2. Sigorta Sözleşmesinin Tarafları Açısından
A. Sigortacı Açısından
a. Tazminatın tespiti/ ödenmesi (:Nispet/oran kuralı)
- Kural: Sigortacı, riziko gerçekleşince, tespit edilen sigorta zararını sigorta…
- Dogmatik/teknik temel: Nispet/oran kuralı, doktrinde, aynı rizikoya tabi…
- Tam ziyada: Eksik sigortada tam ziya halinde sigortacı sigorta bedelinin bütününü öder. (Bkz. ve karş. TTK m. 1299/f.2). Örneğin, 100.000 YTL menfaat değeri olan mal 80.000 YTL’ye sigorta edilmişse tam ziya halinde…
- Kısmi hasarda: Kısmi hasar halinde ise, tespit edilen sigorta zararını 60.000…
- İlk riziko/ tehlike sigortası: Bu sigortada, sigortacının, sigorta bedeli içinde kalmak kaydıyla, sigorta zararını nispet/ oran kuralını uygulamaksızın ödemesinin kararlaştırılması söz konusudur. İlk riziko/tehlike sigortası sigorta sözleşmesi kurulurken kararlaştırılabileceği
- Takdir edilmiş değer sigortası: Bu tür sigortada, sigorta edilen menfaatin değeri taraflarca seçilen bilirkişilerce önceden tespit edilir ve bu değer taraflarca kabul edilir. Bu tür sigorta -genelde- değerleri kısa süre içinde değişmeyen ve büyük bir amortismanı gerektirmeyen mücevher, sanat eseri gibi şeylerin sigortasında uygulanma alanı bulur. (Bkz. TTK. m. 1283; m. 1300/2). Takdir edilmiş değerli sigortanın amacı, bir taraftan, hasarı takiben doğabilecek ispat güçlüğünü ortadan kaldırmak, diğer taraftan da sigorta ettirenin menfaat değeri üstünde tazminat almasını önlemektir. Görülüyor ki takdir edilmiş değerli sigortanın ihdas amacı nispet/oran kuralını bertaraf etmek değildir. Ancak, doktrinde takdir edilmiş değerli sigortanın bu etkisinin bulunduğunu iddia edenler mevcuttur. Zira, kural olarak taraflar, sigorta menfaat değerine rizikonun gerçekleşmesi aşamasında itiraz edemezler. Bu fikir tartışmalı olup, bu durumda, nispet/oran kuralının uygulanabileceğini savunanlar da mevcuttur (Ayrıca bkz: aşağıda: IX. Eksik Sigorta ile…
TR
EN
