Yazarlar:
Köksal Bayraktar, Sinan Altunç, Hasan Sınar, Barış Erman, Fulya Eroğlu Erman, Ali Kemal Yıldız, Gülşah Bostancı Bozbayındır, Pınar Memiş Kartal, Gülşah Kurt, Serap Keskin Kiziroğlu
Aşağıda bir kısmını gördüğünüz bu dokümana sadece Profesyonel +
pakete abone olan üyelerimiz erişebilir.
Sayfa 237İNSAN ÜZERİNDE DENEY VE DENEME SUÇLARI
KAYNAKÇA: …
Akyürek Güçlü, “İnsan Üzerinde Deney Suçu (TCK m. 90) ve Klinik Araştırmalar Etik Kurulları”, Terazi Hukuk Dergisi, c. 9, Sy. 100, Aralık 2014. Alpan Serdar,…
I. GENEL OLARAK
İnsan üzerinde deney ve deneme suçları, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 90. maddesinde…
Madde 90 -İnsan Üzerinde Deney…
(1) İnsan üzerinde bilimsel bir deney yapan kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.…
(2) İnsan üzerinde yapılan rızaya dayalı bilimsel deneyin ceza sorumluluğunu gerektirmemesi için;…
a) Deneyle ilgili olarak yetkili kurul veya makamlardan gerekli iznin alınmış olması,…
b) Deneyin öncelikle insan dışı deney ortamında veya yeterli sayıda hayvan üzerinde yapılmış olması,…
c) İnsan dışı deney ortamında veya hayvanlar üzerinde yapılan deneyler sonucunda ulaşılan bilimsel verilerin, varılmak istenen hedefe ulaşmak açısından bunların insan üzerinde de yapılmasını gerekli kılması,…
d) Deneyin, insan sağlığı üzerinde öngörülebilir zararlı ve kalıcı bir etki bırakmaması,…
e) Deney sırasında kişiye insan onuruyla bağdaşmayacak ölçüde acı verici yöntemlerin uygulanmaması,f) Deneyle varılmak istenen amacın, bunun kişiye yüklediği külfete ve kişinin sağlığı üzerindeki tehlikeye göre daha ağır basması,…
g) Deneyin mahiyet ve sonuçları hakkında yeterli bilgilendirmeye dayalı olarak açıklanan rızanın yazılı olması ve herhangi bir menfaat teminine bağlı bulunmaması,…
Gerekir.…
(3) Çocuklar üzerinde bilimsel deneyin ceza sorumluluğunu gerektirmemesi için ikinci fıkrada aranan koşulların yanı sıra;…
a) Yapılan deneyler sonucunda ulaşılan bilimsel verilerin, varılmak istenen hedefe ulaşmak açısından bunların çocuklar üzerinde de yapılmasını gerekli kılması,…
b) Rıza açıklama yeteneğine sahip çocuğun kendi rızasının yanı sıra ana ve babasının veya vasisinin yazılı muvafakatinin de alınması,…
c) Deneyle ilgili izin verecek yetkili kurullarda çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanının bulunması,…
Gerekir.…
(4) Hasta olan insan üzerinde rıza olmaksızın tedavi amaçlı denemede bulunan kişi, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ancak, bilinen tıbbi müdahale yöntemlerinin uygulanmasının sonuç vermeyeceğinin anlaşılması üzerine, kişi üzerinde yapılan rızaya dayalı bilimsel yöntemlere uygun tedavi amaçlı deneme, ceza sorumluluğunu gerektirmez. Açıklanan rızanın, denemenin mahiyet ve sonuçları hakkında yeterli bilgilendirmeye dayalı olarak yazılı olması ve tedavinin uzman hekim tarafından bir hastane ortamında yapılması gerekir.(5) Birinci fıkrada tanımlanan suçun işlenmesi sonucunda mağdurun yaralanması veya ölmesi halinde, kasten yaralama veya kasten öldürme suçuna ilişkin hükümler uygulanır.…
(6) Bu maddede tanımlanan suçların bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, tüzel kişi hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.…
İnsan üzerinde deney ve deneme, TCK’nın 90. maddesinde düzenlenen iki ayrı suç tipidir.…
A. KAVRAMLAR
1. İnsan Üzerinde Deney
İnsan üzerinde deney, bilimsel araştırma amacıyla, bir ilacın veya tıbbi bir yöntemin…
Deneyi diğer tıbbi müdahalelerden ayıran en önemli nokta, deneyin iyileştirme amacına…
Bunun haricinde deney kural olarak yeni bir ilacı veya yöntemi konu edinmekte olduğundan,…
Belirtmek gerekir ki, endikasyonu bulunmayan her tıbbi müdahale insan üzerinde deney…
Bu durumda, deneyi diğer müdahalelerden ayıran üç özellik olduğu söylenebilir: Yeni…
2. Tedavi Amaçlı Deneme
Henüz tıbbi standarda dahil olmayan yeni bir ilaç veya tıbbi yöntemin, tedavi amacıyla…
Neyin standart uygulama olup neyin olmadığı, kanunda düzenlenemeyecek ve tıp biliminin…
Türk Ceza Kanununun 90. madde gerekçesi, deney ile deneme kavramlarının birbirinden…
Kanaatimizce, bilimsel deney ile tedavi amaçlı deneme arasındaki temel fark, amacın araştırma yerine iyileştirmeye yönelik olmasıdır. Bununla birlikte, tedavi amaçlı denemenin söz konusu olabilmesi için bazı ek koşullar gereklidir. Uygulanması düşünülen yöntemin, tıbbi veriler çerçevesinde kesinlik gösteren sonuçlarının bulunmaması, ancak müda-
Nitekim Yargıtay’ın konu ile ilgili kararları da bu görüşü doğrular niteliktedir.…
3. Klinik Araştırma
Türk Ceza Kanunu’nun esas aldığı “deney-deneme” ayrımı, tıp hukuku ve sağlık uygulamaları…
“Bir veya birden fazla araştırma ürününün klinik, farmakolojik veya diğer farmakodinamik etkilerini ortaya çıkarmak ya da doğrulamak; advers olay veya reaksiyonlarını tanımlamak; emilim, dağılım, metabolizma ve atılımını tespit etmek; güvenliliğini ve etkililiğini araştırmak amacıyla insanlar üzerinde yürütülen çalışma”…
B. YARGILAMA
II. İNSAN ÜZERİNDE DENEY VE DENEME SUÇLARININ UNSURLARI
EN
TR
