3. Yapay Zekâ ve Haksız Fiil Sorumluluğu: Nasıl Düşünülmeli?
Yapay zekânın yol açtığı zararlardan sorumluluk bahsinde, yine ikili bir ayrım yapılarak…
- İlk olasılık, Türk Hukuku’nda mevcut duruma da karşılık gelen, yapay zekâya herhangi bir kişilik atfedilmediği olasılıktır. Bu…
o TBK m. 49 (kusur sorumluluğu): Yapay zekâyı kullanan kişinin TBK m. 49’dan (f.1) ötürü sorumluluğuna gidil-
Özellikle tamamen kullanıcısının “dolaylı kontrolünde” hareket eden tepkisel yapay…
Kendi kararlarını alan, -iyiden iyiye- otonom (özerk) yapay zekâlar bakımından…
Tam olarak bunların arasında kalan bir yapay zekâ yapısı söz konusu ise (kısmen…
o TBK m. 66 (adam çalıştıranın sorumluluğu), TBK m. 67 (hayvan tutanın sorumluluğu): TBK…
Yapay zekâ özelinde düşünüldüğünde TBK m. 66’da çalıştırılanın bir kişi olması ve…
o TBK m. 66 f.3 (organizasyon sorumluluğu): Organizasyon sorumlululuğu, adam çalıştıranın (gerçek veya tüzel kişi olabilir) sorumluluğu başlığı altına eklenen yeni bir fıkra ile getirilen ayrı bir sorumluluktur…
Aşağıda ele alınacak genel tehlike sorumluluğunda (TBK m. 71), tehlikeli bir işletmenin…
Yapay zekâ özeline düşünülecek olursa, yapay zekâ kullanılan/bu teknolojiden istifade…
o TBK m. 69 (bina (yapı ve eser) malikinin sorumluluğu): Bina malikinin sorumluluğunun, ağırlaştırılmış bir objektif sorumluluk hali oluşturduğu dikkatlerden kaçırılmamalıdır. Yani, TBK m. 66-67’den farklı olarak burada kurtuluş kanıtı getirebilme imkânı yoktur. Ancak yine nedenselliğin yokluğu/kesilmesi sorumluluğun söz konusu olamamasına yol verecektir. Bina malikinin sorum-
Yapay zekânın yol açtığı zararlardan ötürü, TBK m. 69’a dayalı olarak sorumluluk…
o TBK m. 71 (genel tehlike sorumluluğu): Sorumluluk hukuku kapsamındaki en ağır kusursuz sorumluluk türü tehlike sorumluluğudur.…
TBK m. 71 hükmü, tehlikeli işletmeler bakımından hâkimin elini kuvvetlendirmektedir.…
Bu arada, TBK m. 71 f.4’ün nasıl anlamlandırılması gerektiği noktasında özel kuşkuların…
Kimileri bu hükmün (f.4) doğrudan doğruya fedakârlığın denkleştirilmesi ilkesini…
Kimi diğerleri bu hükümde (f.4) izin alınmamış faaliyetler bakımından bütün zararların…
Bazıları ise, bu düzenlemeyi (f.4) düzelterek okumayı ve öngördüğü durumu (faaliyet…
Yine başkaları, zararın türüne göre ayrım yapılması gerektiğini, şeye gelen zararlar…
Son olarak bazı yazarlar da burada (f.4) bir örtülü boşluk olduğunu ileri sürerek…
Yapay zekâ uygulamalarından bir işletme faaliyeti kapsamında fayda sağlanıyorsa,…
o 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu (“KTK”) m. 85 (motorlu araç işletenin sorumluluğu): KTK…
Yapay zekâ özelinde düşünüldüğünde, KTK m. 85’in gerek sürücü hâkimiyeti altında…
Bu arada sürücüsüz (otonom/otomatik) araçları, farklı kategorilerde sınıflandırmak…
Otonom araçlar, sürücünün araç hâkimiyetini tamamıyla yapay zekâ sistemine devretmesi…
Sürücüsüz araçlarda, hâkimiyetin ne oranda araca bırakıldığı konusunda belirli derecelendirmelerin…
“0” noktası diyebileceğimiz ilk kategoriden başlayacak olunursa, bu türden araçlarda hem dikey hem yatay hâkimiyet her zaman sürücüdedir. Yani…
İkinci kategorideki araçlarda dikey ve yatay hâkimiyetler temel olarak yine sürücüdedir, ancak araçta sınırlı olarak dahili bir hız sabitleme sistemi veya park asistanı sistemi bulunabilir. Bu…
Üçüncü kategorideki araçlarda, otomasyon sistemleri daha gelişkindir. Sürücü hem dikey hem de yatay hâkimiyeti belirli zaman dilimleri zarfında bu sistemlere emanet etmekte, ancak kendisi de bu süreçte kontrolde kalmaktadır. Yani…
Dördüncü kategorideki araçlarda ise, üçüncüdekine benzer otomatik bir sistem bulunmakta, ancak bu sistemin sürekli olarak sürücü kontrolünde bulundurulması gerekmemektedir. Sistem…
Beşinci kategorideki araçlarda, önceki iki kategorinin de ötesine geçilerek sürücünün aracın hâkimiyetini otomatik sisteme devrettikten sonra özel olarak tekrar kontrolü alma lüzumu bulunmamaktadır. Yani…
Altıncı ve son kategorideki araçlarda, insanın içeride bir sürücü olarak bulunması gereği hiç bulunmamaktadır. Yani insan sadece bir yolcu olarak bu araca binebilir, aracın gidişine müdahale edebilme gereği hiç bulunmamaktadır. İşte bu kategori dahilinde gerçek anlamda otonom bir aracın bulunduğu…
o Üreticinin sorumluluğu: Türk Hukukunda 7223 Sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu…
Ürün hatası, yani haklı güvenlik beklentisinin boşa çıkması noktasında, üç husus…
EN
TR
