erdirilmesi) sonucunu doğurmayan her türlü aynî hak ihlali” olarak tanımlamak mümkündür. Sınırlı aynî hak sahiplerinin elatmanın önlenmesi davası açabileceğinde herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır. Bu ... önlenmesi davası ikame edemezler. Bunun altında yatan sebep, mutlak hak-nispi hak ayrımıdır. Hak konusu eşyaya zilyet olan nispi hak sahiplerinin elatmanın

Ali Suphi Kurşun / On İki Levha Yayıncılık, Mayıs 2021

III. BENZER HUKUKİ SEBEPLERLE YARIŞMA Çalışmamızın ilk kısmı, elatmanın önlenmesi davasını benzer davalardan ayırt etmeye özgülenmişti. Bu başlık altında, birinci kısımda yapılan açıklamalar çerçevesinde, elatmanın önlenmesi davasının, hangi davalarla aynı anda uygulama alanı bulabileceğine ve hangi davaları dışlayacağına toplu bakış atılmıştır. Böylelikle, elatmanın önlenmesi davasının, nerede başlayıp nerede bittiği açıklığa kavuşturulmaya çalışılmıştır. Elatmanın önlenmesi davası, iadeye yönelik davalarla aynı anda uygulama alanı bulamaz. Zira elatmanın önlenmesi davası, iadeye yönelen bir dava

Ali Suphi Kurşun / On İki Levha Yayıncılık, Mayıs 2021

B. Gelecekteki (Müstakbel) Elatmalar Elatmanın önlenmesi davası, kural olarak, mevcut yani hâlihazırda devam eden elatmalar için açılabilir. Ancak ... suretiyle elatmaya yol açacağı ileri sürülerek elatmanın önlenmesi davası açılamaz. Mevcut olmayan elatma için elatmanın önlenmesi davasının açılabilmesi ... başlamış olması gerekmektedir. Öğretide, gelecekteki elatma için elatmanın önlenmesi davasının açılabilmesi için elatma tehlikesinin, maddi olgulara ... elatmanın önlenmesi davası açılabilmesi için elatmanın, “yakın gelecekte zarar doğacağı pek muhtemel veya muhakkak” olması gerekmektedir(466). Elatma

Ali Suphi Kurşun / On İki Levha Yayıncılık, Mayıs 2021

III. İNCELEME PLANI Çalışmamız dört kısımdan oluşmaktadır. İlk kısım, elatmanın önlenmesi davasının benzer bazı davalardan ayırt edilmesine ayrılmıştır. Bu kısımda amaçlanan, elatmanın önlenmesi davasının nerede başlayıp nerede bittiğini; hangi davalarla aynı anda uygulama alanı bulabileceğini ve hangi davaları dışlayacağını açıklığa kavuşturabilmektir. İkinci kısımda, elatmanın önlenmesi davasının amacına, hukuki niteliğine, özelliklerine ve uygulama alanına yer verilmiştir. Bu kısımda, elatmanın önlenmesi davasının, aynî hak sahibinin aynî hakkına yapılan elatmanın sona erdirilmesi ve/veya

Ali Suphi Kurşun / On İki Levha Yayıncılık, Mayıs 2021

gibi, her türlü haksız elatmanın önlenmesini de dava edebilir.” Elatmanın önlenmesi davasının Roma hukukundaki temeli olan Actio Negatoria (Actio Negativa)(16) günümüzdeki elatmanın önlenmesi davasından belirgin farklılıklar içermektedir. Actio Negatoria, elatmanın önlenmesi davasını tam olarak ... birlikte, uğradığı zararın tazminini de isteyebilirdi(22). Görüldüğü üzere, Actio Negatoria ile elatmanın önlenmesi davası, mülkiyet hakkına yapılan elatmanın sona erdirilmesi veya önlenmesi bakımından birbirine benzemektedir. Actio Negatoria ile elatmanın önlenmesi davasının farklılaştığı nokta, davanın

