EN
TR
Eski hukuk (ius quiritum/ius civile dönemi) dönemi; Roma’nın kuruluşu ile başlayan ve yaklaşık M.Ö. 2. yüzyıla kadar devam ettiği kabul edilen devirdir. Özellikle Kartaca ile yapılan ve Roma’nın muzaffer çıktığı Pön savaşları, tarihi bakımdan eski hukuk devrinin yerini ‘klasik hukuka’ bırakmaya başladığı merhale olarak karşımıza çıkmaktadır zira Kartaca karşısında alınan kesin galibiyet, Roma’nın bir imparatorluğa giden yolunun en mühim virajlarından başlıcasını oluşturmaktadır. Eski hukuk dönemi (ius quiritium)…
Erken hukuk sistemlerinin tümünde görülebilen ortak özellik bunların bir kanun koyucunun…
XII Levha Kanunu’nda kölelere ilişkin hükümler bulunmaktadır ve bu basit gerçek Roma’da…
Bunların yanı sıra, XII Levha Kanunu’nun bazı hükümlerinin, her ne kadar doktrinde…
Kölelere ilişkin XII Levha Kanunu’nda yer almayan buna karşın kuvvetle muhtemel XII…
Şimdi tekrar hukuk kaynaklarına dönersek; örf ve adet hukuku ile bir nevi onu yazılı…
Son olarak, eski hukuk devrinin bir diğer hukuk kaynağı olarak halk meclislerini…
Lex, bir kanun teklifi yapan magistra ve de halk meclisinde yer alanların arasındaki anlaşmanın tüm populus’un uyması…
Köle ve köleliğe ilişkin eski hukuk devrinde çıkarılmış olan leges’ler olarak öncelikle göze çarpanlar: lex poetelia (M.Ö.…
M.Ö. 2. yüzyılın ortalarından M.S. 3. yüzyılın ortalarına kadar devam ettiğini kabul…
Bunların yanı sıra klasik dönemde leges’ler halen etkinliğini devam ettirirken, ayrıca asli bir hukuk kaynağı olarak senatus’nun kararları…
Cumhuriyet döneminin magistra’ları arasında imperium’a sahip ve hukuk işleriyle alakalı praetor,…
Praetor’ların faaliyetlerinin köleler ve hukukları açısından sonuçlarına gelirsek, ilk akla gelecek…
Kölelerin hukukuna ilişkin Praetor’un ve faaliyetinin öne çıktığı bir diğer durum ise praetor’ca tanınmış…
Leges’lerin bir hukuk kaynağı olarak klasik hukuk devrinde de varlıklarını sürdürdüklerini söylemiştim; her ne kadar Cumhuriyet devrinin sonlarına doğru halk meclislerinin kanun koyma yetkisi giderek magistra’ların artan…
Kölelik müessesini ve hukukunu ilgilendiren klasik hukuk dönemi leges’lerine gelirsek,…
Klasik hukuk devrinde önem kazanan senatus consulta’lar arasında da kölelik ile ilgili oldukça bilinen bazı örnekler bulunmaktadır; bu senatus consulta’lar olarak:…
Klasik hukuk döneminde halk meclislerinin ve praetor’un hukuk yaratma faaliyetinin zayıflaması ile paralel olarak princeps’in bu…
Klasik hukuk döneminde genel bir tabirle constitutiones principis (Princeps emirnameleri)…
Tüm bu princeps/imparatorluk emirnameleri; principatus döneminde zamanla gelişerek M.S. 2. yüzyılın sonlarından itibaren kanun kuvveti kazanmış(172)…
