İsmail Doğanay / Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Haziran 1972, Cilt 6, Sayı 3

İSMAİL DOĞANAY* I. GİRİŞ VE KIYMETLİ EVRAKTA TECESSÜM EDEN HAKKIN MAHİYETİ Ticaret hukukunda kıymetli evrak veya kambiyo senedi olarak tavsif edilen emre muharrer senet (bono), poliçe ve çekde tecessüm eden hak(1) senetten ayrı olarak dermeyan edilemiyeceği gibi senet olmadan da bir başkasına devir olunamaz (TK. 557). Bu itibarla, kıymetli evrakın borçlusu olan kimse, ancak, borçlusu bulunduğu senedin hamil tarafından kendisine ibraz (TK. 620 ... ) "...ve hak emre muharrer senette tecessüm eylediğinden, senette tecessüm eden bu hakkın istimali ve senet bedelinin ödenmesi ancak senedin ibrazına bağlı

İsmail Doğanay / Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Haziran 1972, Cilt 6, Sayı 3

V. PROTESTODAN SONRA YAPILAN CİRONUN HUKUKİ NETİCESİ Malûm olduğu veçhile, poliçe veya emre muharrer (bono) senette tecessüm eden bir hakkın diğer bir şahsa intikali için mutlaka o senedin ciro edilip teslim edilmesi lâzımdır. Ciro, poliçe veya emre muharrer senetten doğan haklan bir şahsa devretmek maksadiyle senet hamilinin imzası ile teyid ettiği bir beyandır. Ciro muamelesi ile hamil, poliçede yazılı aynı şartlar altında, ciro edilen lehine ... ciro muamelesi, ancak vâdenin hulûlüne kadar mevzuubahis olur. TK.’nun 602 nci maddesi hükmüne tevfikan, poliçe veya emre muharrer senedin vâdesi ile

İsmail Doğanay / Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Haziran 1972, Cilt 6, Sayı 3

maddelerinin tanzim gayesine aykırı bir görünüşü benimsemiş oluruz. Meselâ emre muharrer senet hamili tarafından kanunî süresi içerisinde notere tevdi etmemiş ... borçluları için ehemmiyeti haizdir. TK.’nun 599 uncu maddesi hükmüne göre, poliçe veya emre muharrer senetten dolayı kendisine müracaat olunan kimse senedin ... . E. 1012, K. 1553. (11) "Dâvacı bankanın dâvasına mesnet ittihaz eylediği emre muharrer senedin 20.2.1960 vadeli bulunmasına rağmen dâvacı hamil ... iktisap eden şahsa da dermeyan edebilir(13). TK.’nun 642 nci maddesi hükmü gereğince hamilin müracaat hakkı şu hallerde düşer: 1. Poliçe ve emre muharrer

İsmail Doğanay / Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Haziran 1972, Cilt 6, Sayı 3

II. KIYMETLİ EVRAKIN VÂDESİNDE ÖDENMEMESİ HALİ Emre muharrer senet veya poliçe, belirli bir sürenin sona ermesini müteakip veyahut da görüldüğünde veya görüldüğünden itibaren muayyen bir müddet sonra, ödenmek üzere keşide edilir (TK. 615). Görüldüğünde ödenmek üzere ihdâs edilen bir senet, borçlusuna ibraz edildiği anda ödenir. Hilâfı kararlaştırılmış olmadıkca, böyle bir senedin, keşide gününden itibaren nihayet bir yıl içinde ödenmek üzere ibrazı lâzımdır (TK. 616). Kıymetli evrakta, vâdenin hulûl etmesiyle senet bedeli muaccel hale gelir, ayrıca ihtara lüzum ve zaruret yoktur. Vâdesi tesbit

Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Temmuz 1964, Cilt 2, Sayı 4

dilekçesiyle, müvekkilinin ciro yolu ile hâmili bulunduğu 3 emre muharrer senet karşılığı 5950 lira alacağını senetlerin borçlusu dâvalının vâdesinde ... zayi olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda, dâvacı, dâva konusu emre muharrer senetlerin zıyaı sebebiyle Türk Ticaret Kanunu’nun 563 ve sonraki maddeleri ... paranın tahsilini isteme hakkım bahşetmez; dâvalı senetleri inkâr etmemekle de dâvayı kabul etmiş sayılmaz. Dâvam, kanun hükmünce, emre muharrer senette mündemiç hakkı senetten ayrı olarak dermeyan edemez. Bu sebeplerle dâva konusu kayıp emre muharrer senetler muhteviyatının tahsiline ilişkin hükmün bozulması

Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Aralık 1971, Cilt 6, Sayı 2

karşı birlikte dava açılabilir. YARGITAY KARARI I. Olayda davacı, emre muharrer senetlerdeki borçlu imzasının kendisine ait bulunmadığını, sahte ... Akbank altı adet emre muharrer senetten beşinin (teminat), ve birinin (tahsil) cirosu ile hamilidir. İhtilâf, bir adet emre muharrer senede, tahsil cirosu ... ciranta ile hamil arasındaki münasebetin, TK.'nun 690. maddesi delâletiyle emre muharrer senetler hakkında da uygulanan 600. maddesinin ilk fıkrası hükmü ... cirosu ile fiilî hamil olan şahıs cirantanın vekili ve mümessili sıfatiyle hareket eder; emre muharrer senedin mülkiyetini, senette mündemiç haklan iktisap

Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Mart 1966, Cilt 3, Sayı 3

muharrer mahiyette olup 3 senelik zaman aşımı tahakkuk ettiğinden bu sebeple dâvanın reddini istemiş, mahkemece de, senet emre muharrer olup 3 senelik zaman ... emre muharrer olmayıp âdi mahiyette olduğunu ileri sürmüş ise de, senet bütün kanunî şartlan haiz emre muharrer bir senettir. Hernekadar senette «emre ... içtihadlarına göre senette «emrü havale» kelimelerinin bulunması senede tedavül kabiliyeti vermek için kâfi olup, mücerret senet metninde «emre muharrer senet ... ifade etmediğinden ilâve edilen bu kayıtlar senedin cirosuna mâni olmaz ve emre muharrer vasfını bertaraf etmez. Bu sebeplerle senedin emre muharrer

İsmail Doğanay / Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Haziran 1972, Cilt 6, Sayı 3

Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ocak 1962, Cilt 1, Sayı 3

31 Tic. D. T/22/I/1960. E/1959/3445. K/187 T.T.K. m-688 Tanzim tarihini ihtiva etmiyen bir emre muharrer senet, hernekadar ticarî senet vasfını ... emre muharrer senedin karşılıksız ve hatır için verildiğini iddia ederek, haksız yere ödemek mecburiyetinde kaldığı paranın istirdadını istemiş bulunmaktadır. Emre muharrer senedin vâde tarihini ihtiva etmemesi halinde görüldüğünde ödenmesi şarttır. Tanzim edildiği tarihi ihtiva etmeyen emre muharrer ... kalkmış olması dahi senedi delil olmaktan çıkartmaz. Dâva: N... M... vekili tarafından dâvalının bankaya ciro etmek suretiyle tahsil ettiği emre muharrer

Osman Fazıl Berki / Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Mayıs 1961, Cilt 1, Sayı 2

emre muharrer senetler hakkında 1910 ve 1912 tarihli La Haye, 1 Ocak,1957 de yürürlüğe giren 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun Poliçe ve emre muharrer ... , çek ve emre muharrer senetlerin «Bono» tevlit edebileceği bütün kanun ihtilâflarını değil, bunların yalnız ehliyete müteallik olanlarını gözden geçireceğiz. Türk Ticaret Kanununun Poliçe, Çek ve emre muharrer senetlerde ehliyetten doğacak kanun ihtilâfları mevzuunda kabul ettiği «bir kimsenin poliçe ... tatbik olduğu zikrigeçen kanunlarda sarahaten beyan olunmaktadır. Vazıı kanun, poliçe, çek ve emre muharrer senetlerde ehliyeti, borçlanan, yani taahhüt