Ali Suphi Kurşun / On İki Levha Yayıncılık, Mayıs 2021

ÜÇÜNCÜ KISIM ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASININ MADDİ HUKUK BAKIMINDAN ŞARTLARI VE SONUÇLARI § 15. ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASININ ŞARTLARI I. GENEL OLARAK Bu bölümde, elatmanın önlenmesi davasının iki temel şartı üzerinde durulmuştur. Peşinen belirtmek gerekir ki, bu bölümde incelenen şartlar, medenî usul hukuku anlamındaki dava şartları değil, elatmanın önlenmesi davasının maddi hukuk bakımından şartlarıdır. Elatmanın önlenmesi davasının şartlarından ... yükümlülüğünün bulunmaması, yani elatmanın haksız olmasıdır. Zarar ve kusur, elatmanın önlenmesi davasının şartlarından değildir(387). Bu sebeple, bazı Yargıtay

Ali Suphi Kurşun / On İki Levha Yayıncılık, Mayıs 2021

II. TAŞINMAZLARDA ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASI A. Tapuya Kayıtlı Taşınmazlarda Tapu siciline kaydedilebilen taşınmazlar, TMK m. 998/f. I’e göre ... /f. I), aynî istihkak davası-elatmanın önlenmesi davası ayrımını güçleştirmektedir. Geride de belirtildiği üzere, kanaatimce, tapuya kayıtlı taşınmaz eşyalar bakımından fiilî zilyetlik-sicil zilyetliği ayrımı yapılarak, aynî istihkak davasının (dolayısıyla elatmanın önlenmesi davasının) tapuya kayıtlı ... hak ihlalinde, elatmanın önlenmesi davası uygulama alanı bulur. Tapuya kayıtlı taşınmazlarda sicil zilyetliğinin kaybedilmesi hâlinde (yolsuz terkin

Ali Suphi Kurşun / On İki Levha Yayıncılık, Mayıs 2021

II. AYNÎ TALEP OLMA VE SÜREYE BAĞLI OLMAMA Öğreti ve uygulamada, elatmanın önlenmesi davasının, aynî hakka dayanması itibarıyla aynî talep ... , elatmanın önlenmesi davası için herhangi bir hak düşürücü süre veya zamanaşımı süresi söz konusu olmaz. Öğretide bazı yazarlar, TMK m. 725/f. II’deki ... istisnası olduğunu ifade etmektedirler(269). Ancak kanaatimce, TMK m. 725/f. II, elatmanın önlenmesi davasını on beş günlük süre ile sınırlama amacı güden bir ... elatmanın önlenmesi davası açabilir(270). Meğerki TMK m. 725/f. II’deki diğer şartlar da gerçekleşmiş olsun. Bu itibarla, TMK m. 725/f. II, elatmanın

Ali Suphi Kurşun / On İki Levha Yayıncılık, Mayıs 2021

III. TAŞINIRLARDA ELATMANIN ÖNLENMESİ DAVASI A. Taşınır Eşyalarda Daha önce de belirtildiği üzere, aynî istihkak davası-elatmanın önlenmesi davası ... bitmiştir. Bu örnekte, devam eden ve sona erdirilecek bir elatma mevcut değildir. Bu gibi örneklerde, elatmanın önlenmesi davası açılması mümkün olmaz. Ancak elatma sebebiyle uğranılan zararın tazmini talep edilebilir. Buna karşılık, taşınır eşyalarda elatmanın önlenmesi davasının hiç uygulama alanı ... sürekli olarak kirleniyorsa, elatmanın önlenmesi davası açılabilir. (311) Sirmen, Eşya Hukuku, s. 258; Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop, Tekinay Eşya Hukuku

Ali Suphi Kurşun / On İki Levha Yayıncılık, Mayıs 2021

yapılan elatmalara karşı elatmanın önlenmesi davası açabilecek kişi de, o şeyin malikidir(705). Bir başka ifadeyle, elatmanın önlenmesi davasına konu şeyin ... bir farklılık yaratmaz(706). Kat mülkiyetine tabi taşınmazlarda, bağımsız bölüme yapılan elatmalara karşı elatmanın önlenmesi davası, o bağımsız bölüm maliki tarafından açılabilir. Bu anlamda yöneticinin, maliki olmadığı bir bağımsız bölüme elatıldığını ileri sürerek elatmanın önlenmesi davası açması mümkün değildir(707) (708). Mülkiyet hakkına yapılan elatmaya karşı elatmanın önlenmesi davası açan kişi malik değilse, elatmanın önlenmesi davası, aktif