Çağlar ve ülkeler arası bir gözlem (= müşahade), «yarına güven» duygusunun hemen hemen tüm insanlar için ortak «e n d i ş e» değerini taşıdığını ortaya kor. Bu duygu, nerdeyse insan kadar eskidir(1)…
-
Git
: -
Favorilere ekle veya çıkar
-
ᴀ⇣ Yazı karakterini küçült

Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü
Yayın tarihi: Haziran 1975
Cilt: 8 Sayı: 1
Mustafa Çenberci
Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece Profesyonel + pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
II. SOSYAL SİGORTA VE SOSYAL SİGORTA HAKKI
A — Sosyal Güvenlik ve Sosyal Güvenlik Hakları:…
1. İlk gözlem ve düşünceler…
Hasılı, geleceğin bellisizliği içinde kötü rastlantıların, istenmez olayların ve…
Tanyol, bir makalesinde, «yarına güven» duygusunun mutluluğun temel ögesi olduğunu, yarınından emin olmayan bir insanı
Günümüz dünyasında bireylerin (= fertlerin) sınırlı olanaklarını aşan ve tamamen…
Bu yön, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün bir yayınında şu çarpıcı anlatımla dile getirilmiştir : «Devlet vatandaşların emniyet, hürriyet ve refahlarını temin, muhafaza ve geliştirme sebebiyle kurulmuş bir teşkilât olduğuna göre, onun başlıca görevi sosyal güvenliği kurmak ve geliştirmektir»(9)…
2) Sosyal güvenlik ve sosyal güvenlik hakkı…
Sosyal güvenlik ilke ve yöntemlerindeki değişkenlik, üzerinde herkesin birleşebileceği…
Bu tanımlar, aralarındaki ayrıma rağmen - tarihsel köken ve gelişimine uygun olarak…
Görüşümüze göre, sosyal güvenlik, —az önce de belirtildiği üzere (Bkz. Yuk. I, A)—, belirli olaylar sonucu çalışan bireyin gelirinde husule gelen kayıpları ve giderinde baş gösteren artışları bir toplumsal dayanışma ve yardımlaşma gereğince önleyen ve gideren tedbirler bütününün oluşturduğu bir yasal düzend i r(14)…
Anılan düzenin bütün zamanlarda ve bütün ülkelerde geçerli tek bir modele göre biçimlendirilmesi…
3) Sosyal güvenlik hakkının anayasal niteliği…
Sosyal güvenlik hakkı, kurulu hukuk düzenimiz açısından, bir «insan hakkı» olarak anayasal bir temele dayalıdır ve «herkes» için öngörülmüştür. Bu yön, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 48 nci maddesinde hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmıyacak bir belirginlikte açıklanmıştır: «Herkes, sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Bu hakkı sağlamak için sosyal sigortalar ve sosyal yardım teşkilâtı kurmak ve kurdurmak Devletin ö d evleri n d e n d i r»(19)…
Gerekçesinde(20) sosyal devlet kavramının doğal sonucu olduğu belirtilen bu madde(21)…
Bununla birlikte, Anayasa'nın 53 ncü maddesi, sosyal güvenlik hakkının bu etkinliğini…
Bu durum, gelişmesini henüz tamamlamamış olan ülkelerin ortak dramıdır(24)…
Herşeye rağmen Türk Yasa koyucusu tarafından «sosyal güvenliğin, kişiler için bir…
B — Sosyal Güvenlik — Sosyal Sigorta İlişkisi:…
Sosyal sigorta, sosyal güvenlik ile eş anlamda değildir(26).…
Bazı yazarlar(27) açısından sosyal sigorta, sosyal güvenliğin bir bölümüdür. Örneğin,…
Bazı yazarlara göre ise, sosyal sigorta, sosyal güvenliğin gerçekleştirilmesini sağlayan araçlardan birisidir. Şu…
Öteki bazı yazarlar da, sosyal sigortayı, sosyal yardım ve devletçe bakılma yöntemleriyle…
Bizce, bu görüşlerin tümü aslında aynı gerçeğin başka başka yaklaşımlarla açıklanmasıdır. Daha…
C — Sosyal Sigorta Hakkı:…
Şimdiye dek olan açıklamalarımız (Bkz. Yuk. B/3 ve C), «sosyal sigorta hakkı»ndan…
Şu duruma göre, şayet sosyal güvenlik düzeninin sosyal sigortalarla sağlanmış bölümü…
Sosyal sigorta hakkı, bu açıklamaların da belirgin kıldığı üzere, Anayasal bir nitelik…
D — Türk Hukuku Açısından Sosyal Sigortaların Özellikleri ve Çeşitleri:…
1) Özellikleri…
Bazan Yargıtay'ca «Kanunî sigorta»(34) ve Anayasa Mahkemesince de «Toplumsal sigorta»(35)…
Bazı ayrık durumlarıyla(38) sosyal sigortanın belirleyici ve ayırıcı özelliklerini(39)…
Nihayet sosyal sigortalarda sigortacı yasaca belirlenmiştir ve bu konuda sigortalının seçim hakkı yoktur. Örneğin, Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamına girenlerin sigortacısı, zorunlu olarak, Sosyal Sigortalar Kurumudur. Sigortalı için «kâr ve kazanç» söz konusu değildir(42)…
2) Çeşitleri ve sosyal sigortalarda dağınıklık…
Kaynağı olan yasa (Ya da yasalar), uygulamayı yürüten kurum ve güvenliği sağlanan…
Bankalar ve reasürans şirketlerinin (v.b.) sandıklarını (SSK. gç. m. 20) da sosyal…
Bu sosyal sigorta türleri arasında sağlanan haklar ve yüklenen yükümler bakımından…
Sosyal sigorta düzenimizdeki bu durum, aslında bir dağınıklığın anlatımıdır ve şartlarla…