Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece Profesyonel +
pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
3.Custodiam Praestare (Gözetim Sorumluluğu)
Objektif bir sorumluluk olarak kabul edilen custodia sorumluluğunun kapsamı her sözleşme açısından farklı değerlendirilmiştir. Hatta sözleşmenin konusunu oluşturan eşya bakımından dahi farklılıklar söz konusudur. İlk dönemlerde başkasının malını elinde bulunduran kişileri bazı olaylardan doğan zararlardan sorumlu tutulması şeklinde uygulanan custodia sorumluluğunun…
Vis minor – vis maior ayrımı custodia sorumluluğu ile yakından ilgilidir. Aşağıda…
Sözleşmeden doğan sorumluluk alanında custodia, custodiam praestare şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Custodia…
Aşağıda ayrıntılı olarak incelenecek olan D. 13.6.5.15,…
Pandekt hukukçularından Hasse, custdodia’yı koruma, gözetme anlamında bir hareket biçimi olarak kabul etmiştir. Buna göre, custodia…
Custodia’nın bir sorumluluk kriteri olmadığını, diligentia’nın bir derecesi olduğunu savunan görüşten farklı olarak Baron,…
Custodia’nın bir sorumluluk standardı değil, bir yükümlülük olduğunu savunan görüşe göre; custodiam praestare,…
Custodia’nın, çeşitli sözleşmelerde custodiam praestare kalıbı haricinde kullanılması, custodia’nın…
C. 8.13.19 (Diocletian, 293 A. D.):…
“Sicut vim maiorem pignorum creditor praestare necesse non habet, ita dolum et culpam, sed et custodiam exhibere cogitur.”…
C. 8.13.19 (Diocletian, 293 A. D.):…
“Bunun gibi rehinli alacaklının vis maior halinde sorumluluğu yoktur, dolus’tan, culpa’dan, custodia’dan sorumlu tutulur”…
Maccormack’a göre eğer custodiam praestare ifadesindeki praestare…
Praestare’yi borcun kapsamını gösteren bir edim tipi olarak ele alan görüş, custodiam praestare’nin…
Custodiam praestare’yi ifa mecburiyeti olarak kabul eden Cannata, dolum praestare’nin…
Cannata’nın görüşü Latince dilbilgisi açısından eleştirilmiştir. Çünkü “dolum et…
Custodia sorumluluğu, gözetme borcu anlamı taşımasına rağmen, gözetimin söz konusu olduğu her sözleşmede uygulanmamıştır. Örneğin vedia sözleşmesinde gözetim söz konusu olmasına rağmen vedia alanın custodia…
D. 16.3.1.35 (Ulpianus 30 ad ed.):…
“… sed et si se quis deposito obtulit, idem iulianus scribit periculo se depositi illigasse, ita tamen, ut non solum dolum, sed etiam culpam et custodiam praestet, non tamen casus fortuitos.”D. 16.3.1.35 (Ulpianus 30 ad ed.):…
“… Eğer bir kişi vedia almak için öneride bulunursa, ya da Iulianus’un yazdığı gibi, vediada hasarı üstlenirse, sadece dolus’tan değil, ihmal (culpa) ve custodia’dan sorumlu olur, ancak mücbir sebepten (casus fortuitus) sorumlu olmaz.…
D. 16.3.1.35, sözleşmeden doğan sorumluluğun değişkenliğine örnek teşkil etmektedir.…
Klasik Hukuk Dönemi’ne ait olup olmadığı tartışmalı olmakla birlikte D.13.6.10.1’de inspector’un…
D.13.6.10.1 (Ulp. 29 ad sab.):…
“Si rem inspectori dedi, an similis sit ei cui commodata res est, quaeritur. et si quidem mea causa dedi, dum volo pretium exquirere, dolum mihi tantum praestabit: si sui, et custodiam: et ideo furti habebit actionem…”D.13.6.10.1 (Ulp. 29 ad sab.):…
“Eğer bir malı inspector’a vermişsem ariyet verilmesine benzer bir durumun bulunup bulunmadığı soruldu. Eğer kendi yararıma vermişsem, sadece değerinin saptanması isteğiyle, inspector sadece dolus’tan sorumludur. Eğer inspector yararına verilmişse custodia’dan da sorumlu olur ve actio furti’ye sahip olur.…
Başkasına ait bir eşyayı elinde bulunduran bazı kişilerin sorumluluğu daha hafiftir.…
Başkasına ait bir eşyanın muhafaza edildiği diğer bazı hukuki ilişkilerde ise, şeyi…
Gai. Inst. 3. 206:…
“Quae de fullone aut sarcinatore diximus, eadem transferemus at ad eum, cui rem commodauimus, nam ut illi mercedem capiendo custodiam praestant, ita hic quoque utendi commodum percipiendo simi/iter necesse habet custodiam praestare.”…
“Temizleyici veya terzi hakkında söylediklerimizi, kendisine bir şeyi ariyet olarak verdiğimiz kimseye de tatbik edebiliriz. Nasıl ki onlar bir ücret almakla nezaret (custodia) mükellefiyeti altına giriyorlarsa, bu da ariyet aldığı şeyi kullanmasındaki menfaati dolayısıyla aynı şekilde nezaretle (custodia) mükelleftir.”Custodia sorumluluğu bulunan nauta (gemi işleten), caupo (hancı), stabularius (ahır…
Custodia sorumluluğunun mahiyeti hakkında tam bir görüş birliğine varılamamıştır. Bunun nedenleri arasında custodia…
İkinci görüş ise, custodia’nın, sonuç sorumluluğu ya da objektif sorumluluk olduğunu ileri sürmektedir. Bizim de katıldığımız bu görüşe göre, custodia…
2.Roma Hukukunda Custodia (Gözetim) Teriminin Kullanım Alanı
4.Custodia Sorumluluğunun Ölçütü Olarak Fayda ve Menfaat (Utilitas) İlkesi
EN
TR
