Ş. Deren Gündüz / On İki Levha Yayıncılık, Ekim 2020

Giriş Olumlu zarar, borçlunun sözleşmeden doğan borcunu hiç ya da gereği gibi ifa etmemesi nedeniyle alacaklının uğramış olduğu zarardır. Diğer bir ... bulunacağı farazi durum arasındaki farktır. Olumlu zarar kavramı, hemen her sözleşme ihlâlinde karşımıza çıkması dolayısıyla özel önem arz etmektedir. Sorumluluk hukukunun temel kavramlarından biri olan zarar kavramının, çeşitli türleri bulunmaktadır. Bu zarar türlerinden, olumlu-olumsuz zarar ayrımı, sözleşmesel sorumluluğun temelini oluşturmaktadır. Ne var ki uygulamada, olumlu zararın, özellikle, sözleşmenin bahsi hiç söz konusu olmasaydı, uğranılmayacak

Ş. Deren Gündüz / On İki Levha Yayıncılık, Ekim 2020

” söz konusudur. Zira alacaklı kendi edimini ifa etmişse, artık fark teorisine göre olumlu zararını talep etme imkânını kaybedecektir. Bu durumda, edimi ... (249). Edimini geri almak isteyen alacaklı, dönme yolunu seçmelidir. Aksi durumda, dönme ile olumlu zararı talep hakkının birbirine alternatif olarak ... ayrıca alacaklıya dönme sonucu olumlu zararını talep edebilme hakkı verecek olmasıdır(251). Oysa bu durum kanun koyucunun, dönme sonucu ancak olumsuz ... alacaklıya edimini geri alma ve olumlu zararını tazmin imkânı tanımanın, dönme sonucunda olumlu zararın tazmini imkânı tanınmasıyla aynı olacağıdır. Şuanki TBK

Ş. Deren Gündüz / On İki Levha Yayıncılık, Ekim 2020

zarar (müspet zarar) kavramına ilişkin genel olarak bir tanım vermek gerekirse; olumlu zarar, borçlunun sözleşmeden doğan borcunu hiç ya da gereği gibi ... A. Olumlu Zarar Kavramı ve Olumsuz Zarar Kavramıyla İlişkisi 1. Olumlu Zarar Kavramı a. Kavram Borcun ifasından alacaklının sağlayacak olduğu menfaat, ifa menfaatidir. Bu menfaatin, ifa etmeme yüzünden elde edilememiş olmasından doğan zarar ise, olumlu zarar olarak ifade edilir(100). Bu sebeple, ifa menfaati (Erfüllungsinteresse) ve ifa etmeme nedeniyle uğranılan zararın eş anlamlı olarak kullanılması mümkündür(101). Olumlu zarar, sadece

Ş. Deren Gündüz / On İki Levha Yayıncılık, Ekim 2020

benimsemek yerine, her iki teoriyi birbirini tamamlayacak şekilde benimsemek en isabetli yaklaşım biçimi olacaktır. 3. Olumlu zarar, borçlunun sözleşmeden ... halinde içinde bulunacağı farazi durum arasındaki farktır. Olumlu zarar, borcun ifası halinde alacaklının sahip olacağı menfaate tekabül etmektedir. Bu sebeple, olumlu zararın tazminine, ifanın surrogatı da denilebilecektir. Ayrıca olumlu zararın varlığı için, kural olarak geçerli bir sözleşmenin varlığı gereklidir. Bunun gibi, olumlu zararın doğabilmesi için, borçlunun borca aykırı bir davranışı bulunmalıdır. Alacaklının, sözleşmenin kurulması sırasında

Ş. Deren Gündüz / On İki Levha Yayıncılık, Ekim 2020

tanınmıştır. Her ne kadar bu ifade bizi ilk etapta olumsuz zarar kavramına götürse de doktrinde dönme halinde olumlu zararın istenebileceği de ileri ... , sözleşmeden dönme sonucu olumlu zararın kapsamına edimden yoksun kalmaya bağlı tüm kazanç kayıpları girecektir(298). Dönme sonucu istenebilecek zararın türü ... fikirdekilere göre, dönme halinde de sözleşmenin ifa edilmemesinden kaynaklanan olumlu zarar istenebilecek olsaydı, böyle bir seçim hakkı tanınmasına gerek ... etmemeden kaynaklanan olumlu zararı talep edebilme hakkı olmamalıdır(301). -Hatta bu görüşteki bazı yazarlar(302) sözleşmeden dönme ve olumsuz zararın

