PORTAKAL ÇİÇEĞİ VADİSİ VE DİKMEN VADİSİ KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJELERİ
Araş. Gör. Nurcan YILMAZ…
Giriş
1950’lerden itibaren nüfus artışının hızlanmasıyla kırsal kesimden kentlere göç hareketi…
Yıllar içinde gecekondu sorununu çözmekten uzak, af niteliğinde düzenlemeler çıkarılırken,…
Biz bu çalışmada öncelikle Portakal Çiçeği Vadisi Projesi’ni ve onunla zamandaş olması…
I. Ankara’da Yaşanan El Değiştirme ve Kentleşme Süreci
Ankara’nın nüfusu, 13 Ekim 1923’te başkent ilan edilmesini takiben, yıllar içinde…
Arsa değerindeki artış, üst-orta ve orta sınıfların konut sahibi olmalarını zorlaştırır…
II. Dünya Savaşı yılları içinde ise imarlı alanda konut yapımı büyük ölçüde durmuş,…
Ankara’da gecekonduları yasal bir zemine kavuşturan tek kanun bununla sınırlı kalmamıştır.…
1960’lı yıllara gelindiğinde ise 2 Temmuz 1966 tarihinde 775 sayılı Gecekondu Kanunu…
1980’ler sonrasında kentin çevresindeki mülkiyet dönüşümü bakımından en önemli girişim…
II. Ankara’daki Kentsel Dönüşüm Projeleri
Ankara ve İstanbul gibi Türkiye’nin önde gelen kentlerinde 1980’den bu yana çeşitli…
Gecekondulaşmayla mücadeleye uygulama örneği olarak Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin…
Kentsel dönüşüm projelerinde tercih edilecek yöntemlerden biri, uygulamaların yerinde…
Portakal Çiçeği Vadisi Projesi’nde de, Dikmen Vadisi Projesi’nde de yer alan yatırımlar…
Portakal Çiçeği Vadisi Projesi’nde etaplamanın birinci stratejik kararı, uygulama…
Projelerin etaplar halinde yapılmasının, ilk etaplarda başarı sağlanması durumunda,…
III. Portakal Çiçeği Vadisi Kentsel Dönüşüm Projesi
A. Konumu ve Geçmişi
Portakal Çiçeği Vadisi, Çankaya ve Ayrancı mahalleleri arasında yer almaktadır. Vadi,…
Dönüşüm sürecinden önce bir bölümü yeşil alan, diğer bölümü ise iskâna müsait olmayan…
Farklı planlama kararlarına maruz kalan Vadi hakkında, 1985 yılının İmar İdare Heyeti’nce daha önce verilen imar hakları kaldırılmış ve tüm Vadi için yeşil alan kullanımı kararı alınmıştır. Bu kararın uygulanabilmesi için Vadinin kamu mülkiyetine geçmesi gerektiğinden, kamulaştırma yönteminin kullanılabileceği öngörülmüştür. Ancak kaynak sıkıntısı nedeniyle kamulaştırma yapılamamıştır. Böylece Vadi hem yeşil alan olarak düzenlenememiş, hem de mülkiyeti ve imar hakları bulunan hissedarlar, imar haklarının kaldırılmasının yanında kamulaştırma bedeli de alamadıklarından mağdur olmuşlardır…
B. Proje Süreci: Uzlaşma
Maliyetinin fazla olması nedeniyle kamulaştırma yoluna başvurulamayan Vadinin gecekondu…
Projenin yöneticisi olan Faruk Göksu, kentsel dönüşüm projelerinde uzlaşmayı sağlamanın…
Portakal Çiçeği Vadisi Projesinde ise halk bilgilendirilmiş, yapılan toplantılarla…
Proje sürecinde yapılan toplantılarda, uzlaşmanın temel ilke ve konuları belirlenmiştir.…
C. Projenin Finansmanı
Portakal Çiçeği Vadisi Kentsel Dönüşüm Projesi’nin kendi kendini finanse eden bir…
D. Projenin Kapsamı
Kentsel dönüşüm projelerinin konusunu yalnızca kamu mülkiyetindeki taşınmazlar oluşturmaz;…
Portakal Çiçeği Vadisi’nde proje alanının yalnızca yarısı kamu mülkiyetindeyken “projenin…
Anayasanın 35. maddesinde mülkiyet hakkının kanunla “kamu yararı” amacıyla sınırlanabileceği…
E. Proje Yöntemi: Kurumsal Yapı: Kamu Özel Ortaklığı- Şirket
Portakal Çiçeği Vadisi Projesi, Türkiye’de belediye, kamu, özel sektör ve mülk sahiplerinin…
Projeden etkilenen gruplarla uzlaşma sürecinde yapılan toplantılarda, arsa sahipleri…
Portakal Çiçeği Vadisi Projesi bu açıdan da günümüzdeki projelere referans olabilecek…
F. Projeden Etkilenen Gruplar ile Uzlaşma
Projeden etkilenen gruplar, proje alanına dâhil olan yahut da proje alanının çevresinde…
Proje sürecinde tapulu arsa sahipleri ile uzlaşarak, imar haklarının ve parsellerin…
Proje sürecinde, tapusu ya da tapu tahsis belgesi olmayan gecekondu sahiplerine ise…
• Birincisi, hem ev sahibi hem de kiracılara, 775 sayılı Gecekondu Kanunu’na dayanarak…
• İkinci olarak, enkaz bedellerinin ödenmesinde kolaylık sağlanmıştır. Gecekondu…
• Üçüncü olarak ise, yapı enkazlarının sahipleri tarafından alınmasına ilişkin karar…
Proje öncesi, Vadinin yaklaşık %52’si kamu mülkiyetinde, %48’i özel mülkiyette iken,…
G. Projenin Sonucu
Kentsel dönüşüm projelerinin uygunluğu ve başarısı bölgelerin özelliklerine göre…
Portakal Çiçeği Vadisi Projesi, arsa sahipleri açısından, mekânsal boyutu itibariyle…
Gecekondu sahipleri açısından değerlendirildiğinde ise, gecekondu sahiplerine Ankara’nın…
Projeye “yerinde kentsel dönüşüm”ün gerçekleşmesi açısından baktığımızda şu sorunun…
Portakal Çiçeği Vadisi’nde uygulanmış olan bu proje, finansal kaynakların temin edilmesi,…
IV. Dikmen Vadisi Kentsel Dönüşüm Projesi
A. Konumu ve Geçmişi
Dikmen Vadisi, Ankara’nın Meclis, Çankaya, Parlamenter Lojmanları, Diplomatik Site,…
1982 yılında onaylanan 1/50.000 ölçekli Nazım İmar Planı’nda ise Dikmen Vadisi rekreasyon…
1. İlk Etap
a. Proje Süreci: Uzlaşma
Kentsel dönüşüm, bir stratejiler bütünü dâhilinde gerçekleştirilebilecek bir süreçtir.…