Ş. Deren Gündüz / On İki Levha Yayıncılık, Ekim 2020

(2) Tazmin Edilecek Olumsuz Zararın Sınırı Olarak Olumlu Zarar Kavramı Genel olarak olumlu zararın miktarı olumsuz zarardan daha fazladır. Zira ... zararın miktarının olumsuz zarara eşit olması ya da olumsuz zararın olumlu zarar miktarından fazla olması da mümkündür(234). Özellikle, amaçlanan sözleşme ... olumsuz zarar olumlu zarara eşit olacaktır. Şayet alacaklının yapma fırsatını kaçırdığı sözleşmedeki bedelin, dönülen sözleşmede kararlaştırılan bedelden düşük olması durumunda ise, olumsuz zararın olumlu zarardan yüksek olması söz konusu olabilecektir(235). Örneği somutlaştıralım: A, B’den 500 TL’ye bir

Ş. Deren Gündüz / On İki Levha Yayıncılık, Ekim 2020

(i) İfa Yerine Olumlu Zararın Tazmini Talebi Karşılıklı borç doğuran sözleşmelerde taraflardan birinin asli borcunda temerrüde düşmesi halinde ... ifaya olan menfaatini karşılayan bu tazminat, olumlu zararı karşılayan en tipik tazminat tipidir. Alacaklının aynen ifadan vazgeçip olumlu zararının ... olumlu zararın tazmin edilmesinin istendiği hallerde, borcun geç de olsa ifa edilmesi değil, hiç edilmemesi söz konusudur. Nitekim TBK m. 125/f. 2’de de ... . Alacaklının ifadan vazgeçip olumlu zararının tazminini talep ettiği ana kadar gerçekleşen temerrüdün sonuçları, bildirim anından sonra da geçerli olacağından

Ş. Deren Gündüz / On İki Levha Yayıncılık, Ekim 2020

II. Olumlu Zarar Kavramıyla İlişkilendirilebilecek Kavramlar ve Özellik Arz Eden Bazı Durumlar A. Olumlu Zarar Niteliği Tartışılabilecek Kavramlar ... denilmektedir(633). Borçlunun borcunu hiç, gereği gibi ya da zamanında veya belirtilen yerde ifa etmemesi hallerinde, kanun gereği olumlu zararın tazmini de mümkündür. Bu sebeple, ceza koşulu kavramı ile olumlu zarar kavramı arasındaki ilişkinin incelenmesi gerekmektedir. Doktrinde(634) ceza koşulunun; ceza ... edimin baştan belirlenmesi anlamına gelmektedir. Olumlu zararın tazmininde ise, borca aykırılığın oluşması durumunda ispat edilecek zararın miktarına göre

Ş. Deren Gündüz / On İki Levha Yayıncılık, Ekim 2020

5. Culpa in Contrahendo Sorumluluğunda Olumlu Zarar Sözleşme görüşmelerine girişen taraflara, dürüstlük kuralı gereğince bir takım yükümlülükler ... istenebilecek olumlu zararın tazmini söz konusu olamayacaktır(446). Ayrıca sözleşmenin geçersiz olması neticesinde, sözleşme görüşmelerine girişmekle ek menfaat elde etmek amacında olan tarafın, bu ek menfaati yahut onun surrogatı olacak olumlu zararı talep etmesi mümkün olmayacaktır. Oysa sözleşme görüşmeleri ... kusurlu davranış ile karşı tarafa zarar verilmesi durumunda -borca aykırılık hükümlerine dayanıldığında-, istisnai de olsa olumlu zararın tazmininin mümkün

Ş. Deren Gündüz / On İki Levha Yayıncılık, Ekim 2020

2. Edimin Yerine Getirileceği Düşüncesiyle Yapılan Masraflar Edim yerine getirilseydi, alacaklının yine de yapacak olduğu masraflar, olumlu zararın ... kazancın içerisinde yer almakta ve olumlu zararın tazminiyle birlikte karşılanmış olmaktadır(7). Bu masrafların ayrıca tazmin edilmesi, ifa yerine ... düşmesi üzerine, ifadan vazgeçip olumlu zararını isteyen alıcının, mal zamanında teslim edilseydi onu 1200 TL’ye başkasına satacağını ispatlaması halinde ... üçüncü kişiden elde edebileceği durumlarda, sözleşme yapma masraflarının da olumlu zararın kapsamına dahil olabileceği kabul edilmektedir(9). Bunun gibi